Dokumentarserie

Regi: Leslie Iwerks

100 Years of Warner Bros.

Med: Morgan Freeman, Martin Scorsese, Oprah Winfrey
Serie på HBO MAX, 4 episodar (basert på dei to fyrste)

Dei fire Warner-brørne Harry, Albert, Sam, and Jack kom til USA på tampen av 1800-talet. Med nye, engelske namn kasta dei unge polsk-jødiske mennene seg inn i den blodferske filmbransjen. Frå 1903 viste dei film. Etter kvart etablerte dei eit filmstudio som blei eit av dei største i verda.

Det er det framleis. No om dagen opererer etterkomarane med 1923 som år null. Dei feirar difor sine første hundre år med å hylla seg sjølve.

Rebellreklame

Dokumentarserien om Hollywood-studioet Warner Bros. er ei erkeamerikansk historie frå fattigdom til stjernestatus og pengeflaum. Forteljarstemma til Morgan Freeman og ei utruleg gullrekke av snakkande hovud legg fram sine tankar om rolla studioet har hatt. Dei kjem til orde ein etter ein: Clint Eastwood, Keanu Reeves, Patty Jenkins, Baz Luhrmann, Oprah Winfrey, Martin Scorsese, George Clooney, Christopher Nolan og ei mengd andre filmfolk og leiarar.

Mange poengterer at Warner Bros. har tradisjon for å høyre på kreative talent og ikkje berre prioritere det som verka økonomisk ved siste korsveg. I den evige kampen mellom kreativitet og kapital har Warner Bros. historisk sett vore ein utfordrar. 100 Years of Warner Bros. er i hovudsak reklame for studioet, sjølv om dramaturgien inneheld harde tider og kontroversar der leiarar har teke tvilsame val.

Skrytelista

Filmarven deira er rå. Serien bognar over av klipp. Eg listar opp ein brøkdel: Den populære stumfilmhunden Rin Tin Tin, den første skikkelege lydfilmen The Jazz Singer, dei grandiose musikalane til Busby Berkeley, gangsterfilmar med Edward G. Robinson, augo til Betty Davies, Casablanca og Malteserfalken høyrer alle til storleikstida i Hollywood.

«The stuff dreams are made of», som Humphrey Bogart seier. For ikkje å nemne Looney Tunes! Då studiosystemet skalv, gav Warner fridom til auteurs som Martin Scorsese og Stanley Kubrick. Dei lét William Friedkin provosere verda med Eksorsisten. Med Dirty Harry-filmane fann dei meir eller mindre opp filmfranchisane som no rir verda som ei mare.

I seinare tid har dei stått for Matrix- og Harry Potter-filmane. Dei var òg meir opne for mangfald enn mange andre. Både Bruce Lee og miniserien Røtter er eksempel på at dei lukkast med det. Det er dessutan særs interessant å høyre om korleis rolla deira under den andre verdskrigen var meir prinsippfast enn under kommunistjakta etter krigen.

Alle filminteresserte vil setje pris på denne serien, som gjev innsikt i næringa i tillegg til filmhistoria for selskapet som gjekk inn i både musikk og dataspel. Ein får ei mengd tips om filmar ein kan sjå opp att med nye auge, og filmar ein vil oppdage for fyrste gong. At talentfulle rebellar er traust skildra, får så vere. Kunnskapslysta trumfar.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.