Prosadikt

Hanne Bramness:

Håp bygger huset

Tiden

Huset er eit tematisk omdreiingspunktet i prosadiktsamlinga til Hanna Bramness. Det er ikkje noko nytt at Bramness skriv prosalyrikk, men det nye er eit sterkare moment av forteljing. Sjølvsagt kan ein spørje seg om poeten søker mot ei mindre streng form, eller om diktet er vorte så romsleg at alt kan fyllast i det?

Hus i fleire fasongar

I boka til Bramnes møter lesaren ei rekkje hus. Det er hus i eksil, somme hus er stengde, slik som fengsel og bur, andre er opne og tilgjengelege. Her finst òg draumeliknande hus, og hus som ikkje lenger finst fordi dei har brunne ned.

Tekstane er utprega skildrande, der dei sveipar over detaljar og komprimerer større forløp, dei skriv fram ei kort scene med éin eller fleire personar. Tekstane vert kalla prosadikt, men ofte fortonar det seg som om forteljingane stoggar på terskelen, berre antydar moglegheitene utan å utvikle dei vidare.

Kva prosjekt er dette? Boka er djupast sett ein refleksjon kring litteraturen, at ein bur i orda, at ein byggjer seg eit le av dei, slik som til dømes Olav H. Hauge er inne på i diktet «Lauvhyttor og snøhus».

Å søkje ly

Ser ein tekstane i Håp bygger hus under eitt, anar ein at det å søkje ly – å bu, om det er i ei stråhytte eller eit slott – er noko universelt, ei menneskeleg grunnerfaring, som Bramness peilar i og sirklar rundt.

Den franske filosofen Gaston Bachelard peikar på at huset ein er fødd i, er kroppsleggjeringa av ikkje berre ein heim, men også av draumen. Huset me er fødd i, er fysisk innskrive i oss. Og når mennesket søkjer ly, til dømes under eit tre, startar mennesket med éin gong å byggje imaginære veggar.

Eg legg ikkje skjul på at det iblant er underleg å lese dei djerve prosadikta til Bramness. Anten kjem det av at stilen tidvis tangerer det opphøgde og arkaiske, eller så botnar det kanskje i at eg av og til tek meg i å lese tekstane som ei rad ufullførte novelle- eller romanopningar. Trass i ein stram tematisk kjerne, er det som om tekstane spreier seg. Som lesar hamnar ein i ein merkeleg mellomtilstand, der ulike lesemåtar kjempar om merksemda, fordi ein merkar kor sterkt framdriftspila i forteljinga og det romlege og kvilande står mot kvarandre. Og det er i grunnen veldig fint.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.