Foto: Gyldendal
I dag eit dikt om døden. Det er eit av dei meir kjende av Emil Boyson (1897–1979), som forfatta tre nyskapande romanar 1927–37, omsette utanlandsk poesi 1946–65, gav ut åtte diktsamlingar 1920–59. Det spesielle med diktet er at det har fått ein annleis tittel. «En Passager under Ordre» frå 1957 vart til «Før Skipet seiler» i utvalet 70 dikt (1974, redigert av Asbjørn Aarnes). Slike endringar var sjeldne hos denne diktaren. Teksten er dessutan ikkje teken med i Boysons Utvalgte dikt (1959) og seinare.
Diktet er halde i den halvt omstendelege, riksmålsprega tonen som Boyson valde. Første halvdel (fram til fregatten blir seglklar) er på to hovudsetningar, åtte liner. Andre halvdel er på éi innfløkt hovudsetning, med ni liner, fram til skipet står ut. Vi forstår at seglasen er livets seglas, som endar i «landene bak havet».
Teksten er forma som ein tiltale til diktets du: «du ser», «dine sanser, visere enn du», «når du er (ikke) helt-ut rede», «plutselig travlhet rive dig ombord», «skipet (…) fører dig bort».
Tittelen «Før Skipet seiler» gjev den situasjonen diktet skildrar. Tittelen «En Passager under Ordre» er ei tolking av det diktet seier, der den tiltalte «du» er passasjeren. Men er dette ein «passasjerbåt»? Kven andre er om bord? Kven har gjeve ordren?
Kvifor er diktet, uansett tittel, fjerna frå Boysons samleutgåver? Har det vorte så dårleg? Eller er det ein forlagsblunder at diktet har forsvunne?
Det er teke med i ulike norske diktantologiar.
Jan Erik Vold
Før Skipet seiler
Alt flere tegn gir vink om snarlig oppbrudd;
du ser dem med fremmed blikk, skjønt langfærds-tanker
stundom streifer landene hinsides havet.
Ennu, som skulde havnen hvor seilerne venter
være din fødestavn og ditt hjem for alltid,
legger ditt virke, i blinde, dag til dag;
men dine sanser, visere enn du,
aner, alt mer, at snart er fregatten seilklar.—
Det skal ikke hende når du er helt-ut rede;
langt heller når ditt sind, en solblek morgen
eller en stjernekveld, i søt betraktning
har foldet sig sammen om øieblikkets skjønnhet –
da, med ett, skal korte kommando-rop
og plutselig travlhet rive dig ombord
uten en avskjed; og innen du fullt forstår
at tegnene talte sant, står skipet ut,
og fører dig bort – mot landene bak havet.
Emil Boyson
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
I dag eit dikt om døden. Det er eit av dei meir kjende av Emil Boyson (1897–1979), som forfatta tre nyskapande romanar 1927–37, omsette utanlandsk poesi 1946–65, gav ut åtte diktsamlingar 1920–59. Det spesielle med diktet er at det har fått ein annleis tittel. «En Passager under Ordre» frå 1957 vart til «Før Skipet seiler» i utvalet 70 dikt (1974, redigert av Asbjørn Aarnes). Slike endringar var sjeldne hos denne diktaren. Teksten er dessutan ikkje teken med i Boysons Utvalgte dikt (1959) og seinare.
Diktet er halde i den halvt omstendelege, riksmålsprega tonen som Boyson valde. Første halvdel (fram til fregatten blir seglklar) er på to hovudsetningar, åtte liner. Andre halvdel er på éi innfløkt hovudsetning, med ni liner, fram til skipet står ut. Vi forstår at seglasen er livets seglas, som endar i «landene bak havet».
Teksten er forma som ein tiltale til diktets du: «du ser», «dine sanser, visere enn du», «når du er (ikke) helt-ut rede», «plutselig travlhet rive dig ombord», «skipet (…) fører dig bort».
Tittelen «Før Skipet seiler» gjev den situasjonen diktet skildrar. Tittelen «En Passager under Ordre» er ei tolking av det diktet seier, der den tiltalte «du» er passasjeren. Men er dette ein «passasjerbåt»? Kven andre er om bord? Kven har gjeve ordren?
Kvifor er diktet, uansett tittel, fjerna frå Boysons samleutgåver? Har det vorte så dårleg? Eller er det ein forlagsblunder at diktet har forsvunne?
Det er teke med i ulike norske diktantologiar.
Jan Erik Vold
Før Skipet seiler
Alt flere tegn gir vink om snarlig oppbrudd;
du ser dem med fremmed blikk, skjønt langfærds-tanker
stundom streifer landene hinsides havet.
Ennu, som skulde havnen hvor seilerne venter
være din fødestavn og ditt hjem for alltid,
legger ditt virke, i blinde, dag til dag;
men dine sanser, visere enn du,
aner, alt mer, at snart er fregatten seilklar.—
Det skal ikke hende når du er helt-ut rede;
langt heller når ditt sind, en solblek morgen
eller en stjernekveld, i søt betraktning
har foldet sig sammen om øieblikkets skjønnhet –
da, med ett, skal korte kommando-rop
og plutselig travlhet rive dig ombord
uten en avskjed; og innen du fullt forstår
at tegnene talte sant, står skipet ut,
og fører dig bort – mot landene bak havet.
Emil Boyson
Fleire artiklar
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.