Roman

Sindre Aven:

Arkeologene

Aschehoug

Sindre Aven (f. 1985) frå Tananger debuterer med ei samling korttekstar, Arkeologene, med undertittelen En utgravning. Dei 51 tekstane varierer i lengde frå eit par liner opp til fleire sider i ei veksling mellom «Arkeologiske notater I–X» og «Betraktning over arkeologene I–X». Mellom desse tjue notata og betraktningane er det tekstar med sjølvstendige titlar som for eksempel «Fornminnevokteren», «Åstedet» og «I rettssalen».

Aven innleier med ein aforisme av Per Roald (1912–2001): «De som virkelig graver etter røttene, blir mindre og mindre synlige i landskapet», og Aven leverer sjølv konsentrerte og kresne aforismar undervegs av typen «Jorda er et vindu mot fortida som arkeologene tørker støv av» og «Et postkort til arkeologen tre uker etter utgravinga: ‘Jeg bor like ved, der hvor du gravde meg opp.’»

Overflatisk notid

Dette med å få fortida i tale er noko av det Aven søker etter, anten gjennom essayistiske og nøkternt realistiske oppslag eller gjennom absurde og makabre tekstar der fortida og historia slår tilbake mot ei moderne og overflatisk notid. «Det er de som kjenner prisen på alt, men ikke verdien av noe», er ein kjend aforisme av Oscar Wilde, og motsetninga mellom utbygging og bevaring er ein konflikt Aven tar opp med glimt i auget. Eg løftar gjerne fram «Fornminnevokteren», «I rettssalen» og «Åstedet» som høgst leseverdige. Der snur og vender Aven på leikent vis på inngrodde førestillingar om kva som er av verdi, og kva som er verdilaust, for eksempel ei steinhole der det har budd folk i 8000 år.

Bare skrot

Aven er heller ikkje utan sjølvironi: Han har kjøpt seg metalldetektor og lever «i symbiose med arkeologene». Det han finn, er ikkje anna enn skrot: ein halv hestesko, eit leverposteilokk og anna småtteri som aldri vil hamne på museum. Men draumen om eit vikingsverd lever vidare...

Sindre Aven skil seg ut frå den jamne debutanten; han vel bort familiehistoria til fordel for den store historia rundt oss, og når han slepper laus fantasien og gjenopplivar eit myrlik, er det tommel opp, same kor makabert det er.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og
fast bokmeldar i Dag og Tid.