ROMAN

Kjersti Bronken
Senderud:

Bo

oktober forlag

Det er noko uferdig over Bo, Kjersti Bronken Senderuds andre roman. Dette er ikkje meint som negativ kritikk, snarare tvert imot. Eg trur det finst signal i teksten om at det er enda meir stoff i denne forteljinga. Eg vil ikkje bli forundra om det kjem nok ein roman, kan hende slik at vi samla sett får eit slags «portrett av kunstnaren som ung kvinne»? For Bo er formelt og tematisk i nær slekt med Huset, Kjersti Bronken Senderuds debutroman frå 2007. Huset og Bo som romantitlar – tilfeldig? Neppe!

Levd liv

Bo er ein eg-roman. Ei vaksen kvinne bur attmed ein park og ein jernbanetrasé i ein by. Frå leilegheita ser ho ned på liv og røre i parken, noko som vekkjer assosiasjonar til eigen barndom, ungdom, kjærleiksforhold, stutt sagt dei røynslene og opplevingane som har gjort henne til den ho no er.

Teksten er sett saman av minne, episodar og bilete frå levd liv. Alt flyt saman i tekstens no, alt er skrive i presens, fortids røynsler og fortids minne er ein del av henne slik ho er no. Teknikken er språkleg raffinert, meir raffinert enn i Huset der skiljet mellom notid og fortid er markert i verbbruken. Forteljaren har dessutan ein sanseleg sans for den realismeskapande detaljen, ein biletskapande stil og ein rytmisk sans som mang ein lyrikar kan misunne henne. Og nett dette lyftar romanen langt over det jamne.

Oppvekst og kjærleik

Bo er ein oppvekstroman, ein kjærleiksroman, kan hende ein kunstnarroman. Eg-forteljaren har vakse opp delvis i ein småby, delvis på eit gardsbruk ein stad i eit austnorsk landskap. Ho er skilsmissebarn, riven mellom mor og far og dei respektive familiane. Ho er utrygg og trygg, det siste ikkje minst når ho sit på hesteryggen på farsgarden eller ferdast i heimleg miljø saman med Bo.

Og kjærleiksforholdet til Bo er ein kjerne i heile romanen. Ho blir kjærast med den åtte år eldre Bo før ho fyller 16. Han har bil og jobb i Oslo, høyrer på punk, han er eksotisk og attråverdig og annleis enn bygdejamaldringane hennar som svingar seg til dansebandmusikk på laurdagskveldane.

Ein kunne tenkje at slikt noko er rein klisjétenking, både det som gjeld bygdeliv og kjærleiksforhold mellom unge jenter og eldre gutar, men klisjear ber òg sanning i seg. Det er nett difor dei blir klisjear. Jenta ser opp til Bo og kjenner seg trygg saman med han, men etter kvart er det ho som blir den sterke. Bos liv er utrygt, syner det seg. Det er noko fascinerande dobbelt i eg-personen. Ho kan vere full av vilje, livslyst og kåtskap, men samstundes melankolsk og destruktiv, på grensa til det sjølvøydeleggjande.

Møtet og samlivet med Bo har vore skilsetjande i livet hennar. Det er alltid Bo tankane vender attende til, episodar og hendingar frå tida saman med han blir levandegjort og nærverande i forteljarens lyriske språk. Men så har da også forteljaren i romanen fått språket frå skrivaren, nemleg Kjersti Bronken Senderud, som mange vil kjenne fyrst og fremst som ein av våre viktigaste lyrikarar.

Bo får mi beste anbefaling! Les gjerne òg Huset, og vurder om ikkje romanstoffet kan romme nok ein roman.

Ole Karlsen

Ole Karlsen er professor i nordisk litteraturvitskap ved Høgskolen i Hedmark og fast bokmeldar i Dag og Tid.