Somme filmar er betre enn andre
Filmåret 2021 vart prega av utsette premierar, så nokre av filmane på topplista er ikkje så heilt nye. Elles er filmmeldarane bra samkøyrde og kan konstatera at det har vore eit formidabelt norsk filmår.
Begge Dag og Tid-filmmeldarane dreg fram årets film av Chloé Zhao som ein favoritt i 2021.
Foto: Searchlight Pictures
Årsbeste frå Brit
Etter å ha saumfart premierelistene sit eg att med ei kjensle av at eg ikkje synest filmåret 2021 var så bra, trass i desse verkeleg gode filmane som har fått pallplass. At såpass mange har norske regissørar, inneber kryss i taket og stormande jubel.
Frå 2020
Få filmar har gjort meg meir oppløfta og samtidig vemodig i kinoåret som gjekk, enn Nomadland. Filmen fekk velfortent tre Oscar-statuettar, mellom anna ein til regissør Chloé Zhao og ein for beste film. Eg har elles ikkje nokon tanke om at Oscar er synonymt med beste film, berre så det er sagt. Elles ville innlysande Gunda (regi: Viktor Kosakovskiy) hanka inn minst éin nominasjon for denne nydelege observasjonen av dyr på sjølvstyr heime på (den frittgåande) garden. Det same gjeld uforgløymelege Det finnes ingen djevel (regi: Mohammad Rasoulof), ein iransk bukett av knyttnevar. Japan nominerte sjølv Mødre (regi: Naomi Kawase) til Oscaren, men nådde ikkje opp. Det spørst om det er ei trøyst å hamna på lista her i staden, men den finurlege, tankevekkjande filmen om adopsjon burde fleire fått med seg.
Menschen
Sidan me snakkar om Oscar: Det blir opptil fleire hattar til middag her om ikkje Flukt (regi: Jonas Poher Rasmussen) minst vert nominert til årets animasjonsfilm i år. Dette er verkeleg ein snedig, vakker og tankevekkjande film, meir som ein illustrert podkast.
Tilsvarande, men heilt ulikt vekkjer Drømmemannen (regi: Maria Schrader) løgne tankar om både framtidsteknologi og notidskjærleiksliv. Morosam er han òg, og den tyske tittelen er knall: Ich bin dein Mensch.
Tittelen Rocks (regi: Sarah Gavron) er kan henda meir diffus, men det er altså kallenamnet til hovudpersonen i årets mest sjarmerande ungdomsfilm (les: 2019, men alt er lov i covidkinotider). Den siste utanlandske filmen eg føler for å nemna, sjølv om han ikkje var perfekt, er Promising Young Woman (regi: Emerald Fennell). Han er berre skikkeleg underhaldande og kvass, og slike skal ein vel æra i ei årsoppsummering?
Heime knallbra
Det kom ei rad skikkeleg gode norske filmar som alle fortener å nemnast, sjølv om dei kanskje ikkje hadde hamna øvst på ei liste samanlikna med filmar frå det store utland. Eg kosa meg med både Tre nøtter til Askepott (regi: Cecilie A. Mosli) og Nordsjøen (regi: John Andreas Andersen), men tenk at både De uskyldige (regi: Eskil Vogt), Ninjababy (regi: Yngvild Sve Flikke) og Verdens verste menneske (regi: Joachim Trier) kom ut dette året!
Det er verkeleg tre unike, skambra filmar. Og den der Oscaren: han kan særs mogleg hamna på hylla til Trier & Co., berre så det er sagt.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Årsbeste frå Brit
Etter å ha saumfart premierelistene sit eg att med ei kjensle av at eg ikkje synest filmåret 2021 var så bra, trass i desse verkeleg gode filmane som har fått pallplass. At såpass mange har norske regissørar, inneber kryss i taket og stormande jubel.
Frå 2020
Få filmar har gjort meg meir oppløfta og samtidig vemodig i kinoåret som gjekk, enn Nomadland. Filmen fekk velfortent tre Oscar-statuettar, mellom anna ein til regissør Chloé Zhao og ein for beste film. Eg har elles ikkje nokon tanke om at Oscar er synonymt med beste film, berre så det er sagt. Elles ville innlysande Gunda (regi: Viktor Kosakovskiy) hanka inn minst éin nominasjon for denne nydelege observasjonen av dyr på sjølvstyr heime på (den frittgåande) garden. Det same gjeld uforgløymelege Det finnes ingen djevel (regi: Mohammad Rasoulof), ein iransk bukett av knyttnevar. Japan nominerte sjølv Mødre (regi: Naomi Kawase) til Oscaren, men nådde ikkje opp. Det spørst om det er ei trøyst å hamna på lista her i staden, men den finurlege, tankevekkjande filmen om adopsjon burde fleire fått med seg.
Menschen
Sidan me snakkar om Oscar: Det blir opptil fleire hattar til middag her om ikkje Flukt (regi: Jonas Poher Rasmussen) minst vert nominert til årets animasjonsfilm i år. Dette er verkeleg ein snedig, vakker og tankevekkjande film, meir som ein illustrert podkast.
Tilsvarande, men heilt ulikt vekkjer Drømmemannen (regi: Maria Schrader) løgne tankar om både framtidsteknologi og notidskjærleiksliv. Morosam er han òg, og den tyske tittelen er knall: Ich bin dein Mensch.
Tittelen Rocks (regi: Sarah Gavron) er kan henda meir diffus, men det er altså kallenamnet til hovudpersonen i årets mest sjarmerande ungdomsfilm (les: 2019, men alt er lov i covidkinotider). Den siste utanlandske filmen eg føler for å nemna, sjølv om han ikkje var perfekt, er Promising Young Woman (regi: Emerald Fennell). Han er berre skikkeleg underhaldande og kvass, og slike skal ein vel æra i ei årsoppsummering?
Heime knallbra
Det kom ei rad skikkeleg gode norske filmar som alle fortener å nemnast, sjølv om dei kanskje ikkje hadde hamna øvst på ei liste samanlikna med filmar frå det store utland. Eg kosa meg med både Tre nøtter til Askepott (regi: Cecilie A. Mosli) og Nordsjøen (regi: John Andreas Andersen), men tenk at både De uskyldige (regi: Eskil Vogt), Ninjababy (regi: Yngvild Sve Flikke) og Verdens verste menneske (regi: Joachim Trier) kom ut dette året!
Det er verkeleg tre unike, skambra filmar. Og den der Oscaren: han kan særs mogleg hamna på hylla til Trier & Co., berre så det er sagt.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.