Faktabok

Bjørn Arild Ersland og Per Dybvig (ill.):

Bjørnen sover

Cappelen Damm

Bjørnen sover er basert på forskinga i Det skandinaviske bjørneprosjektet. Mange bjørneflokkar er kartlagde sidan oppstarten i 1984. Det litterære samarbeidet mellom Bjørn Arild Ersland og Per Dybvig går ikkje fullt så langt tilbake, men det er eit etablert radarpar som no har tilpassa forskingsresultata til barnebokformatet.

Boka er todelt, der første delen fylgjer årstidene frå vinter til haust. Ersland fortel om livet slik det artar seg for ein bjørn, på ein så sanseleg måte at lesaren kjenner det på kroppen. Forteljarstemma legg seg tett opp til korleis dyret opplever lys, lukt, frykt, sinne, svolt og søvn. Det er som om språket hermar tankane og instinkta slik dei jagar gjennom bjørnekroppen.

I den andre delen vert opplevingane vi akkurat har lese om, utvida med forklaringar og fakta.

Delinga mellom forteljing og fakta kunne med fordel ha vore klarare. I båe bolkane fortel Ersland frå perspektivet til bjørnen. Ein treng nokre års røynsle med bøker og lesing for å oppfatta forskjellen. Eit betre grep er samanlikninga mellom dyr og menneske. Fotavtrykket er ganske likt, kroppen også. Kvifor toler ikkje vi å ete oss så smellande feite? Kanskje finst det løysingar både på diabetes og overvekt i bjørneblodet.

Forteljarglede pregar både tekst og illustrasjonar. Per Dybvig skuffar aldri. Han utnyttar spelerommet mellom fakta og forteljing og varierer uttrykket meir enn vi er vande med mellom dei same to permane. På éi side er streken karakteristisk: vittig og energisk. På ei anna side er han mjuk, utflytande og roleg. Truleg omtrent som eit bjørneliv.

Janne Karin Støylen

Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.