Borande sjukdomsdikt
Neddempa kjensler er grunnleggjande hovudtrekk i diktinga til Rune Christiansen.
Rune Christiansen har skrive tolv diktsamlingar og ei rekke romanar.
Foto: Baard Henriksen
Dikt
Rune Christiansen:
Jeg går i sorg
Forlaget Oktober
Mykje tyder på at sorga er eit viktig tema i norsk samtidspoesi, og det er eigenleg ikkje merkeleg, for sorg er ei kjensle, og kjenslene er med på å definera oss som menneske. Å kjenna sorg inneber at ein kjærer om noko eller nokon, at ein har omsorg for eigen eller andres eksistens.
I Jeg går i sorg mediterer Rune Christiansen, ein av våre sentrale samtidspoetar, over mora sin kamp med den fryktelege sjukdomen demens. Christiansen protokollfører med stø hand sjukdomens nådelause gang, og det vert teikna eit nært og kjærleg bilete av ei mor som langsamt vert borte.
Poesien har frå gamalt vore rekna som ein sjanger der kjenslene mest genuint kjem til uttrykk, men Christiansen er heilt klart klassisk orientert, og ingen romantikar. Så han er ikkje ein mann av store ord; tvert om er grunntonen gjennomgåande forsonleg, neddempa og mild:
Jeg tror det som lever omkring oss deler vilkårlige
innsikter med oss. Hele tiden denne raslingen av
nærvær. Men hva er uutgrunnelig i verden? Rommet
hun etterlater. Bare det.
Det same klassiske perspektivet finn vi hjå forgjengaren Kjell Heggelund, konsist formulert i desse velkjende linjene frå Punkt 8: «De store ordene har jeg/ bak meg. De store ordene blir/ mindre og mindre ord foran meg/ De store ordene var gode nok i min tid.» Nettopp desse neddempa kjenslene er hovudtrekk eg synest er noko grunnleggjande i diktinga til Rune Christiansen. Men i tillegg kjem òg det aktsame, det tenksame, slik som i desse versa: «Mange år senere kan jeg finne på å tenke/ at datidens ord verken var ømme eller ironiske,/ bare aktsomme som mors ansikt.»
For jamvel om sjukdomen er alvorleg og uhelbredeleg, er ikkje alt berre mørker – imellom skin strimer av ljos og overraskande innsikter gjennom:
Om kvelden sier hun at hun er dum som liker å
dikte opp alt mulig. Jeg spør hva hun har diktet opp.
At jeg fortsatt er meg, sier hun, at jeg fortsatt ber om
tilgivelse for at jeg klatret i fjellet om natten.
Dikta i Jeg går i sorg er knappe, fortetta og lada med underliggjande meining. Rune Christiansen meistrar kortdiktformatet som få andre, og samlinga er stramt komponert – som alltid hjå denne diktaren.
Kjetil Berthelsen
Kjetil Berthelsen er litteraturvitar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt
Rune Christiansen:
Jeg går i sorg
Forlaget Oktober
Mykje tyder på at sorga er eit viktig tema i norsk samtidspoesi, og det er eigenleg ikkje merkeleg, for sorg er ei kjensle, og kjenslene er med på å definera oss som menneske. Å kjenna sorg inneber at ein kjærer om noko eller nokon, at ein har omsorg for eigen eller andres eksistens.
I Jeg går i sorg mediterer Rune Christiansen, ein av våre sentrale samtidspoetar, over mora sin kamp med den fryktelege sjukdomen demens. Christiansen protokollfører med stø hand sjukdomens nådelause gang, og det vert teikna eit nært og kjærleg bilete av ei mor som langsamt vert borte.
Poesien har frå gamalt vore rekna som ein sjanger der kjenslene mest genuint kjem til uttrykk, men Christiansen er heilt klart klassisk orientert, og ingen romantikar. Så han er ikkje ein mann av store ord; tvert om er grunntonen gjennomgåande forsonleg, neddempa og mild:
Jeg tror det som lever omkring oss deler vilkårlige
innsikter med oss. Hele tiden denne raslingen av
nærvær. Men hva er uutgrunnelig i verden? Rommet
hun etterlater. Bare det.
Det same klassiske perspektivet finn vi hjå forgjengaren Kjell Heggelund, konsist formulert i desse velkjende linjene frå Punkt 8: «De store ordene har jeg/ bak meg. De store ordene blir/ mindre og mindre ord foran meg/ De store ordene var gode nok i min tid.» Nettopp desse neddempa kjenslene er hovudtrekk eg synest er noko grunnleggjande i diktinga til Rune Christiansen. Men i tillegg kjem òg det aktsame, det tenksame, slik som i desse versa: «Mange år senere kan jeg finne på å tenke/ at datidens ord verken var ømme eller ironiske,/ bare aktsomme som mors ansikt.»
For jamvel om sjukdomen er alvorleg og uhelbredeleg, er ikkje alt berre mørker – imellom skin strimer av ljos og overraskande innsikter gjennom:
Om kvelden sier hun at hun er dum som liker å
dikte opp alt mulig. Jeg spør hva hun har diktet opp.
At jeg fortsatt er meg, sier hun, at jeg fortsatt ber om
tilgivelse for at jeg klatret i fjellet om natten.
Dikta i Jeg går i sorg er knappe, fortetta og lada med underliggjande meining. Rune Christiansen meistrar kortdiktformatet som få andre, og samlinga er stramt komponert – som alltid hjå denne diktaren.
Kjetil Berthelsen
Kjetil Berthelsen er litteraturvitar.
Dikta i Jeg går i sorg er knappe, fortetta og lada med underliggjande meining.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.