Drama

Regi: Lilja Ingolfsdottir

Elskling

Med: Helga Guren, Oddgeir Thune, Heidi Gjermundsen Broch, Marte Magnusdotter Solem
Kinofilm

Kjærleiken slår ned den i nyskilde småbarnsmora Maria (Guren) når ho treffer den frie musikarsjela Sigmund (Thune). Fleire år og to barn til seinare er det ikkje like heitt mellom dei to, og Maria får sjokk då Sigmund vil ha pause. Og så ho som berre gjer alt for å halda familien gåande!

I beg your pardon

Det går ikkje lang tid før tornane i rosehagen viser seg for sjåaren i Elskling. Alt heilt i starten, før elsklingen sjølv er introdusert, må me vera vitne til kjeklinga mellom Maria og eksmannen, til Maria si såre iakttaking av dei små borna som må tilbringa helga med far sin – utan hennar kyndige, kjærlege omsorg. Det er klart ein unnar henne ny mann – nye lodd, nye vinstar!

Og det skjer friksjonsfritt, enkelt og fint, akkurat som i songen til Lynn Anderson: «love shouldn’t be so melancholy». Han lovar henne aldri noko rosehage heller, men det er nok lettare å setja pris på den fridomselskande mannen når ein ikkje har Familien AS å ta seg av. Kroppsspråket Maria snakkar når han kjem heim ein ettermiddag etter veker på turné, overdøyver orda hennar så det held, og det er så ein får frysningar.

Verdas verste kone

Dei fleste kjenner nokon som har gått gjennom eit samlivsbrot, og som oftast kjenner ein berre til den eine sida av historia, der den ein kjenner, kjem best ut av det. Elskling er som å høyra veninna si fortelja at det var hennar feil at det blei slutt, at ho skjønar det godt, og at ho skulle ynskja ho hadde gjort ting annleis.

På mange måtar er dette klisjeen av martyrmor og martyrkone, ei skikkeleg kjerring som oppfører seg totalt urimeleg overfor den uskuldige, tolmodige mannen, klisjear som vanlegvis ville fått piggane ut på meg.

Men dette er ikkje nokon vanleg film. Langt derifrå. Helga Guren i rolla som verdas verste kone spelar fletta av alle klisjear, og sjølv om eg får lyst å kaldkvela henne, så synest eg mest synd i henne i hennar aukande desperasjon. Ho går i sakte oppløysing framfor auga våre. Sigmund må finna seg i å bli redusert til ein sidekarakter, noko Oddgeir Thune får til med akkurat passe teflonaktige dosar sjarm.

Samspelet deira er så bra at ein kan mista aldeles trua på at det er kjærleiksliv laga om ein får ungar. Nokon oppmuntringstale for fleirkullsfamiliane er det i iallfall ikkje. Huttemegtu.

Terapisk

Det er ganske så klaustrofobisk å vera så tett på karakterane heile tida, og særleg Maria. Filmen er stort sett spelt inn i det kaotisk koselege huset dei deler, og den elegante, men innbydande barnfrie leilegheita ho låner av veninna. Dei er kontrastar, like diskret skrikande som når Maria seier «Jeg elsker deg» og «Fy faen, du er jo bare helt jævlig» i omtrent same andedrag.

Det eksplosive sinnet hennar er fullstendig gjenkjenneleg, og kanskje det at så mykje er gjenkjenneleg, gjer at klaustrofobien kryp seg endå tettare på. Scena mellom Maria og mora ville fått Freud til å spinna rundt sin eigen akse.

Og alle skulle hatt ein parterapeut som den Heidi Gjermundsen Broch spelar. Heile filmen er ein slags parterapi, men eg er ikkje så sikker på om nokon kjem ut av det med forholdet i behald. Men så er det ikkje det som alltid er meininga med parterapi heller.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, program­skapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.