Vanskeleg heimkomst
Dikta til Øyvind Rangøy verkar mogne og kombinerer ein sterk rytmisk impuls med ei fascinerande biletskapande evne.
Øyvind Rangøy er omsetjar, translatør og universitetslektor. No har han gjeve ut si første diktsamling på norsk.
Foto: Asko Künnap
Dikt
Øyvind Rangøy:
Dødsbu
Aschehoug Forlag
Å kome attende til ein stad, ei bygd, ein kultur, eit kystmiljø og konstatere at mykje har forsvunne, og fundere over kva ein sit att med, er det tematiske omdreiingspunkt i diktboka Dødsbu. Det er tale om eit konkret dødsbu etter ein person, men også at samfunnet som eget etter mange år returnerer til, har gått tapt eller endra seg.
Dødsbu driv eit mangfelt minnearbeid knytt til staden, miljøet, familien og personane – og eget sjølv som ein «innfødd i eit land av sjarkar/ og mjølkemaskiner». Men i minninga og lengten attende kan det nostalgiske lett få overtaket: «Kan det ikkje/ berre/ få vere slik det aldri har vore?»
Poetisk statusrapport
Dikta flettar saman landskap, arbeid og kollektiv kultur med det personlege livets forgreiningar og står fram som lyriske refleksjonar over tidas nådelause gang. I denne poetiske statusrapporten silar dikta ut restane, med håp om å attskape seg sjølv og framtida: «Ingen/ kan snu havet på hovudet./ Alle kan/ hente vatn, bere ein del av det vekk./ Det vil vende heim.»
Nett denne rørsla, heimvendinga, er integrert som eit formelt moment i dikta, ho kjem i form av gjentakingane som er så klokt disponerte og fint arrangerte i dikta. Desse repetisjonane, som også er eit uttrykk for å halde noko fast, hentar dikta inn att, heim. På denne bakgrunnen veks også diktas tydelege elegiske karakter fram. Kanskje er det kombinasjonen av det kontante, rytmiske trykket og det biletskapande rommet som gjer at desse dikta fenger. I tillegg til at dikta er så nøye med å plassere mennesket i landskapet og i samfunnet.
Godt støypte
Rett nok finst ein del tradisjonelle bilete i omløp, men likevel nok av originale og fascinerande biletsekvensar, ofte utvunne av arbeid og natur, å fortape seg i for lesaren. «Eg teiknar ei øy for dykk» er som ei kinesisk eske, eit bilete som bokstavleg tala held seg flytande, men som også seier noko om biletets evne til å ta ein bort: «Teiknar det for dykk/ let dykk brette det/ til ein båt».
Dikta til Øyvind Rangøy verkar mogne, godt støypte og sikre i forma. Dikta gir lesaren noko å tygge på, samstundes som dikta svingar. Dødsbu er forfattarens fyrste bok på norsk, men han debuterte i 2019 på estisk med samlinga Sisikond (Innvolar), som blei lønt med ein estisk pris.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt
Øyvind Rangøy:
Dødsbu
Aschehoug Forlag
Å kome attende til ein stad, ei bygd, ein kultur, eit kystmiljø og konstatere at mykje har forsvunne, og fundere over kva ein sit att med, er det tematiske omdreiingspunkt i diktboka Dødsbu. Det er tale om eit konkret dødsbu etter ein person, men også at samfunnet som eget etter mange år returnerer til, har gått tapt eller endra seg.
Dødsbu driv eit mangfelt minnearbeid knytt til staden, miljøet, familien og personane – og eget sjølv som ein «innfødd i eit land av sjarkar/ og mjølkemaskiner». Men i minninga og lengten attende kan det nostalgiske lett få overtaket: «Kan det ikkje/ berre/ få vere slik det aldri har vore?»
Poetisk statusrapport
Dikta flettar saman landskap, arbeid og kollektiv kultur med det personlege livets forgreiningar og står fram som lyriske refleksjonar over tidas nådelause gang. I denne poetiske statusrapporten silar dikta ut restane, med håp om å attskape seg sjølv og framtida: «Ingen/ kan snu havet på hovudet./ Alle kan/ hente vatn, bere ein del av det vekk./ Det vil vende heim.»
Nett denne rørsla, heimvendinga, er integrert som eit formelt moment i dikta, ho kjem i form av gjentakingane som er så klokt disponerte og fint arrangerte i dikta. Desse repetisjonane, som også er eit uttrykk for å halde noko fast, hentar dikta inn att, heim. På denne bakgrunnen veks også diktas tydelege elegiske karakter fram. Kanskje er det kombinasjonen av det kontante, rytmiske trykket og det biletskapande rommet som gjer at desse dikta fenger. I tillegg til at dikta er så nøye med å plassere mennesket i landskapet og i samfunnet.
Godt støypte
Rett nok finst ein del tradisjonelle bilete i omløp, men likevel nok av originale og fascinerande biletsekvensar, ofte utvunne av arbeid og natur, å fortape seg i for lesaren. «Eg teiknar ei øy for dykk» er som ei kinesisk eske, eit bilete som bokstavleg tala held seg flytande, men som også seier noko om biletets evne til å ta ein bort: «Teiknar det for dykk/ let dykk brette det/ til ein båt».
Dikta til Øyvind Rangøy verkar mogne, godt støypte og sikre i forma. Dikta gir lesaren noko å tygge på, samstundes som dikta svingar. Dødsbu er forfattarens fyrste bok på norsk, men han debuterte i 2019 på estisk med samlinga Sisikond (Innvolar), som blei lønt med ein estisk pris.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Kanskje er det kombinasjonen av det kontante, rytmiske trykket og det biletskapande rommet som gjer at desse dikta fenger.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.