FAMILIEFILM / KRIGSFILM

Regi: Johanne Helgeland

Flukten over grensen

Med: Anna Sofie Skarholt, Bo Lindquist-Ellingsen

Gerda (Skarholt) er ein fantasifull tiåring med hjarte på rette staden, som leikar musketer medan broren (Lindquist-Ellingsen) leflar med den tyske okkupasjonsmakta under den andre verdskrigen. Ho er ikkje imponert. Då foreldra blir tekne av politiet, finn syskena to jødiske barn i kjellaren. Gerda vil gje alt for å hjelpe dei to til Sverige.

Den norske appetitten på filmar om Krigen med stor K er endelaus, i sterk kontrast til refleksjonsnivået som plar prege produksjonane våre. Eg møter ofte nye bidrag med surmaga skepsis. Difor er det til glede når ein konvensjonell og likefram film som er tilpassa smårollingar, maktar å få fram nokre nyansar som set Max Manus og Den 12. mann i skuggen. Det skal ikkje mykje til. Ein NS-nysgjerrig gut kan ha noko godt i seg. Ein tysk soldat kan vere vennleg innstilt til å la barn vere i fred. Mot og svik kan skjule seg i både barn og gamle damer.

Noko av frykta for ein norsk krigsfilm med NFI-stempel er på sin plass. Dialogen er stundom stivbeint, trass i at suksessforfølgde Maja Lunde er med på manus, men stilen skjemmer ikkje opplevinga noko særleg. Flukten over grensen er ein solid og stor produksjon med spenning. Så er det vel verdt det med endå ein runde for borna, så lenge ein med enkle grep får fram at verda ikkje er svartkvit, sjølv om ein skal skilje rett frå gale. Rasisme trugar semittiske folk i Europa i dag, anten dei er jødiske eller arabiske. Då kan dei unge trenge ein tilgjengeleg, nervepirrande og nyansert historietime med heltar på eigen alder.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.