Drama

Regi: Carla Simón

Ferskenlunden i Catalonia (Originaltittel: Alcarràs)

Med: Jordi Pujol Dolcet, Anna Otin, Xènia Roset
Kinofilm

Storfamilien Solé har i generasjonar dyrka ferskenar. Jorda fekk dei bruke for å ha redda jordeigarane under borgarkrigen. Munnlege avtalar er diverre lite verde for Pinyol, som no er formell eigar. Det er lite pengar i fersken. Han vil byggje solcellepanel. Alle dei grøne trea må ryke for det grøne skiftet. Omstillinga møter motvilje. Husfar og sjefbonde Quimet er rasande.

Miljøløft

Ingen på rollelista har spelt i film før. Alle er knallgode og totalt truverdige. Filmen har ikkje ei klar hovudrolle. Kamera vekslar på kven det følger. Stundom får vi perspektivet til bestefaren, ein mild observatør. Scener med ungane som leikar livleg med Iris i spissen, sjarmerer meg i senk. Tenåringar og unge vaksne vil at folk skal sjå på dei som skikkelege folk. Bestemor er ein stor forteljar. Mor er anker og problemløysar. I staden for å gjere forteljinga rotete gjer skifta at vi får ei djupare forståing av ulike måtar å sjå situasjonar på.

Omgjevnadene er flott skildra med augneblinkar av ro mellom grøne blad og saftig frukt, men vi får ikkje kvile i denne effektive filmen. Arbeidet på garden er hardt. Sjølv om vi får sterk sympati med bøndene, er aldri filmen eit romantisk bilete av livet med jordbruk. Dette er grovkorna realisme som osar av ekte, samansett liv. Miljøskildringa er meisterleg.

Sjarm og stress

Banda i familien er tette. Dei klyngar seg saman i sofaen eller rundt middagsbordet. Stunder av samhald med song er rørande. Det bognar med humor og herlege detaljar. Dialogane gjev ofte drypp til dei som høyrer på. Born plukkar opp konfliktar av kommentarar som ikkje er mynta på dei.

Generasjonsgnissingar siv ut. Stress og ansvarskjensle kveler Quimet. Det går ut over andre. Han vil berre drive jorda og har ikkje tid til demonstrasjonane til andre fruktbønder for betre prisar. Motstanden hans mot solceller har ikkje røter i debattar om grønt skifte, men i røtene til familien.

Carla Simón står no fram som ein av dei leiande regissørane i spansk film etter den glitrande debuten Sommer 1993 i 2017. Folk flokkar tilbake til kinoar for superheltar og jagarpilotar. Viss ikkje filminteresserte kjem for å sjå godbitar som Ferskenlunden i Catalonia, kjem gravemaskinene snart for å fjerne all uavhengig film.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latin­amerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.