Flyttbart språkgods
Pedro Carmona-Alvarez byr på poetiske forbindelsar glødande av tydingsrikdom.
Pedro Carmona-Alvarez vidarefører den litterære samtalen i den nyaste diktsamlinga si.
Foto: Eva Lene Gilje Østensen
DIKT
Pedro Carmona-Alvarez:
Inventarium
Kolon forlag
I Inventarium av Pedro Carmona-Alvarez er eit biografisk-lyrisk minnearbeid på gang. Eksilerfaringa, det å ha ein barndom og ei slekt frå eit anna land, kjem sterkt til uttrykk i dikta. Likevel stampar dei ikkje rundt i den eigne forteljinga, dei lyftar seg til eit allment nivå: Eget i dikta er eit pronomen som representerer fleire.
Tematikkar kjende frå forfattarskapen til Carmona-Alvarez strøymer i desse dikta: eksil, barndom, politisk vald, flukt, død, sorg, sakn, slekt. Ein kan gå til den utruleg fine essayboka Refrenger frå i fjor for å observere noko av forfattarens «skrekkelige repertoar», sjølv om det også må strekast under at Inventarium ikkje berre kan reduserast til lyriske illustrasjonar av essaya og motiva i forfattarskapen. Carmona-Alvarez kombinerer i Inventarium ein musikalsk sans for lyrisk motivutvikling med teft for dei suggestive bileta og, ikkje minst, med ei innlevande lyrisk røyst som freistar å femne om alt som er i drift.
Inventarium byrjar med å liste opp metaforiske koplingar, som viser at orda, tinga, minna og fenomena omstøyter seg, nett fordi dei har karakter av å vere lausøyre, flyttbart gods utan fast plass. «Nelly Sacks/ skriver: Forlatte ting slår røtter/ i den flyktendes øyne». Jamvel om diktboka kan betraktast som eit lausøyreregister, slik tittelordet indikerer, dreiar ho seg like mykje om verbet tittelordet er avleidd frå, invenire: å finne eller å avdekke. I retorikken opererer ein med den såkalla inventio-fasen, der ein leitar etter moment for talen utan omsyn til rekkefølgja eller språkmoduleringa. I denne boka leitar eget etter si eiga fortid for å finne sitt eige liv, som også alltid inneber livet til andre, til slekta, vener, staden, mytane og segnene.
Som minna er orda spente ut mellom «gjenkjennelse» og «forvandling» slik at dei støtt pådreg seg ny tyding. Det gjeld til dømes hesten, eit høgfrekvent motiv i dikta: «Jeg ble til alle hester, rekreasjonsdyr/ terapidyr, statussymbol og pastoral trøst/ kentaur, hestehale og hastighet... jeg ble født i Troja»
Trass i poesiens høve til å skape om er det noko som ikkje lèt seg vaske bort gjennom den poetisk ordstraumen. Det syner diktet vigd den argentinske poeten Alexandra Pizarnik: «man kan ikke forandre tingene/ ved å snakke om dem/ eller fornekte dem/ eller lete etter dem overalt»
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Pedro Carmona-Alvarez:
Inventarium
Kolon forlag
I Inventarium av Pedro Carmona-Alvarez er eit biografisk-lyrisk minnearbeid på gang. Eksilerfaringa, det å ha ein barndom og ei slekt frå eit anna land, kjem sterkt til uttrykk i dikta. Likevel stampar dei ikkje rundt i den eigne forteljinga, dei lyftar seg til eit allment nivå: Eget i dikta er eit pronomen som representerer fleire.
Tematikkar kjende frå forfattarskapen til Carmona-Alvarez strøymer i desse dikta: eksil, barndom, politisk vald, flukt, død, sorg, sakn, slekt. Ein kan gå til den utruleg fine essayboka Refrenger frå i fjor for å observere noko av forfattarens «skrekkelige repertoar», sjølv om det også må strekast under at Inventarium ikkje berre kan reduserast til lyriske illustrasjonar av essaya og motiva i forfattarskapen. Carmona-Alvarez kombinerer i Inventarium ein musikalsk sans for lyrisk motivutvikling med teft for dei suggestive bileta og, ikkje minst, med ei innlevande lyrisk røyst som freistar å femne om alt som er i drift.
Inventarium byrjar med å liste opp metaforiske koplingar, som viser at orda, tinga, minna og fenomena omstøyter seg, nett fordi dei har karakter av å vere lausøyre, flyttbart gods utan fast plass. «Nelly Sacks/ skriver: Forlatte ting slår røtter/ i den flyktendes øyne». Jamvel om diktboka kan betraktast som eit lausøyreregister, slik tittelordet indikerer, dreiar ho seg like mykje om verbet tittelordet er avleidd frå, invenire: å finne eller å avdekke. I retorikken opererer ein med den såkalla inventio-fasen, der ein leitar etter moment for talen utan omsyn til rekkefølgja eller språkmoduleringa. I denne boka leitar eget etter si eiga fortid for å finne sitt eige liv, som også alltid inneber livet til andre, til slekta, vener, staden, mytane og segnene.
Som minna er orda spente ut mellom «gjenkjennelse» og «forvandling» slik at dei støtt pådreg seg ny tyding. Det gjeld til dømes hesten, eit høgfrekvent motiv i dikta: «Jeg ble til alle hester, rekreasjonsdyr/ terapidyr, statussymbol og pastoral trøst/ kentaur, hestehale og hastighet... jeg ble født i Troja»
Trass i poesiens høve til å skape om er det noko som ikkje lèt seg vaske bort gjennom den poetisk ordstraumen. Det syner diktet vigd den argentinske poeten Alexandra Pizarnik: «man kan ikke forandre tingene/ ved å snakke om dem/ eller fornekte dem/ eller lete etter dem overalt»
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Carmona-Alvarez kombinerer ein musikalsk sans for lyrisk motivutvikling med teft for dei suggestive bileta.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen