Flukta frå kroppen
Debutantdikt som slår hardt og ømt.
Runa Borch Skolseg er debutant.
Foto: Caroline Lystskjold
DIKT
Runa Borch Skolseg:
Bois
Kolon forlag
Runa Borch Skolsegs debutsamling Bois krinsar om seksualitet, kropp og menn. Og sidan eget forvekslar kjærleik med vald og «aldri blir klok av skade», rommar dikta nedturar, fornekting, sjølvdestruktiv åtferd og ei innlegging på psykiatrisk sjukehus. Dikta utspelar seg over fleire vårar, elles kan det vere at tida berre gjentek seg og ikkje kjem vidare. Det er tidvis vond lesnad. Eget maktar ikkje verkeleg å ta inn seg sjølv, opplevingane eller minna: «nå er tragedien for stor/ og henger rundt halsen min som et perlekjede».
Det har kome diktbøker med tematikkar og tendensar som nok kan tangere dei ein finn i Bois, men då med ei anna språkleg innretting. Bois er ei tett og konsekvent diktbok, med eit energisk språkleg trykk, som freistar å manøvrere i ei verd av kjønn og vald, av tilbakefall og forsøk på å gi opp: «jeg skriver til mine elskere at det finnes/ et potensial i det å gi opp».
Bois inneheld kortdikt skrivne i eit kontrastfylt og motstridande språk. Her er elskar, kjærast og valdsmann nærmast synonym, og eget inkluderer seg sjølv som den største faren. Dei gjengse verdiane og språkvalørane vert i desse dikta omvurderte og sette ut av spel, for «Satan bor i blomsterkassene». Samstundes spreier valden seg og koloniserer språket. Eit gjennomgangsmotiv er sola, men då ofte plassert i uvanlege språklege samanhengar: «solen er blek og lyser av hat», og i titteldiktet vert sola sett på som ein seriemordar. Det livgivande sentrumet, sola, er i dette universet ein skugge. Sola er destruktiv, men også eit bilete på sanninga. «Solen brenner/ den har sett alt/ jeg stoler ikke på den».
Boka endar ikkje slik det fyrst teiknar til. Her finst ei utvikling, ein lengt, eit ønske om å bli definert av noko anna enn blikket og kroppen, eller definert av ein annan kropp: «håret mitt er blitt så langt at/ jeg kan flette meg inn i den kollektive hukommelsen til kvinner/ og bli klok av skade».
Skolsegs stramme debutantdikt er på same tid råe, ømme, enkle og sofistikerte. Dei loddar djupner og overflater i språket idet dikta freistar å finne ut kor grensa mellom vald og kjærleik går i kulturen vår.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Runa Borch Skolseg:
Bois
Kolon forlag
Runa Borch Skolsegs debutsamling Bois krinsar om seksualitet, kropp og menn. Og sidan eget forvekslar kjærleik med vald og «aldri blir klok av skade», rommar dikta nedturar, fornekting, sjølvdestruktiv åtferd og ei innlegging på psykiatrisk sjukehus. Dikta utspelar seg over fleire vårar, elles kan det vere at tida berre gjentek seg og ikkje kjem vidare. Det er tidvis vond lesnad. Eget maktar ikkje verkeleg å ta inn seg sjølv, opplevingane eller minna: «nå er tragedien for stor/ og henger rundt halsen min som et perlekjede».
Det har kome diktbøker med tematikkar og tendensar som nok kan tangere dei ein finn i Bois, men då med ei anna språkleg innretting. Bois er ei tett og konsekvent diktbok, med eit energisk språkleg trykk, som freistar å manøvrere i ei verd av kjønn og vald, av tilbakefall og forsøk på å gi opp: «jeg skriver til mine elskere at det finnes/ et potensial i det å gi opp».
Bois inneheld kortdikt skrivne i eit kontrastfylt og motstridande språk. Her er elskar, kjærast og valdsmann nærmast synonym, og eget inkluderer seg sjølv som den største faren. Dei gjengse verdiane og språkvalørane vert i desse dikta omvurderte og sette ut av spel, for «Satan bor i blomsterkassene». Samstundes spreier valden seg og koloniserer språket. Eit gjennomgangsmotiv er sola, men då ofte plassert i uvanlege språklege samanhengar: «solen er blek og lyser av hat», og i titteldiktet vert sola sett på som ein seriemordar. Det livgivande sentrumet, sola, er i dette universet ein skugge. Sola er destruktiv, men også eit bilete på sanninga. «Solen brenner/ den har sett alt/ jeg stoler ikke på den».
Boka endar ikkje slik det fyrst teiknar til. Her finst ei utvikling, ein lengt, eit ønske om å bli definert av noko anna enn blikket og kroppen, eller definert av ein annan kropp: «håret mitt er blitt så langt at/ jeg kan flette meg inn i den kollektive hukommelsen til kvinner/ og bli klok av skade».
Skolsegs stramme debutantdikt er på same tid råe, ømme, enkle og sofistikerte. Dei loddar djupner og overflater i språket idet dikta freistar å finne ut kor grensa mellom vald og kjærleik går i kulturen vår.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Skolsegs stramme debutantdikt er på same tid råe, ømme, enkle og sofistikerte.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.