Roman

Lina Breidablik:

Heime aleine

Gyldendal

Om ein skuleelev fekk i oppgåve å greie ut om kva ein roman var, ville eleven mest sannsynleg ikkje trekke fram Lina Breidabliks Heime aleine som kroneksempel. Like fullt er boka ein roman. Det er ein roman som hoppar ikring som ein hare i skogen. Det er ein utruleg likande hare.

Substansrikt

I serien av spreidde innfall finst nokre faste haldepunkt. Eg-personen beveger seg mellom ein heim i eit rivingsprosjekt bak Slottsparken, ein jobb i byråkratiet, handleturar på Kiwi og møte med legevennen Peter.

Innimellom kjem kortare og lengre kapittel som ikkje følger naturleg etter noko som helst, som kan begynne slik: «Ingrid Søreide er blitt kunstnar» (vi anar så langt ikkje kven ho er, og ho kjem aldri meir tilbake), «Eg får lyst til å skrive testamente», «Gutar som har rigga det til for seg sjølv, comfort-messig».

Likevel manglar det ikkje på substans i denne romanen. Ramma i seg sjølv fortel om ei ung kvinne som ikkje har dei største ambisjonane, som ikkje har mange vener, og som betraktar kollegaene og andre menneske rundt mest som romvesen, men som stadig reflekterer over det ho ser. Her finst kostelege skildringar av vilkårlege folk, som av tidlegare klassevenninner som i ein alder av 17 var leie av fest og begynte å drikke kvitvin saman og ete laksefilet. Fryst laksefilet frå Ica. Som ei lengre utlegning av det trafikalt ubegripelege Majorstukrysset, og av den oppdikta gjengen som ein gong satt og klekte ut dette systemet, med påfølgande tur på puben Gamle Major for å feire seg sjølve.

Eller meir filosofiske tankerekker som over dei to kvalane som blei flytta frå eit basseng i Asia og sleppte ned i havet utanfor Island, endeleg frie: «Eg veit verkeleg ikkje kva eg ville følt om nokon firte meg ned i jungelen eller på savannen og sa at eg endeleg var fri».

Sikker penn

Å lese Heime aleine er ein fest. Ikkje i frosen laksefilet-varianten. Eg vekslar mellom å bla meg nysgjerrig og fengsla framover og bryte ut i latter. Og eg kan bli sittande ei stund og degge for enkelte formuleringar, som når Majorstukrysset-ingeniørane forlet utestaden: «Dei slengde jakkene over skuldrene og tumla ut som eit laust samansett molekyl». Eller: «Ho hadde ein forvirrande slitasje over seg, den såg ut som ei sorg ingen hadde formulert». Eller: «Juni er full av små ting som lagar overraskande mykje lyd.»

Debutant Breidablik har ein sikker, litterær penn som eg frå side 1 av ikkje får høve til å tvile på. August Strindberg har ei berømt opning i Det röda rummet, med eit sveip over Stockholm, som frå eit opphøgd forfattarutsyn, før vi dykkar ned på gateplan. Når Breidablik startar med asketreet utanfor vindauget og lar hovudpersonen fabulere over kor røtene blir av, kanskje dei strekk seg heilt til Kiwi borti gata, blir vi dratt rett ned under gateplan. Derifrå løftar alle tankane seg oppover.

Eg er heilt ute av stand til å seie kva denne romanen «handlar om», og det er eg letta over. Eg er blitt gjort rik på tvers av handling.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er forfattar, nordist og fast bokmeldar i Dag og Tid.