Dikt

Grethe Fatima Syéd:

Og så vi med våre mangonyrer

Solum Bokvennen

Dikta i Grethe Fatima Syéds debut som poet, Og så vi med våre mangonyrer, er ein avdempa song over ein død far og eit kjærleg og sårt poetisk portrett av sjømannen frå India som gifta seg med ei norsk kvinne og busette seg, jobba og stifta familie i Noreg.

Det lyriske eget er dotter av mannen som me møter døyande, i ferd med å miste kroppsleg styrke, språk og orienteringsevne, men også i tilbakeskodande glimt som arbeidsmann i kjeledress og mild omsorgsperson.

Nøkternt

Dødens faktum ber med seg ny erfaring og innsikt, formidla i eit nøkternt kvardagsspråk tidleg i diktboka: «At du døde gikk greit, jeg var forberedt// Men at du skulle fortsette å være det// Se det var verre/ For det hadde ingen fortalt meg om».

Dikta handlar om, for det lyriske eget, å komme til forståing og erkjenning av dei mange motsetnadsfylte trådane og identitetane i livet. Dei handlar også om å freiste å flette farens bakgrunn saman med eige liv, eit reknestykke som ikkje vil gå opp: «Det at jeg var halv. Hvis noen spurte. Halvt indisk». Og: «Hvis jeg er halvt indisk, kan jeg ikke være helt norsk». Slik ristar og røskar diktboka også opp i nokre fasttømra kategoriar som tek til å smuldre.

Det poetiske repertoaret kjennest ikkje påtrengjande, heller ikkje røysta ein møter, det er spenn og variasjon i registeret, poeten distribuerer det enkle, gjennomskinlege språket med ei nennsam, verknadsfull hand.

Det er ingen biletdriven poesi, men nokre grunnleggjande bilete og motiv vert utvikla, som mangofrukta i tittelen: «Mango/ er verdens mest spiste frukt/ Du trodde kanskje det var eple men det er det ikke/ Det er mango».

Utanforskap

«Hvordan mangle en fortelling/ men lage en historie», heiter det i eit dikt mot slutten i Og så vi med våre mangonyrer. Ja, korleis er det mogleg? Svaret må vere denne diktboka, og diktet som punktnedslag, ikkje som ei koherent forteljing med definitiv byrjing og slutt. Formatet ein trur er allmenngyldig, gjer kanskje livet gyldig, men det blir usant.

I dikta der det lyriske eget skodar attende på barndommen, kan det utbryte: «Utenforskapet var sånn satt sammen at det ikke passet inn i utenforskapet engang.»

Så svaret er denne diktboka, med ein komposisjon som går attende og fram, attende og fram, i ei ven og tenksam pendelrørsle. Og sjølv om konklusjonen kan bli «Sånn var vi to», står det framleis også fast at «Tiden trenger ingen ende».

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.