Øving i nærvær
Casper André Lugg er ein samtidspoet verd å lytte til.
Casper André Lugg har gjeve ut fleire diktsamlingar sidan debuten i 2011.
Foto: Tiden
DIKT
Casper André Lugg:
Sted for løpende hjerte
Tiden
I samlinga Sted for løpende hjerte tek Casper André Lugg i bruk eit breispektra formspråk. Ein finn her formeksperiment som gjer det klanglege og det visuelle uttrykket tydeleg. Paradoksalt nok er dei skriftlege avsetningane av dikta på boksidene knappe, noko som kanskje gjer tolkingsrommet dess større.
Fleire av tekstsekvensane har vore publiserte tidlegare, men får her fungere i ein ny tekstsamanheng. Dikta dreiar seg om mennesket og naturen, om arbeid med hendene, interaksjonen mellom oss og naturen og forminga av han. Dikta står fram som ei oppøving i nærvær.
Ramme
Sekvensen «Dike» består av sanseinntrykk knytte til ein stad som ligg på grensa mellom natur og menneskeskapte omgivnader. Tekstane er sette opp i sperra skrift, den ytre forma på dei er nærmast kvadratisk. Dei etterlèt eit strengt inntrykk og kan illudere eit gjerde, ei hindring.
Grafisk kan tekstane minne om ein biletleg representasjon. Eit dike representerer også ei ramme, ein jordvoll som held vatn ute frå landstykke som ligg lågare – og som alltid er truga av katastrofen, flaumen.
Eit bilete held noko innanfor ramma, men hindrar også at noko slepper inn i biletflata. Bilete avgrensar. Eit bilete handlar også om proporsjonar, storleikstilhøve, dei forstørrar, forminskar og fordreier.
Klagesong
Ulike former for attgjevingar ser ut til å spele ei stor rolle i diktboka. Ikkje berre gjennom at dikta strekar under klangar og grafisk uttrykksformer, eller at dei sjølv skapar språklege bilete gjennom samanlikningar.
I avdelinga som ber namnet til den russiske ikonmålaren Andrej Rubljov, ein diktsekvens skriven til Andrej Tarkovskijs film med same tittel, er motivet handsama direkte. Her er det tale om representasjonar i fleire ledd: frå røynd til ikon til film til dikt. I dikta er det som om Lugg søkjer seg gjennom representasjonane, inn til nærværet av handa, og også til det som ikkje synest visuelt i ikonmåleria, til det som ikkje er med: «maler han et dyr/ maler han det slik han maler hender og føtter/ større enn de virkelig er/ men dommedag kan han ikke male».
Dikta til Lugg plasserer seg i kjernen av kunsten og dei mest presserande økologiske spørsmåla. Her er ikkje nokon flammande agitatorisk tale, men ein ulmande klagesong som talar om det som finst, og det som er skapt.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Casper André Lugg:
Sted for løpende hjerte
Tiden
I samlinga Sted for løpende hjerte tek Casper André Lugg i bruk eit breispektra formspråk. Ein finn her formeksperiment som gjer det klanglege og det visuelle uttrykket tydeleg. Paradoksalt nok er dei skriftlege avsetningane av dikta på boksidene knappe, noko som kanskje gjer tolkingsrommet dess større.
Fleire av tekstsekvensane har vore publiserte tidlegare, men får her fungere i ein ny tekstsamanheng. Dikta dreiar seg om mennesket og naturen, om arbeid med hendene, interaksjonen mellom oss og naturen og forminga av han. Dikta står fram som ei oppøving i nærvær.
Ramme
Sekvensen «Dike» består av sanseinntrykk knytte til ein stad som ligg på grensa mellom natur og menneskeskapte omgivnader. Tekstane er sette opp i sperra skrift, den ytre forma på dei er nærmast kvadratisk. Dei etterlèt eit strengt inntrykk og kan illudere eit gjerde, ei hindring.
Grafisk kan tekstane minne om ein biletleg representasjon. Eit dike representerer også ei ramme, ein jordvoll som held vatn ute frå landstykke som ligg lågare – og som alltid er truga av katastrofen, flaumen.
Eit bilete held noko innanfor ramma, men hindrar også at noko slepper inn i biletflata. Bilete avgrensar. Eit bilete handlar også om proporsjonar, storleikstilhøve, dei forstørrar, forminskar og fordreier.
Klagesong
Ulike former for attgjevingar ser ut til å spele ei stor rolle i diktboka. Ikkje berre gjennom at dikta strekar under klangar og grafisk uttrykksformer, eller at dei sjølv skapar språklege bilete gjennom samanlikningar.
I avdelinga som ber namnet til den russiske ikonmålaren Andrej Rubljov, ein diktsekvens skriven til Andrej Tarkovskijs film med same tittel, er motivet handsama direkte. Her er det tale om representasjonar i fleire ledd: frå røynd til ikon til film til dikt. I dikta er det som om Lugg søkjer seg gjennom representasjonane, inn til nærværet av handa, og også til det som ikkje synest visuelt i ikonmåleria, til det som ikkje er med: «maler han et dyr/ maler han det slik han maler hender og føtter/ større enn de virkelig er/ men dommedag kan han ikke male».
Dikta til Lugg plasserer seg i kjernen av kunsten og dei mest presserande økologiske spørsmåla. Her er ikkje nokon flammande agitatorisk tale, men ein ulmande klagesong som talar om det som finst, og det som er skapt.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Dikta står fram som ei oppøving i nærvær.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.