DIKT

Lars Saabye
Christensen:

Byens bokstaver

Cappelen Damm

Heimstaddikting får ein ny valør gjennom Lars Saabye Christensens diktbok Byens bokstaver. Oslo er gjenstanden for den poetiske hyllinga, eller rettare, dette kjærleiksforholdet, som vert utfalda gjennom den mangslungne koplinga av tid, biografi og stad.

I opningsdiktet er det som om eget påstår at det trer ut av diktinga og inn i byen og det autentiske: «Der August aveny slutter/ går jeg ut av min diktning/ og inn i byen som aldri ligger for mine føtter». Kanskje er dette meir eit uttrykk for at byen representerer noko ukjent, i stadig dynamisk forvandling – som likevel er uforanderleg. Christensen går frå éi dikting inn i ei anna, der byen diktar, til eit litterært stemnemøtet mellom den ytre og den indre verda og til ein dialektikk som aldri går opp i ei høgare eining, for polane held berre fram med å stimulere kvarandre gjensidig.

Apokalypse og utopi

I Byens bokstaver finst ei merkeleg blanda stemning av apokalypse og utopi, av melankoli og eufori. Tida er liksom forbi, og det er dikta som får tida til å bryte saman, til alltid å vere ute av lage, u-tidig. Slik diktet der eget for alltid har stogga framfor Urmaker Enger, syner, og som konstaterer på vegner av klokkene: «bare én av dem/ gikk riktig». Prosaversjonen av denne observasjonen kan ein lese om i Lars Saabye Christensens Min kinesiske farmor (2020).

Uferdig blikk

Eget i dikta er ingen storbyflanør, heller ikkje ein kjølig observatør og ingen inneslutta gruvlar. Heller er det ein kombinasjon av desse ein møter i dei blikka som skodar frå dikta og ut i labyrintar av gater, tider og folk. Blikket er uferdig, og det treffer ein by i utvikling. Blikket ligg hos barnet, og barnet ser byen som materiale. Frå kvar sin kant deler barnet og byen den eigenskapen at dei framleis kan verte til noko.

Av og til kan ein oppleve det som om røysta i dikta er henta frå ein guide som leier lesaren rundt i det urbane landskapet. Stundom er det som dikta kjem med råd, eller brukar påbodets og imperativets regelformer og seier korleis og kva du skal og ikkje skal gjere med byen for ikkje å hamne på kant med han. Ein særeigen ironisk ikkje-nostalgi vert krystallisert i lyriske paradoks som vibrerer og balanserer og held byen og eget svevande i eitt grep: «Jeg tror ikke det var bedre før// Men jeg er heller ikke overbevist/ om at det er bedre nå».

Eg skreiv at Lars Saabye Christensen skriv ein type heimstaddikting. Det fine med heimen hos Christensen er at han også er ein stad ingen enno har sett.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.