Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

FilmMeldingar

Den gamle stamma og eplet

Viggo Mortensen debuterer som regissør med eit tett, drivande drama som eg håpar ikkje er sjølvbiografisk, for ein slik far unner eg ingen.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Foto: Nordisk Film Distribusjon

Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Foto: Nordisk Film Distribusjon

2466
20201211
2466
20201211

Drama

Regi: Viggo Mortensen

Falling

Med: Viggo Mortensen, Lance Henriksen, Sverrir Gudnason
Kinofilm

Far (Henriksen) og son (Mortensen) slit når far Willis kjem på besøk. John bur saman med ektemannen og ei dotter, og tilbakeblikka på barndomen viser eit mildt sagt dårleg forhold allereie frå starten. Det vert ikkje betre av at Willis er sjuk, tutlete og endå gretnare på sine gamle dagar.

Kjeften

Dei er så pene, alle menneska i Falling. Det lurvete, gamle gardshuset i barndomsheimen ser ut som ein draum, huset i California er heimekoseleg og innbydande. Heile filmen har eit herleg, varmt filter over seg, noko som tek brodden av mykje av ubehaget. For trass i all ytre venleik, så er det ikkje mange varme glimta mellom far og son.

Det er vanskeleg å oppdaga teikn til forsonande trekk ved Willis, det verkar nesten i overkant. Men gode Lance Henriksen er eit strålande val av hovudrolleinnehavar. Eit meir kjent fjes ville kan henda ha vippa prestasjonen over i prøver-for-hardt-kategorien, medan denne meritterte, mindre profilerte skodespelaren gjev Willis truverdig tyngde som intenst lite likande.

Orda og vendingane han lirer av seg, viser eit langt liv av kyniske betraktningar som i stor grad har fått stå uimotsagt. Som sjåar får ein lyst å gryla «hald kjeft, din forbanna gamle idiot», medan John og systera Sarah har lært seg gjennom ein lang, seig barndom at å gje beskjed straffar seg.

Ettertankar

Viggo Mortensens debut som manusforfattar og regissør må kallast meir enn godkjend. Han slår kanskje ikkje inn dei mest stengde dørene med Falling, men tek for seg universelle, evigaktuelle tema. Det er likevel ikkje sjølvsagt at ein såpass kjend skodespelar tek på seg eit drama av denne sorten.

Innestengde kjensler og utestengde frustrasjonar kjempar stadig om plassen. Den patetiske sentimentaliteten som me alle kan vera freista til å degga for, vert grundig påpeikt. Men kan ein unngå han, når alderen kjem og tullar det til i topploket?

Kva bodskapen til sjuande og sist er, lyt vera opptil kvar og ein. Det er mykje å tenkja over i etterkant, men den varmen som John heldigvis har klart å byggja med sin eigen familie, gjev håp om at ein ikkje alltid treng frykta at eplet fell nær stamma.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Drama

Regi: Viggo Mortensen

Falling

Med: Viggo Mortensen, Lance Henriksen, Sverrir Gudnason
Kinofilm

Far (Henriksen) og son (Mortensen) slit når far Willis kjem på besøk. John bur saman med ektemannen og ei dotter, og tilbakeblikka på barndomen viser eit mildt sagt dårleg forhold allereie frå starten. Det vert ikkje betre av at Willis er sjuk, tutlete og endå gretnare på sine gamle dagar.

Kjeften

Dei er så pene, alle menneska i Falling. Det lurvete, gamle gardshuset i barndomsheimen ser ut som ein draum, huset i California er heimekoseleg og innbydande. Heile filmen har eit herleg, varmt filter over seg, noko som tek brodden av mykje av ubehaget. For trass i all ytre venleik, så er det ikkje mange varme glimta mellom far og son.

Det er vanskeleg å oppdaga teikn til forsonande trekk ved Willis, det verkar nesten i overkant. Men gode Lance Henriksen er eit strålande val av hovudrolleinnehavar. Eit meir kjent fjes ville kan henda ha vippa prestasjonen over i prøver-for-hardt-kategorien, medan denne meritterte, mindre profilerte skodespelaren gjev Willis truverdig tyngde som intenst lite likande.

Orda og vendingane han lirer av seg, viser eit langt liv av kyniske betraktningar som i stor grad har fått stå uimotsagt. Som sjåar får ein lyst å gryla «hald kjeft, din forbanna gamle idiot», medan John og systera Sarah har lært seg gjennom ein lang, seig barndom at å gje beskjed straffar seg.

Ettertankar

Viggo Mortensens debut som manusforfattar og regissør må kallast meir enn godkjend. Han slår kanskje ikkje inn dei mest stengde dørene med Falling, men tek for seg universelle, evigaktuelle tema. Det er likevel ikkje sjølvsagt at ein såpass kjend skodespelar tek på seg eit drama av denne sorten.

Innestengde kjensler og utestengde frustrasjonar kjempar stadig om plassen. Den patetiske sentimentaliteten som me alle kan vera freista til å degga for, vert grundig påpeikt. Men kan ein unngå han, når alderen kjem og tullar det til i topploket?

Kva bodskapen til sjuande og sist er, lyt vera opptil kvar og ein. Det er mykje å tenkja over i etterkant, men den varmen som John heldigvis har klart å byggja med sin eigen familie, gjev håp om at ein ikkje alltid treng frykta at eplet fell nær stamma.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Alle foto: Svein Gjerdåker

ReportasjeFeature
Svein Gjerdåker

Soga om stølspurka

Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.

Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.

Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.

Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB

Meldingar
DagTuastad

Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza

Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.

Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.

Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.

Foto: Aurel Obreja / AP / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

Moldova i skvis

Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Christiane Jordheim Larsen
Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis