Underleg vent
I Sjögrens lyrikk er ein i verdskvervelen av skaping og øydelegging.
Lennart Sjögren er busett på Öland og har skrive poesi i over 60 år.
Foto: Mattias Johansson
DIKT
Lennart Sjögren:
I greinverket
Gjendikta av Jostein Sæbøe
Nordsjøforlaget
Lennart Sjögren har skrive drygt tretti diktbøker sidan 1950-åra og må reknast som ein nestor i svensk lyrikk. Den norske gjendiktinga av I greinverket kjem ut nesten samtidig som den svenske originalutgåva. Det er gjævt gjort av Nordsjøforlaget.
I greinverket er ei underleg og ven diktbok. Dikta talar utvunge med dyr og steinar, og ein istapp fortel om livet sitt, og eget oppsøker bossdunken «der eg har vore før/ og trudd eg høyrde metalla snakka». Lesaren kjem i stuss om kva plass ein er, når ein les følgjande: «På ei vogn trekt av store insekt/ syner heilt bortgøymde skapningar seg og slike/ som enno ikkje er fødde.»
I det vesle kursiverte opningsdiktet finst ei oppmoding: «Unnvik ikkje ekstasen/ no når tørken/ breier seg stendig meir over dei indre områda.» Diktet peikar på det å stå utover seg sjølv og å vere bortrykt, slik ein er i ekstasen. Det er kanskje nett den rørsla som vert påtala i Lennart Sjögrens lyrikk, at grensene mellom dyr, ting og menneske vert overskridne, nesten oppløyste – og likevel ikkje.
Verket
Dikta fører lesaren inn i ei uforklarleg mellomtilstand der det korkje er dag eller natt, der alt finst og ikkje finst på same tid. Ein tredje stad der ein kan treffe på «ein fugl som knapt er fugl/ likevel rekna til fuglane». Kanskje er det dette som er å vere levande. Det er som om dikta gryr fram or paradokset, «reiser» seg i «splinteret» eller kvervelen av eit språk som heile tida øydelegg seg og formar seg om – og er det same.
Gløttar ein på det andre leddet i tittelen på boka, verk, siktar ordet til handling, i tillegg til at det markerer smerte, kan tyde ei mekanisme eller ein konstruksjon og er ein heilskap. Eg trur dette kan vere moglege punkt å ha med seg når ein les Sjögrens dikt.
Ein lengt
Det finst ein lengt i dikta, underleg, han òg. Lengten strekkjer seg mot det me ikkje veit kva er, mot ei forståing som finst bortanfor det rasjonelt forståelege. Lengten har eit paradoksalt uttrykk, for han vender seg mot det jordiske og opp, men i ein stil som er tilbakehalden, beskrivande, konstaterande. Det er som om det ukjende vert føregripe og får form i Lennart Sjögrens lyrikk.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Lennart Sjögren:
I greinverket
Gjendikta av Jostein Sæbøe
Nordsjøforlaget
Lennart Sjögren har skrive drygt tretti diktbøker sidan 1950-åra og må reknast som ein nestor i svensk lyrikk. Den norske gjendiktinga av I greinverket kjem ut nesten samtidig som den svenske originalutgåva. Det er gjævt gjort av Nordsjøforlaget.
I greinverket er ei underleg og ven diktbok. Dikta talar utvunge med dyr og steinar, og ein istapp fortel om livet sitt, og eget oppsøker bossdunken «der eg har vore før/ og trudd eg høyrde metalla snakka». Lesaren kjem i stuss om kva plass ein er, når ein les følgjande: «På ei vogn trekt av store insekt/ syner heilt bortgøymde skapningar seg og slike/ som enno ikkje er fødde.»
I det vesle kursiverte opningsdiktet finst ei oppmoding: «Unnvik ikkje ekstasen/ no når tørken/ breier seg stendig meir over dei indre områda.» Diktet peikar på det å stå utover seg sjølv og å vere bortrykt, slik ein er i ekstasen. Det er kanskje nett den rørsla som vert påtala i Lennart Sjögrens lyrikk, at grensene mellom dyr, ting og menneske vert overskridne, nesten oppløyste – og likevel ikkje.
Verket
Dikta fører lesaren inn i ei uforklarleg mellomtilstand der det korkje er dag eller natt, der alt finst og ikkje finst på same tid. Ein tredje stad der ein kan treffe på «ein fugl som knapt er fugl/ likevel rekna til fuglane». Kanskje er det dette som er å vere levande. Det er som om dikta gryr fram or paradokset, «reiser» seg i «splinteret» eller kvervelen av eit språk som heile tida øydelegg seg og formar seg om – og er det same.
Gløttar ein på det andre leddet i tittelen på boka, verk, siktar ordet til handling, i tillegg til at det markerer smerte, kan tyde ei mekanisme eller ein konstruksjon og er ein heilskap. Eg trur dette kan vere moglege punkt å ha med seg når ein les Sjögrens dikt.
Ein lengt
Det finst ein lengt i dikta, underleg, han òg. Lengten strekkjer seg mot det me ikkje veit kva er, mot ei forståing som finst bortanfor det rasjonelt forståelege. Lengten har eit paradoksalt uttrykk, for han vender seg mot det jordiske og opp, men i ein stil som er tilbakehalden, beskrivande, konstaterande. Det er som om det ukjende vert føregripe og får form i Lennart Sjögrens lyrikk.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Det er som om dikta gryr fram or paradokset.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen
Papiravisa