Borande sjukdomsdikt
Neddempa kjensler er grunnleggjande hovudtrekk i diktinga til Rune Christiansen.
Rune Christiansen har skrive tolv diktsamlingar og ei rekke romanar.
Foto: Baard Henriksen
Dikt
Rune Christiansen:
Jeg går i sorg
Forlaget Oktober
Mykje tyder på at sorga er eit viktig tema i norsk samtidspoesi, og det er eigenleg ikkje merkeleg, for sorg er ei kjensle, og kjenslene er med på å definera oss som menneske. Å kjenna sorg inneber at ein kjærer om noko eller nokon, at ein har omsorg for eigen eller andres eksistens.
I Jeg går i sorg mediterer Rune Christiansen, ein av våre sentrale samtidspoetar, over mora sin kamp med den fryktelege sjukdomen demens. Christiansen protokollfører med stø hand sjukdomens nådelause gang, og det vert teikna eit nært og kjærleg bilete av ei mor som langsamt vert borte.
Poesien har frå gamalt vore rekna som ein sjanger der kjenslene mest genuint kjem til uttrykk, men Christiansen er heilt klart klassisk orientert, og ingen romantikar. Så han er ikkje ein mann av store ord; tvert om er grunntonen gjennomgåande forsonleg, neddempa og mild:
Jeg tror det som lever omkring oss deler vilkårlige
innsikter med oss. Hele tiden denne raslingen av
nærvær. Men hva er uutgrunnelig i verden? Rommet
hun etterlater. Bare det.
Det same klassiske perspektivet finn vi hjå forgjengaren Kjell Heggelund, konsist formulert i desse velkjende linjene frå Punkt 8: «De store ordene har jeg/ bak meg. De store ordene blir/ mindre og mindre ord foran meg/ De store ordene var gode nok i min tid.» Nettopp desse neddempa kjenslene er hovudtrekk eg synest er noko grunnleggjande i diktinga til Rune Christiansen. Men i tillegg kjem òg det aktsame, det tenksame, slik som i desse versa: «Mange år senere kan jeg finne på å tenke/ at datidens ord verken var ømme eller ironiske,/ bare aktsomme som mors ansikt.»
For jamvel om sjukdomen er alvorleg og uhelbredeleg, er ikkje alt berre mørker – imellom skin strimer av ljos og overraskande innsikter gjennom:
Om kvelden sier hun at hun er dum som liker å
dikte opp alt mulig. Jeg spør hva hun har diktet opp.
At jeg fortsatt er meg, sier hun, at jeg fortsatt ber om
tilgivelse for at jeg klatret i fjellet om natten.
Dikta i Jeg går i sorg er knappe, fortetta og lada med underliggjande meining. Rune Christiansen meistrar kortdiktformatet som få andre, og samlinga er stramt komponert – som alltid hjå denne diktaren.
Kjetil Berthelsen
Kjetil Berthelsen er litteraturvitar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt
Rune Christiansen:
Jeg går i sorg
Forlaget Oktober
Mykje tyder på at sorga er eit viktig tema i norsk samtidspoesi, og det er eigenleg ikkje merkeleg, for sorg er ei kjensle, og kjenslene er med på å definera oss som menneske. Å kjenna sorg inneber at ein kjærer om noko eller nokon, at ein har omsorg for eigen eller andres eksistens.
I Jeg går i sorg mediterer Rune Christiansen, ein av våre sentrale samtidspoetar, over mora sin kamp med den fryktelege sjukdomen demens. Christiansen protokollfører med stø hand sjukdomens nådelause gang, og det vert teikna eit nært og kjærleg bilete av ei mor som langsamt vert borte.
Poesien har frå gamalt vore rekna som ein sjanger der kjenslene mest genuint kjem til uttrykk, men Christiansen er heilt klart klassisk orientert, og ingen romantikar. Så han er ikkje ein mann av store ord; tvert om er grunntonen gjennomgåande forsonleg, neddempa og mild:
Jeg tror det som lever omkring oss deler vilkårlige
innsikter med oss. Hele tiden denne raslingen av
nærvær. Men hva er uutgrunnelig i verden? Rommet
hun etterlater. Bare det.
Det same klassiske perspektivet finn vi hjå forgjengaren Kjell Heggelund, konsist formulert i desse velkjende linjene frå Punkt 8: «De store ordene har jeg/ bak meg. De store ordene blir/ mindre og mindre ord foran meg/ De store ordene var gode nok i min tid.» Nettopp desse neddempa kjenslene er hovudtrekk eg synest er noko grunnleggjande i diktinga til Rune Christiansen. Men i tillegg kjem òg det aktsame, det tenksame, slik som i desse versa: «Mange år senere kan jeg finne på å tenke/ at datidens ord verken var ømme eller ironiske,/ bare aktsomme som mors ansikt.»
For jamvel om sjukdomen er alvorleg og uhelbredeleg, er ikkje alt berre mørker – imellom skin strimer av ljos og overraskande innsikter gjennom:
Om kvelden sier hun at hun er dum som liker å
dikte opp alt mulig. Jeg spør hva hun har diktet opp.
At jeg fortsatt er meg, sier hun, at jeg fortsatt ber om
tilgivelse for at jeg klatret i fjellet om natten.
Dikta i Jeg går i sorg er knappe, fortetta og lada med underliggjande meining. Rune Christiansen meistrar kortdiktformatet som få andre, og samlinga er stramt komponert – som alltid hjå denne diktaren.
Kjetil Berthelsen
Kjetil Berthelsen er litteraturvitar.
Dikta i Jeg går i sorg er knappe, fortetta og lada med underliggjande meining.
Fleire artiklar
Dyrlegen kjem
Joachim Cooder er kjend som perkusjonist frå fleire utgivingar saman med opphavet, Ry Cooder.
Foto: Amanda Charchian
Motellet til drøymaren
Joachim Cooder opnar dørene til sju musikalske rom.
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»