To sider av same India
Overklassemann fell for tenestejente i eit drama som er sterkast som skildring av det indiske klassesamfunnet.
Bryllaupet er avlyst, og hushjelpa Ratka (Shome) blir åleine med ungkaren Aswin (Gomber).
DRAMA
Regi: Rohena Gera
Sir
Med: Tillotama Shome, Vivek Gomber
Ratka (Shome), ei ung enke frå landsbygda, reiser til Mumbai for å jobbe som hushjelp for eit nygift overklassepar. I det ho trer inn i det nye livet, får ho vite at noko har skjedd. Bryllaupet er avlyst, og Ratkas jobb er no å ta seg av han som no er ungkar, Ashwin (Gomber). Eller sir, som Rakta vørdsamt kallar han.
Kasteball
Sir er eit drama om umogleg kjærleik i det moderne, urbane India. Etter kvart som Ratka steller for Ashwin, ligg ein romanse i lufta. Men først og fremst er filmen ei utforsking av det rigide indiske klassesystemet. Hovudpersonen Ratka, som kjem frå underklassen, drøymer om eit liv som motedesignar. Ho prøver å gå i lære hjå ein skreddar, men får berre beskjed om å vaske og gjere ærend for han. Ashwin lever eit liv i overflod, men er konstant molefonken i blikket. Han budde ein gong i New York og var skribent, men flytta attende for å jobbe for faren, ein bustadentreprenør.
Klassekamp
«Eg trudde livet til rike berre var lett», forkynner Ratka til Ashwin i ei scene. Dei står på taket og ser ut over Mumbai. Ho skjønar at bak fasaden og velstanden er det ikkje berre lukke og fridom. I eit gjennompolarisert samfunn er alle til sjuande og sist slavar av systemet. Likevel er det ingen tvil om kvar regissør Rohena Gera har sympatien: hjå Ratka og kampen hennar for å klatre på den sosiale rangstigen. Ho er ein sterk karakter som er bygd ut med ei truverdig og interessant forhistorie.
Filmens problem er Ashwin. Gera har brukt så mykje tid på Ratkas perspektiv at karakteren hans blir blank og utan kjerne. Dermed spenner filmen også bein under si eiga kjærleikshistorie, som Ratka er den første til å vere skeptisk til. «Kva vil mor di seie?» kommenterer ho taktfullt. Det er ein romanse som aldri kan skje for open scene.
Utbyttande kjærleik
Eg blir her mint på filosofen Slavoj Zizeks analyse av Titanic, der filmens kjærleikshistorie berre er nok eit døme på borgarskapets utbytting av proletariatet. Rik overklassedame går gjennom ei livskrise og blir vitalisert av arbeidarklassemann. Det same gjeld for sir. Ashwin blir vekt til live av Ratkas driv og vilje, men det er ein kjærleik som aldri kan bli fullbyrda. Romansar kjem og går, klassesamfunnet består.
SONDRE ÅKERVIK
Sondre Åkervik er frilans kulturjournalist og fast filmmeldar i
Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DRAMA
Regi: Rohena Gera
Sir
Med: Tillotama Shome, Vivek Gomber
Ratka (Shome), ei ung enke frå landsbygda, reiser til Mumbai for å jobbe som hushjelp for eit nygift overklassepar. I det ho trer inn i det nye livet, får ho vite at noko har skjedd. Bryllaupet er avlyst, og Ratkas jobb er no å ta seg av han som no er ungkar, Ashwin (Gomber). Eller sir, som Rakta vørdsamt kallar han.
Kasteball
Sir er eit drama om umogleg kjærleik i det moderne, urbane India. Etter kvart som Ratka steller for Ashwin, ligg ein romanse i lufta. Men først og fremst er filmen ei utforsking av det rigide indiske klassesystemet. Hovudpersonen Ratka, som kjem frå underklassen, drøymer om eit liv som motedesignar. Ho prøver å gå i lære hjå ein skreddar, men får berre beskjed om å vaske og gjere ærend for han. Ashwin lever eit liv i overflod, men er konstant molefonken i blikket. Han budde ein gong i New York og var skribent, men flytta attende for å jobbe for faren, ein bustadentreprenør.
Klassekamp
«Eg trudde livet til rike berre var lett», forkynner Ratka til Ashwin i ei scene. Dei står på taket og ser ut over Mumbai. Ho skjønar at bak fasaden og velstanden er det ikkje berre lukke og fridom. I eit gjennompolarisert samfunn er alle til sjuande og sist slavar av systemet. Likevel er det ingen tvil om kvar regissør Rohena Gera har sympatien: hjå Ratka og kampen hennar for å klatre på den sosiale rangstigen. Ho er ein sterk karakter som er bygd ut med ei truverdig og interessant forhistorie.
Filmens problem er Ashwin. Gera har brukt så mykje tid på Ratkas perspektiv at karakteren hans blir blank og utan kjerne. Dermed spenner filmen også bein under si eiga kjærleikshistorie, som Ratka er den første til å vere skeptisk til. «Kva vil mor di seie?» kommenterer ho taktfullt. Det er ein romanse som aldri kan skje for open scene.
Utbyttande kjærleik
Eg blir her mint på filosofen Slavoj Zizeks analyse av Titanic, der filmens kjærleikshistorie berre er nok eit døme på borgarskapets utbytting av proletariatet. Rik overklassedame går gjennom ei livskrise og blir vitalisert av arbeidarklassemann. Det same gjeld for sir. Ashwin blir vekt til live av Ratkas driv og vilje, men det er ein kjærleik som aldri kan bli fullbyrda. Romansar kjem og går, klassesamfunnet består.
SONDRE ÅKERVIK
Sondre Åkervik er frilans kulturjournalist og fast filmmeldar i
Dag og Tid.
Filmens problem
er Ashwin.
Fleire artiklar
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.
Alle foto: Svein Gjerdåker
Soga om stølspurka
Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.
Israelske soldatar på veg inn i nabolaget Shijaiyah i Gaza by for å fordrive fleire hundre palestinarar til ein ukjend stad nord på Gazastipa.
Foto: Moti Milrod / Haaretz / AP / NTB
Ramsalt kritikk av Israels krig i Gaza
Molok er ein page-turner med hendingar som skakar lesaren.
Gassleidningar i Moldova. Landet risikerer ei energikrise til neste år.
Foto: Aurel Obreja / AP / NTB
Moldova i skvis
Frå 1. januar kjem det ikkje meir gass til Europa gjennom Ukraina. Det kan bli alvorleg for energitryggleiken i Moldova.
Gatekunsten på denne muren i Kyiv er basert på kunsten til Marija Prymatsjenko, som ukrainarane no omfamnar.
Foto via Wikimedia Commons
Naiv kunst og nøktern røyndom
Dei naivistiske dyrefigurane til Marija Prymatsjenko har blitt viktige for gjennomsnittsukrainaren, som kjempar vidare i trua på mirakel.
I november 2017 besøkte president Donald Trump kollegaen Xi Jinping i Beijing. Same året tok handelskrigen mellom USA og Kina til.
Foto: Damir Sagolj / Reuters / NTB
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.