Ei gåve å lese høgt frå
Juletre knyter saman barndommen før og no.
Julehefte
Nana Rise-
Lynum (red.):
Juletre
Norsk
Barneblad
I barndommen var julestemninga til å lite på. Når ein jaktar den gode julekjensla i vaksen alder, er det lett å komme på villspor. Trass i snø og songar, gåver og granbar kjenner vi ofte på at noko manglar. Kanskje vil årets praktutgåve av Juletre kunne bøte på denne kjensla for mange lesarar. Heftet gjev eit etterlengta gjensyn med vår barndoms jul. Slik såg jula ut i femti-, seksti- og syttiåra.
Sjølv om det tradisjonsrike heftet skriv seg heilt tilbake til 1898, er det frå desse tiåra dei fleste forteljingane i heftet er henta. Dei er skrivne av Ragnvald Vaage, Mikkjel Fønhus, Halldis Moren Vesaas, Jan Magnus Bruheim, Halvor J. Sandsdalen, Åsta Holth og endå fleire. Ein kjem ikkje utanom metaforen «skattkiste» i møte med dette rikhaldige utvalet. Først og sist er det illustrasjonane til Solveig Muren Sanden som opnar dørene inn til jula, slik mange av oss hugsar henne.
Spørsmålet er om forteljingane høyrer heime i ei tid som er forbi, og om verdien av heftet dermed avgrensar seg til å vere ei nostalgisk minnebok for ein aldrande generasjon lesarar. Det kan sjå slik ut frå utsida. Nokre av dei religiøse korttekstane og dikta har ei formanande og framand form som tilfører lite anna. Rikdommen i forteljekunsten til forfattarane elles er derimot overveldande. Innhaldet er uvant, og utfallet er ofte uventa, men historiene kan knyte band mellom barndommen før og no, om dei vert lesne høgt av nokon som hugsar, for nokon som vil lytte.
Janne Karin Støylen
Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Julehefte
Nana Rise-
Lynum (red.):
Juletre
Norsk
Barneblad
I barndommen var julestemninga til å lite på. Når ein jaktar den gode julekjensla i vaksen alder, er det lett å komme på villspor. Trass i snø og songar, gåver og granbar kjenner vi ofte på at noko manglar. Kanskje vil årets praktutgåve av Juletre kunne bøte på denne kjensla for mange lesarar. Heftet gjev eit etterlengta gjensyn med vår barndoms jul. Slik såg jula ut i femti-, seksti- og syttiåra.
Sjølv om det tradisjonsrike heftet skriv seg heilt tilbake til 1898, er det frå desse tiåra dei fleste forteljingane i heftet er henta. Dei er skrivne av Ragnvald Vaage, Mikkjel Fønhus, Halldis Moren Vesaas, Jan Magnus Bruheim, Halvor J. Sandsdalen, Åsta Holth og endå fleire. Ein kjem ikkje utanom metaforen «skattkiste» i møte med dette rikhaldige utvalet. Først og sist er det illustrasjonane til Solveig Muren Sanden som opnar dørene inn til jula, slik mange av oss hugsar henne.
Spørsmålet er om forteljingane høyrer heime i ei tid som er forbi, og om verdien av heftet dermed avgrensar seg til å vere ei nostalgisk minnebok for ein aldrande generasjon lesarar. Det kan sjå slik ut frå utsida. Nokre av dei religiøse korttekstane og dikta har ei formanande og framand form som tilfører lite anna. Rikdommen i forteljekunsten til forfattarane elles er derimot overveldande. Innhaldet er uvant, og utfallet er ofte uventa, men historiene kan knyte band mellom barndommen før og no, om dei vert lesne høgt av nokon som hugsar, for nokon som vil lytte.
Janne Karin Støylen
Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.
Fleire artiklar
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Stoltenberg I-regjeringa på Slottsplassen. Dåverande statsminister Jens Stoltenberg og utanriksminister Thorbjørn Jagland står fremst.
Foto: Jarl Fr. Erichsen / NTB
Venstrepopulisme på norsk – en refleksjon
«Ved markedsrettingen og privatisering ga venstresiden delvis fra seg det som hadde vært dens kjennemerke, nemlig å mobilisere staten til fordel for folk flest.»
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.