Roman

Unn Conradi Andersen:

Bli litt til

Forlaget Oktober

Det finst mange songar som inneheld frasen «Bli hos meg». På dei fleste språk. Gjerne tonesett og framført med ein inderleg desperasjon. Det er vel fordi det er djupt menneskeleg å ikkje vilje bli forlaten. I Unn Conradi Andersens andre roman er tittelen Bli litt til, og det er no i alle fall urovekkande.

Siv er førelesar i kunsthistorie. Ho har skeive vener, som bestevenninna Anna, men sjølv har ho ikkje slått seg til ro, med verken barn eller partnar, sjølv om ho nærmar seg 40. Ho lever singellivet sitt i ordna former.

Når ho treffer Jack, boksetrenar og skadeskote menneske, er ho ikkje førebudd på å bli hovudstups forelska. Men dei to kvinnene skal kvervlast ut i motsetnader og lidenskap. Ei impulsiv og uavhengig sjel, ei ansvarleg som likar at ting er føreseielege.

«Unn Conradi Andersen skriv sanseleg, men aldri sentimentalt.»

Sanseleg og levande

Unn Conradi Andersen skriv sanseleg, men aldri sentimentalt. Gjennomgåande ser lesaren omgivnadene og stemninga klart føre seg: «Vi går ein tur på øya, sola ligg så lågt at ho skin gjennom strå og raudkløver. Ein familie på fire ender, to store og to forpjuska små, vaggar seg over det lavalikande landskapet i fjæra.»

Slike strekk seier noko om forfattarevna til Andersen, sjølvsagt, men òg indirekte noko om innlevingsevna til eg-personen Siv. Det same gjer den uannonserte vekslinga mellom første og tredje person: Midt i eit eg-forteljarparti kan det plutseleg stå: «Jack hugsar godt den første gongen ho tok toget frå heimstaden Sheffield og til London med ei venninne.»

Først tenker eg at Andersen vekslar mellom eg-forteljarar, inntil eg skjønar at desse overgangane òg ligg i Siv sin «munn», at det er ho som set seg inn i andres situasjonar, på empatisk vis. Dermed blir òg portretta av dei andre karakterane levande og interessante, som venninna Anna, som Jacks eks Ingunn, eller som Jacks umistelege ven frå Sheffield, Will.

Frå godt til betre

Når vi finn Siv ståande med sauestir i auditoriet, ute av stand til å vere der for studentane etter at ho har kome for seint for første gong i sitt liv, blir det klart at også den organiserte Siv er blitt vippa av pinnen i det intense forholdet. Men i siste halvdel av romanen får vi høyre meir om Jacks sørgjelege bakgrunn, med opplevingar vi unner dei færraste.

Skildringa av desse to kvinnene, med kvar sin personlegdom og bakgrunn, og av korleis dei samhandlar og elskar etter beste evne, blir berre sterkare, romanen veks og veks, frå eit allereie solid utgangspunkt.

Romanen rører elles konkret ved skeiv problematikk ved at pride-paraden og terrorhandlinga ved London Pub blir skriven inn. Men det blir òg reflektert meir lågmælt omkring kjønnsidentitet: «Eg har den versjonen i meg, og han er jamgod med alle dei andre. Han er jamgod med guten i meg som sprang gjennom skogen i heimbygda, med jenta i meg som sat i eit tre, med tenåringen som fekk små bryst, med den unge kvinna som ikkje ville kle seg i bunad, med den vaksne kvinna som går i dongeribukse, dress, kjole, slips, smykke, eg har alle versjonar inni meg, og alle ønsker eg skal bli tatt imot.»

Dette kan låte plakatpolitisk, men ikkje i Andersens roman. Her glir det rett inn i den oppriktige soga.

Skal eg få kome med nokre innvendingar, må det vere at eg ikkje trur det er typisk for augestikkarar å bli trekte mot ei lampe ein mørk kveld. At ein sverm av flyndrer fyk forbi; det er vel helst ein stim. Og når det står at personar luktar av sitrus, lavendel og mynte – er ikkje det ein litterær konstruksjon? Folk går då vel stort sett rundt og luktar boksehanskar? Vel, det er mogleg eg har mista luktesansen etter korona. Men ikkje nasen for god litteratur.

Ingvild Bræin 

Ingvild Bræin er forfattar, nordist og fast bokmeldar i Dag og Tid.