DRAMA

Regi: Valeska Grisebach

Western

Med: Meinhard Neumann, Reinhardt Wetrek, Syuleyman Ailov Letifov

Ei gruppe tyske arbeidarar reiser til Bulgaria for å byggje vasskraftverk. Dei kjem med teknologi og testosteron. Det blir fort gnissingar når leiaren Vincent (Wetrek) driv dum flørting som alt anna enn sjarmerer ei lokal dame. Hovudfiguren Meinhard (Neumann) skular skeptisk på opptrinnet. Snart finn han ein hest og rir inn til landsbyen. Dramaet driv rundt han som sklir mellom to miljø.

Å tolke mannfolk

Omgjevnadene og miljøa i Western er forfriskande sjeldne for norsk kino. Den bulgarske bygda lir av arbeidsløyse og fråflytting, men rommar eit mangfaldig typegalleri. Den tyske mannsbastionen er supert skildra. Mellom Meinhard og Vincent veks ein stille, men sterk maktkamp. Som i klassiske cowboyfilmar duellerer alfahannar med blikk. Vold er mindre vanleg, men vakar stendig nære overflata.

Meinhard Neumann har ein fantastisk framtoning. Han er hengslete, høg, tynn og senesterk, med markert bart og store, rolege auge. Regissør Valeska Grisebach hanka han herleg nok inn på rideshow, kanskje fordi han minner om Lee Van Cleef. Debuten hans er drivande god. Figuren er ein taus og barsk kar med uklar fortid.

Mange samtalar går mellom folk som ikkje forstår kvarandre. Det er øyreopnande og stundom morosamt. Unge Vyara kan tysk og står høgt i kurs både som tolk og flott kvinne. Ho er ein fasinerande nøkkelfigur som kunne fortent ein eigen film.

Godt blod i Austen

Western har nokre av kvalitetane til klassiske westernfilmar og unngår arvesyndene i sjangeren. Bulgararane har like mykje stemme som tyskarar på tokt for tene pengar på å sivilisere Europas utkant. Tyskarane ser på bygda som ei tidsreise. Frykt og attrå pregar møta med dei lokale.

Kameraarbeidet er knallgodt. Ofte er Meinhard ramma inn på eit vis som stel frå Sergio Leone. Det kryr av gode scener med sitrande spenning eller bognande kjensler. Stilen er tona ned med reinspikka realisme. Sirissane styrar takten. Berre eit siste klimaks har sterk musikalsk suggesjon frå festmusikk. Det har stor effekt.

Alt og alle er skildra smart og balansert. Ein sit att med tankar om rollene til Tyskland og Bulgaria i det moderne Europa. Eit enkelt, effektivt grep som tittelen gjev rom for å sette forteljinga i rik filmatisk og historisk samanheng. Western er ein framifrå film.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.