Vanskeleg heimkomst
Dikta til Øyvind Rangøy verkar mogne og kombinerer ein sterk rytmisk impuls med ei fascinerande biletskapande evne.
Øyvind Rangøy er omsetjar, translatør og universitetslektor. No har han gjeve ut si første diktsamling på norsk.
Foto: Asko Künnap
Dikt
Øyvind Rangøy:
Dødsbu
Aschehoug Forlag
Å kome attende til ein stad, ei bygd, ein kultur, eit kystmiljø og konstatere at mykje har forsvunne, og fundere over kva ein sit att med, er det tematiske omdreiingspunkt i diktboka Dødsbu. Det er tale om eit konkret dødsbu etter ein person, men også at samfunnet som eget etter mange år returnerer til, har gått tapt eller endra seg.
Dødsbu driv eit mangfelt minnearbeid knytt til staden, miljøet, familien og personane – og eget sjølv som ein «innfødd i eit land av sjarkar/ og mjølkemaskiner». Men i minninga og lengten attende kan det nostalgiske lett få overtaket: «Kan det ikkje/ berre/ få vere slik det aldri har vore?»
Poetisk statusrapport
Dikta flettar saman landskap, arbeid og kollektiv kultur med det personlege livets forgreiningar og står fram som lyriske refleksjonar over tidas nådelause gang. I denne poetiske statusrapporten silar dikta ut restane, med håp om å attskape seg sjølv og framtida: «Ingen/ kan snu havet på hovudet./ Alle kan/ hente vatn, bere ein del av det vekk./ Det vil vende heim.»
Nett denne rørsla, heimvendinga, er integrert som eit formelt moment i dikta, ho kjem i form av gjentakingane som er så klokt disponerte og fint arrangerte i dikta. Desse repetisjonane, som også er eit uttrykk for å halde noko fast, hentar dikta inn att, heim. På denne bakgrunnen veks også diktas tydelege elegiske karakter fram. Kanskje er det kombinasjonen av det kontante, rytmiske trykket og det biletskapande rommet som gjer at desse dikta fenger. I tillegg til at dikta er så nøye med å plassere mennesket i landskapet og i samfunnet.
Godt støypte
Rett nok finst ein del tradisjonelle bilete i omløp, men likevel nok av originale og fascinerande biletsekvensar, ofte utvunne av arbeid og natur, å fortape seg i for lesaren. «Eg teiknar ei øy for dykk» er som ei kinesisk eske, eit bilete som bokstavleg tala held seg flytande, men som også seier noko om biletets evne til å ta ein bort: «Teiknar det for dykk/ let dykk brette det/ til ein båt».
Dikta til Øyvind Rangøy verkar mogne, godt støypte og sikre i forma. Dikta gir lesaren noko å tygge på, samstundes som dikta svingar. Dødsbu er forfattarens fyrste bok på norsk, men han debuterte i 2019 på estisk med samlinga Sisikond (Innvolar), som blei lønt med ein estisk pris.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt
Øyvind Rangøy:
Dødsbu
Aschehoug Forlag
Å kome attende til ein stad, ei bygd, ein kultur, eit kystmiljø og konstatere at mykje har forsvunne, og fundere over kva ein sit att med, er det tematiske omdreiingspunkt i diktboka Dødsbu. Det er tale om eit konkret dødsbu etter ein person, men også at samfunnet som eget etter mange år returnerer til, har gått tapt eller endra seg.
Dødsbu driv eit mangfelt minnearbeid knytt til staden, miljøet, familien og personane – og eget sjølv som ein «innfødd i eit land av sjarkar/ og mjølkemaskiner». Men i minninga og lengten attende kan det nostalgiske lett få overtaket: «Kan det ikkje/ berre/ få vere slik det aldri har vore?»
Poetisk statusrapport
Dikta flettar saman landskap, arbeid og kollektiv kultur med det personlege livets forgreiningar og står fram som lyriske refleksjonar over tidas nådelause gang. I denne poetiske statusrapporten silar dikta ut restane, med håp om å attskape seg sjølv og framtida: «Ingen/ kan snu havet på hovudet./ Alle kan/ hente vatn, bere ein del av det vekk./ Det vil vende heim.»
Nett denne rørsla, heimvendinga, er integrert som eit formelt moment i dikta, ho kjem i form av gjentakingane som er så klokt disponerte og fint arrangerte i dikta. Desse repetisjonane, som også er eit uttrykk for å halde noko fast, hentar dikta inn att, heim. På denne bakgrunnen veks også diktas tydelege elegiske karakter fram. Kanskje er det kombinasjonen av det kontante, rytmiske trykket og det biletskapande rommet som gjer at desse dikta fenger. I tillegg til at dikta er så nøye med å plassere mennesket i landskapet og i samfunnet.
Godt støypte
Rett nok finst ein del tradisjonelle bilete i omløp, men likevel nok av originale og fascinerande biletsekvensar, ofte utvunne av arbeid og natur, å fortape seg i for lesaren. «Eg teiknar ei øy for dykk» er som ei kinesisk eske, eit bilete som bokstavleg tala held seg flytande, men som også seier noko om biletets evne til å ta ein bort: «Teiknar det for dykk/ let dykk brette det/ til ein båt».
Dikta til Øyvind Rangøy verkar mogne, godt støypte og sikre i forma. Dikta gir lesaren noko å tygge på, samstundes som dikta svingar. Dødsbu er forfattarens fyrste bok på norsk, men han debuterte i 2019 på estisk med samlinga Sisikond (Innvolar), som blei lønt med ein estisk pris.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Kanskje er det kombinasjonen av det kontante, rytmiske trykket og det biletskapande rommet som gjer at desse dikta fenger.
Fleire artiklar
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.
Ingrid Storholmen har teke utgangspunkt i eit stort datamateriale om folkehelsa i Nord-Trøndelag.
Foto: Merete Haseth
Våren over mannalivet
Ingrid Storholmen gjer tørre helsedata om til levande liv i Bloddråpetall.
Takumi (Hitoshi Omika) og dottera Hana (Ryo Nishikawa) lever eit roleg liv på bygda, som no kan få ein «glampingplass».
Foto: Another World Entertainment
Djevelen i detaljane
By mot land er eit sentralt tema i endå ein framifrå film av Ryusuke Hamaguchi.
Finaste finnbiffen med grøne erter, potet og tyting.
Foto: Dagfinn Nordbø
Finaste finnbiffen
«Seier eg at eg skal invitere på finnbiff, blir folk berre glade. Dei veit at dei skal få smake noko av det beste landet vårt har å by på av ingrediensar, med reinkjøt som helten.»
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.