Fiskar i solnedgang
Maltesiske Luzzu er aktuell, klassisk, vakker og engasjerande.
Jesmark livnærer seg som fiskar i Valetta og har nyleg blitt far.
Foto: Mer Film
Drama
Regi: Alex Camilleri
Luzzu
Med: Jesmark Scicluna, Michela Farrugia, Frida Cauchi
Kinofilm
Luzzu opnar med den barske fiskaren Jesmark (Scicluna) og kompanjongen som fiskar med line frå den pittoreske, fargerike trebåten sin, ein maltesisk luzzu. Sola skin, men fisken bit lite, og båten lek. Trålarar truar den tradisjonsrike fiskarkulturen.
Når Jesmark kjem i land, må han hente babyen for helsesjekk saman med kona Denise (Farrugia). Krabaten blir vegen og funnen for lett. Han treng hjelp. Familien til Denise kan hjelpe, men ser ned på ein fattig fiskar. Skal ein kaste all ære over ripa?
Ciao flus
Malta er sjeldan på sonaren. Luzzu er første maltesiske film på kino her i landet. Miljøskildringa er difor automatisk forfriskande. Berre å høyre maltesisk er kjekt. Her er det kort til både Sicilia og Tunisia i praten. Konfliktane er likevel universelle.
At næringar med lang historie blir truga av kapitalsterke krefter, veit fiskarsamfunn alle stader. Korrupsjon kompliserer òg. Malta er EU-landet der journalisten Daphne Caruana Galizia blei drepen for å ha følgt pengespora mot toppane. Inntektene forsvinn frå fiskarane i Luzzu, som blir pressa inn i ulovlege skuggar eller over på øydeleggjande trålarar. Retningslinene frå styresmaktene er ein klamp om foten, og EU vil helst betale folk for å kondemnere båtar og historier. Få står imot.
Ekte energi
Luzzu er flott å sjå på med sterke fargar og varmt ljos. Rastlaust kamera og høgt tempo skapar ei realistisk kjensle av ein stressa Jesmark. Han er i spenn mellom identiteten knytt til å vere frå ei slekt av fiskarar gjennom mange generasjonar, harde økonomiske realitetar og press frå svigerfamilien.
Jesmark Scicluna gjer ein strålande debut i hovudrolla. Han er faktisk ein ekte fiskar. Den staute karen har eit godt filmfjes utan tillærte fakter. Frustrasjon og raseri held han helst inni seg. Minimal mimikk for å vise sterke kjensler er som kjent best. Omgjevnadene er òg truverdige på alle frontar. Luzzu følgjer kjende malar, men har så rikeleg med nye, gripande og fine element at eg sterkt tilrår filmen.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Alex Camilleri
Luzzu
Med: Jesmark Scicluna, Michela Farrugia, Frida Cauchi
Kinofilm
Luzzu opnar med den barske fiskaren Jesmark (Scicluna) og kompanjongen som fiskar med line frå den pittoreske, fargerike trebåten sin, ein maltesisk luzzu. Sola skin, men fisken bit lite, og båten lek. Trålarar truar den tradisjonsrike fiskarkulturen.
Når Jesmark kjem i land, må han hente babyen for helsesjekk saman med kona Denise (Farrugia). Krabaten blir vegen og funnen for lett. Han treng hjelp. Familien til Denise kan hjelpe, men ser ned på ein fattig fiskar. Skal ein kaste all ære over ripa?
Ciao flus
Malta er sjeldan på sonaren. Luzzu er første maltesiske film på kino her i landet. Miljøskildringa er difor automatisk forfriskande. Berre å høyre maltesisk er kjekt. Her er det kort til både Sicilia og Tunisia i praten. Konfliktane er likevel universelle.
At næringar med lang historie blir truga av kapitalsterke krefter, veit fiskarsamfunn alle stader. Korrupsjon kompliserer òg. Malta er EU-landet der journalisten Daphne Caruana Galizia blei drepen for å ha følgt pengespora mot toppane. Inntektene forsvinn frå fiskarane i Luzzu, som blir pressa inn i ulovlege skuggar eller over på øydeleggjande trålarar. Retningslinene frå styresmaktene er ein klamp om foten, og EU vil helst betale folk for å kondemnere båtar og historier. Få står imot.
Ekte energi
Luzzu er flott å sjå på med sterke fargar og varmt ljos. Rastlaust kamera og høgt tempo skapar ei realistisk kjensle av ein stressa Jesmark. Han er i spenn mellom identiteten knytt til å vere frå ei slekt av fiskarar gjennom mange generasjonar, harde økonomiske realitetar og press frå svigerfamilien.
Jesmark Scicluna gjer ein strålande debut i hovudrolla. Han er faktisk ein ekte fiskar. Den staute karen har eit godt filmfjes utan tillærte fakter. Frustrasjon og raseri held han helst inni seg. Minimal mimikk for å vise sterke kjensler er som kjent best. Omgjevnadene er òg truverdige på alle frontar. Luzzu følgjer kjende malar, men har så rikeleg med nye, gripande og fine element at eg sterkt tilrår filmen.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Jesmark Scicluna gjer ein strålande debut i hovudrolla.
Håkon Tveit om Luzzu
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen
Papiravisa