Det femte elementet
Den nye filmen frå Pixar er ein idérik og kjekk variant av Romeo og Julie.
Den nye filmen frå Disney og Pixar handlar om venskap, mangfald og aksept.
Foto: Pixar / Disney
Animasjon / familiefilm
Regi: Peter Sohn
Elemental
Med: Leah Lewis, Mamoudou Athie, Ronnie Del Carmen
Kinofilm
Ember (Lewis) kjem frå ein eldfamilie som kom til Element City som migrantar. Faren Bernie (Del Carmen) driv ei sjappe som sel mat frå heimlandet. Ember skal ta over når ho er klar. Vassfolk i sentrum ser ned på eldinnvandrarane. Skepsisen er gjensidig.
Folk av jord og luft er med på å gje ein blanda by. Ein dag renn vassbyråkraten Wade Ripple (Athie) inn i kjellaren til familiebutikken. Han og Ember kranglar. Han er vatn. Ho er eld. Wade blir blaut om hjarterota, og det slår gneistar mellom dei to. Det byrjar med plask og endar med bleievask.
Størst er kjærleiken
Elemental fløymer over av slik språkleik. Ein lyt konsentrere seg for å få med alle vitsane om vatn, eld, jord og luft. Eg smiler godt rett som det er. Animasjonane er uttrykksfulle. Det flakkande og bøyelege i flamme- og vassfolk gjev liv. Samspelet mellom elementa er artig. Slapstick står sentralt. Regissøren Peter Sohn viste at han kan dette med morosame Den gode dinosaur.
Byen er full av fantasifulle konstruksjonar. Han liknar ein ljos og fargerik versjon av New York. Det animerte universet er innfallsrikt på line med Gotham til Batman, ein dyster storebror frå superheltverda. Wade ser at bymiljøetaten ikkje har ting på stell i utkantstrøka der Ember og familien held til. Ulikskapen er ein avgrunn. Kan kjærleiken vinne over motsetningane mellom elementa?
Ver vatn
I essens er Elemental ei klassisk kjærleikshistorie. Filmen flyt mellom tidlaus og føreseieleg. Forteljinga går inn i ein tradisjon i USA i slekt med Gjett hvem som kommer til middag frå 1967. Like mykje høyrer han heime med nyare filmar som Minari, The Farewell og Everything Everywhere All at Once, tre store suksessar frå USA med asiatiske perspektiv.
Filmskaparen Sohn vaks opp i New York i ein koreansk familie. Han kjenner spelet med forventingar frå familie og diskriminering frå majoriteten. Elemental speglar båe, sjølv om foreldra til Ember er arketypiske. Den liberale overklassefamilien til Wade er tatt på kornet.
Sohn er ein firmamann hjå Pixar med lang fartstid som både stemmeskodespelar og animatør. Selskapet har levert ei lang rekke med massive, originale suksessar. Blant dei elleve Oscar-vinnarane deira finn vi filmar som Oppdrag Nemo, WALL-E, Se opp og Coco.
I fjor viste studioet at dei framleis har teften med herlege Rød av Domee Shi. Elemental går inn i rekka av populære filmar for heile familien. Folk kjem til å kose seg på kino.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Animasjon / familiefilm
Regi: Peter Sohn
Elemental
Med: Leah Lewis, Mamoudou Athie, Ronnie Del Carmen
Kinofilm
Ember (Lewis) kjem frå ein eldfamilie som kom til Element City som migrantar. Faren Bernie (Del Carmen) driv ei sjappe som sel mat frå heimlandet. Ember skal ta over når ho er klar. Vassfolk i sentrum ser ned på eldinnvandrarane. Skepsisen er gjensidig.
Folk av jord og luft er med på å gje ein blanda by. Ein dag renn vassbyråkraten Wade Ripple (Athie) inn i kjellaren til familiebutikken. Han og Ember kranglar. Han er vatn. Ho er eld. Wade blir blaut om hjarterota, og det slår gneistar mellom dei to. Det byrjar med plask og endar med bleievask.
Størst er kjærleiken
Elemental fløymer over av slik språkleik. Ein lyt konsentrere seg for å få med alle vitsane om vatn, eld, jord og luft. Eg smiler godt rett som det er. Animasjonane er uttrykksfulle. Det flakkande og bøyelege i flamme- og vassfolk gjev liv. Samspelet mellom elementa er artig. Slapstick står sentralt. Regissøren Peter Sohn viste at han kan dette med morosame Den gode dinosaur.
Byen er full av fantasifulle konstruksjonar. Han liknar ein ljos og fargerik versjon av New York. Det animerte universet er innfallsrikt på line med Gotham til Batman, ein dyster storebror frå superheltverda. Wade ser at bymiljøetaten ikkje har ting på stell i utkantstrøka der Ember og familien held til. Ulikskapen er ein avgrunn. Kan kjærleiken vinne over motsetningane mellom elementa?
Ver vatn
I essens er Elemental ei klassisk kjærleikshistorie. Filmen flyt mellom tidlaus og føreseieleg. Forteljinga går inn i ein tradisjon i USA i slekt med Gjett hvem som kommer til middag frå 1967. Like mykje høyrer han heime med nyare filmar som Minari, The Farewell og Everything Everywhere All at Once, tre store suksessar frå USA med asiatiske perspektiv.
Filmskaparen Sohn vaks opp i New York i ein koreansk familie. Han kjenner spelet med forventingar frå familie og diskriminering frå majoriteten. Elemental speglar båe, sjølv om foreldra til Ember er arketypiske. Den liberale overklassefamilien til Wade er tatt på kornet.
Sohn er ein firmamann hjå Pixar med lang fartstid som både stemmeskodespelar og animatør. Selskapet har levert ei lang rekke med massive, originale suksessar. Blant dei elleve Oscar-vinnarane deira finn vi filmar som Oppdrag Nemo, WALL-E, Se opp og Coco.
I fjor viste studioet at dei framleis har teften med herlege Rød av Domee Shi. Elemental går inn i rekka av populære filmar for heile familien. Folk kjem til å kose seg på kino.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Stoltenberg I-regjeringa på Slottsplassen. Dåverande statsminister Jens Stoltenberg og utanriksminister Thorbjørn Jagland står fremst.
Foto: Jarl Fr. Erichsen / NTB
Venstrepopulisme på norsk – en refleksjon
«Ved markedsrettingen og privatisering ga venstresiden delvis fra seg det som hadde vært dens kjennemerke, nemlig å mobilisere staten til fordel for folk flest.»
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.