Vent og vondt
Magisk sosialrealisme frå Island er rørande, spennande og sjarmerande.
Addi er del av ein gutegjeng som fell utanfor. Ein dag bestemmer han seg for at mobbeofferet Balli skal få bli ein del av gjengen.
Foto: Mer Filmdistribusjon
Drama
Regi: Gudmundur Arnar Gudmundsson
Beautiful Beings (Orig.tit.: Berdreymi)
Med: Birgir Dagur Bjarkason, Áskell Einar Pálmason, Viktor Benóny Benediktsson
Kinofilm
Balli (Áskell) er ein tynn, spak gut som blir mobba utan nåde. Først ser det ut som han er hovudfiguren i ei bekmørk historie om mobbing og marginalisering på Island. Så kjem Addi (Birgir) til. Det er draumane hans vi følgjer. Addi verkar meir som ein mild mobbar enn som eit offer. Han heng med slåstkjempa Konni (Viktor) og Siggi, som er nedst på rangstigen før Balli blir ferskingen. Alle kjem frå øydelagde heimar.
Sosialsaga
Miljøa som blir skildra, er brutale. Fattigdom, rus, grov vald, utanforskap, mobbing og valdtekt er nøkkelord. Regissør Gu¿mundur Arnar Gu¿mundsson held ikkje igjen på misera. Ei mor går på heroin. Om far ikkje slår, driv han med psykisk terror eller er fråverande eller daud. Stefedrar er verre.
Mor til Addi driv med draumetyding, spåkort og alt anna Addi ser på som overtru. Sjølv er han elendig på skulen, men er godt likt og litt diplomatisk. Gradvis snik draumar seg inn i røynda til Addi også på uventa vis. Smått magiske element er elegante estetisk. Slik skil soga seg frå meir Ken Loach-like skildringar frå dei lågare sosiale laga. Røynda er røff likevel.
Ny vin
Gutane hamnar ofte i konflikt med andre. Dei hakkar på kvarandre òg, men ein finn ekte vennskap i botnen. Til liks med førre filmen til Gu¿mundur, Hjartasteinn, er forholda mellom tenåringsgutar nydeleg skildra. Varme tonar og flott fotografi får fram det vakre trass i skiten realisme.
Alle dei fire ungdomane gjer framifrå prestasjonar i sine roller. Typane er tydelege, men manuset slepper gradvis fram nyansar i dei sentrale figurane. Ja, livet deira er prega av vald og rus, men vi kjem under huda på gutane. Bak det tøffe ytre kan ein finne noko ømt og nært. Dei er sårbare, heile hurven.
Beautiful Beings er særs fin å sjå på. Grimme utsikter utviklar seg til samansette og truverdige forteljingar som finn tilfelle av ljos i mørket, utan å glatte over realitetane for dei som hamnar utanfor. Gu¿mundur Arnar Gu¿mundsson står for handverk og hjarte. Han har laga endå ein vakker og rørande film.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Gudmundur Arnar Gudmundsson
Beautiful Beings (Orig.tit.: Berdreymi)
Med: Birgir Dagur Bjarkason, Áskell Einar Pálmason, Viktor Benóny Benediktsson
Kinofilm
Balli (Áskell) er ein tynn, spak gut som blir mobba utan nåde. Først ser det ut som han er hovudfiguren i ei bekmørk historie om mobbing og marginalisering på Island. Så kjem Addi (Birgir) til. Det er draumane hans vi følgjer. Addi verkar meir som ein mild mobbar enn som eit offer. Han heng med slåstkjempa Konni (Viktor) og Siggi, som er nedst på rangstigen før Balli blir ferskingen. Alle kjem frå øydelagde heimar.
Sosialsaga
Miljøa som blir skildra, er brutale. Fattigdom, rus, grov vald, utanforskap, mobbing og valdtekt er nøkkelord. Regissør Gu¿mundur Arnar Gu¿mundsson held ikkje igjen på misera. Ei mor går på heroin. Om far ikkje slår, driv han med psykisk terror eller er fråverande eller daud. Stefedrar er verre.
Mor til Addi driv med draumetyding, spåkort og alt anna Addi ser på som overtru. Sjølv er han elendig på skulen, men er godt likt og litt diplomatisk. Gradvis snik draumar seg inn i røynda til Addi også på uventa vis. Smått magiske element er elegante estetisk. Slik skil soga seg frå meir Ken Loach-like skildringar frå dei lågare sosiale laga. Røynda er røff likevel.
Ny vin
Gutane hamnar ofte i konflikt med andre. Dei hakkar på kvarandre òg, men ein finn ekte vennskap i botnen. Til liks med førre filmen til Gu¿mundur, Hjartasteinn, er forholda mellom tenåringsgutar nydeleg skildra. Varme tonar og flott fotografi får fram det vakre trass i skiten realisme.
Alle dei fire ungdomane gjer framifrå prestasjonar i sine roller. Typane er tydelege, men manuset slepper gradvis fram nyansar i dei sentrale figurane. Ja, livet deira er prega av vald og rus, men vi kjem under huda på gutane. Bak det tøffe ytre kan ein finne noko ømt og nært. Dei er sårbare, heile hurven.
Beautiful Beings er særs fin å sjå på. Grimme utsikter utviklar seg til samansette og truverdige forteljingar som finn tilfelle av ljos i mørket, utan å glatte over realitetane for dei som hamnar utanfor. Gu¿mundur Arnar Gu¿mundsson står for handverk og hjarte. Han har laga endå ein vakker og rørande film.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.