Fole fin film
Sunnmørske a human position er stillfaren, sakte og steikje stilig.
Sambuarar: Maria Agwumaro (t.v.) spelar Live som reparerer gamle møblar. Asta, som er sommarvikar i Sunnmørsposten, blir spelt av Amalie Ibsen Jensen.
Foto: Vesterhavet / Filmdistributører
Drama
Regi: Anders Emblem
a human position
Med: Amalie Ibsen Jensen, Maria Agwumaro, Lars Halvor Andreassen
Kinofilm
Asta (Ibsen Jensen) er ein røynd sommarvikar i Sunnmørsposten. Kjærasten Live (Agwumaro) syslar med å reparere gamle stolar i den romslege kåken deira, som er full av smakfullt interiør. Det næraste filmen kjem ei forteljing, er at Asta freistar følgje opp ei sak om ein asylsøkjar som vart kasta ut etter ti år på fiskefabrikk. Det går trått.
Stilleben
Distansen til dramaet er tydeleg. Det er ikkje lett å komme innpå saka. Likeins har linsa distanse til det meste som skjer, i den grad det skjer noko særleg. Kameraet står alltid stille, helst på god avstand. Som regel fyller ein grå vegg, ei branntrapp eller liknande delar av biletet. Samtalar skjer ofte bak eit hjørne.
Anten vi er ute eller inne, ser vi mykje på veggar og rom. Ein observerer husrom og byrom. Nokre tablå kjem stundom igjen. Asta går gjennom tomme gater. Heime er alt strigla og stilreint. Det ser ikkje realistisk rotete ut, men utsnitta får oss til å tenkje. Hjernen kvernar. Posisjonen til menneska hindrar oss støtt i å sjå heile saka. Filmen gjev meir rom for refleksjon enn han gjev svar.
Siesta
Vi følgjer den daglege donten. Det er tannpuss, frukost, intervju med AaFK-folk om den elendige sesongopninga, japansk kveld med film av Yasujiro Ozu, og samtalar om Ingmar Relling. Takkelista inkluderer «... og alle andre norske møbeldesignarar».
Filmen er ei skattkiste av detaljar, med nydelege rekvisittar, anten på grunn av nostalgi eller pynteleg plassering. Produksjonsdesignar Brynhild Dagslott har gjort ein framifrå jobb. Katten burde få ein Oscar.
Dynamikken mellom dei to leiande rollene er fin. Båe spelar godt. Det tek ei æve før første replikk fell. Det spartanske lydsporet er prega av stille, stoveorgel og sus frå tre og bilar. Ein lyt styre unna om ein vil ha action og anna mas. Regissør Anders Emblem har ein særeigen, smålåten stil. A human position er god å kvile augo på. Det likar eg.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Anders Emblem
a human position
Med: Amalie Ibsen Jensen, Maria Agwumaro, Lars Halvor Andreassen
Kinofilm
Asta (Ibsen Jensen) er ein røynd sommarvikar i Sunnmørsposten. Kjærasten Live (Agwumaro) syslar med å reparere gamle stolar i den romslege kåken deira, som er full av smakfullt interiør. Det næraste filmen kjem ei forteljing, er at Asta freistar følgje opp ei sak om ein asylsøkjar som vart kasta ut etter ti år på fiskefabrikk. Det går trått.
Stilleben
Distansen til dramaet er tydeleg. Det er ikkje lett å komme innpå saka. Likeins har linsa distanse til det meste som skjer, i den grad det skjer noko særleg. Kameraet står alltid stille, helst på god avstand. Som regel fyller ein grå vegg, ei branntrapp eller liknande delar av biletet. Samtalar skjer ofte bak eit hjørne.
Anten vi er ute eller inne, ser vi mykje på veggar og rom. Ein observerer husrom og byrom. Nokre tablå kjem stundom igjen. Asta går gjennom tomme gater. Heime er alt strigla og stilreint. Det ser ikkje realistisk rotete ut, men utsnitta får oss til å tenkje. Hjernen kvernar. Posisjonen til menneska hindrar oss støtt i å sjå heile saka. Filmen gjev meir rom for refleksjon enn han gjev svar.
Siesta
Vi følgjer den daglege donten. Det er tannpuss, frukost, intervju med AaFK-folk om den elendige sesongopninga, japansk kveld med film av Yasujiro Ozu, og samtalar om Ingmar Relling. Takkelista inkluderer «... og alle andre norske møbeldesignarar».
Filmen er ei skattkiste av detaljar, med nydelege rekvisittar, anten på grunn av nostalgi eller pynteleg plassering. Produksjonsdesignar Brynhild Dagslott har gjort ein framifrå jobb. Katten burde få ein Oscar.
Dynamikken mellom dei to leiande rollene er fin. Båe spelar godt. Det tek ei æve før første replikk fell. Det spartanske lydsporet er prega av stille, stoveorgel og sus frå tre og bilar. Ein lyt styre unna om ein vil ha action og anna mas. Regissør Anders Emblem har ein særeigen, smålåten stil. A human position er god å kvile augo på. Det likar eg.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Katten burde få ein Oscar.
Håkon Tveit om a human position
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.
Papiravisa