Drama

Regi: Carla Simón

Sommer 1993 (Orig. tittel: Estiu 1993)

Med: Laia Artigas, Paula Robles, Bruna Cusí

Seks år gamle Frida (Artigas) flyttar frå Barcelona til onkelen på bygda då mora døyr. Der ventar eit annleis liv med familien til onkelen. Kona Margarita (Cusí) tek kjærleg ansvar, og den vesle kusina Ana (Robles) blir leikekameraten. Omveltinga er stor. Frida lèt seg ikkje tilpassa lett. Figuren er basert på historia til regissøren Carla Simón, som har vunne ei rekkje fortente prisar for den første spelefilmen sin.

Briljante barn

Ein har vel knapt sett barn spele betre i spansk film sidan Ana Torrent briljerte i Bikubenes ånd av Víctor Erice og Ravnene av Carlos Saura midt på syttitalet. Laia Artigas er aldeles strålande i hovudrolla. Augo til Frida er fulle av nyfikne og undertrykte kjensler. Dynamikken med Paula Robles imponerer. Dei to små set dei vaksne i skuggen, sjølv om alle spelar godt.

Carla Simón tek barn på alvor. Lyddesign er kløktig kombinert med val av kameravinklar for å fremje barneperspektivet. Vi høyrer dei vaksne snakke på avstand om frustrasjonane sine og om Frida. Leik står likevel sentralt, og ei rekkje scener er skikkeleg kjekke. Hageslange i sommarsol er ein klassikar. Dei skumle sidene ved leik i skogen er òg sterke.

Fri natur

Lett ustødig kamera fangar både livleg leik og indre uro. Den taktile tilnærminga til natur, murar og menneske minner om Alice Rohrwacher og skildringane hennar av italiensk gardsliv. Sommar i Spania har idylliske trekk, men naturen har òg trugande element. Rebellen Frida er ikkje framand for å utfordra omgjevnadane. Ho har mykje i hjarta som er vrient å få ut.

Ei uvisse vakar over korleis mora døydde. På lik line med Frida må vi tolke forhistoria frå snuttar av praten til dei vaksne, men vi legg til årstalet i tittelen. Foreldra til Frida blei vaksne i ei fri tid etter diktaturet. Med fridom kjem farar. Spenninga mellom eit konservativt Spania og nye generasjonar med opnare oppseding ligg under. Besteforeldra er mest opptekne av at Frida må pugga fadervår.

Sommer 1993 har varme utan å vere noka søtsuppe. Du kan kjenne sommarsola kjæle med kinna i kinosalen i lag med spenninga over sommaren då livet endra seg heilt. Berre du ikkje bur i Bergen, der kinoen ikkje vil redde oss frå regnet ved å vise denne energiske, elegante filmen.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar
i Dag og Tid.