Noveller

Niroz Malek:

Slik natten er. Fortellinger fra Aleppo

Omsett av Kjersti Enger JensenBokvennen

Niroz Malek er psevdonym for den kurdiske forfattaren Nouri Hasso, fødd i 1946 og busett i Aleppo i Syria, der han har levd gjennom krigshandlingane sidan opprøret mot Assad-regimet og den påfølgjande borgarkrigen starta i 2012. I Slik natten er gir han korte glimt og vitnesbyrd om korleis det er å leve i ei krigssone, forma som brev og dagbokskisser frå januar til juli 2014.

For å halde ut opprettar Malek ein slags sivil sone midt i krigen, der han kan leve tilnærma vanleg med bøkene sine, naboane, turane rundt i parkar og kafear, turar til butikken og alt dette som høyrer den normale kvardagen til. Men det er også på desse spaserturane han observerer den katastrofen han lever midt oppi og ikkje kan sleppe unna anna enn i fantasien. Ofte tyr han til minne og tilbakeblikk på «forgagne tider og de drømmene vi bar på den gangen» samtidig som han konstaterer: «Dette er ikke noe liv. Vi drepes fra begge kanter».

Malek er forsiktig med å gå inn i den politiske og religiøse konflikten som ligg under. I staden skildrar han resultatet i form av tortur og forsvinningar, sensur og overvaking, flukt og fordriving, snikskyttarar, granat- og bombenedslag, soldatane i gatene, sjekkpunkt og sperringar, døde og lemlesta sivile, alt saman i gangavstand frå der han bur, svært dekkande i den tyske tittelen Der Spaziergänger von Aleppo.

I fleire av tekstane fører han samtalar med ting og gjenstandar han har brukt ein gong: ein militærstøvel frå seksdagarskrigen da han tenestegjorde på Golanhøgdene, ein penn som diskuterer det han skriv, ein tom konvolutt som saknar brevet sitt. Dette surrealistiske grepet finn ein også i måten han omgåast så vel levande som døde. Det er ein overlevingsstrategi som gir ein viss avstand til det vanvitet han lever midt oppi, kanskje ei form for indre eksil.

Niroz Malek har gitt ut seks romanar og åtte novellesamlingar. Han er mellom anna omsett til fransk, tysk og svensk. Dette er første gongen han blir presentert på norsk

Det er ei bok som er atskillig større enn dei 26 skissene og 116 sidene ho dekker.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.