Tur til Polen 3
Olav H. Hauge-dagbøkene: «Jau, soldatar ser ein, men ikkje som stend vakt, helst slike som har fri.»
Teikning: May Linn Clement
25. april: I dag gjekk turen til Saltgruvone sønnafor Krakow. Dei er vidgjetne, dei mest sermerkte gruvor i verdi, segjest det. Me var ned 150 m., gjekk gjennom fire etasjar, men under oss grov dei ut salt i fleire etasjar under oss. Etterpå var me i ymse museum, der er so mange musé. Og eit utal av kyrkjor.
Me såg inn i fleire av dei. Folk låg på kne og bad, sume stader skrifta dei. Me fylgde ei messe òg. Prestar, munkar, nonnor. I det heile eit rikt kyrkjeliv, som i alle katolske land. Politi og militære såg ein heller lite av.
Jau, soldatar ser ein, men ikkje som stend vakt, helst slike som har fri. Um kvelden ringde Bodil til Piotr, den dokteren Refsdal hadde sagt me skulde ringja til. Han kom, og me drakk kaffi i klædehuset på torget.
Etterpå fylgde han oss til kjellaren under rådhustårnet, der var restaurant. Og ein slik har eg aldri set. Det var dei gamle fengselskjellarane som var laga til. Veldige kvelvar, smog og smette.
Der såg middelaldersk ut. Men var vel ikkje so festleg i gamal tid. Me drakk mjød der, ein myrk sterk drykk, vin med honning. Eit lag med sigøynarar song og spela. Ein festleg kveld. Piotr var ein ung venleg mann, nett ferdig som spesialist i indremedisin. Snakka godt engelsk.
26. april: Og i dag har me vore på Wawel. Me fekk ein mann som snakka godt engelsk og som visste alt um slottet, til å visa oss rundt. Me fekk endåtil sjå avdelingar som elles ikkje folk flest fær sjå. Ja, dette renessanseslottet kan mæla seg med kva som helst av staselege slott i verdi. Det er storslege. Me såg òg etnografisk museum, samlingar med målarstykke, kyrkjekunst og mangt anna. I morgon gjeng turen til Zakopane.
Vart ikkje noko av turen til Zakopane. Regn. Stridregn, so me for i byen og dreiv til nonstid. Då tok me toget til Warsawa. Det var seks timar, endå det køyrde fort i flatt land. Litt høgder og åsar er det rett nok rundt Krakow, men dei er låge. Med gardar alle stader og engjer og åkrar i det endelause. Polen er jordbruksland.
Me kom fram kl. 10 um kvelden. Fekk rom på Metropol, eit stort hotell midt i byen, i nærleiken til Kulturpalasset. Fint rom. Dette var 27. april.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
25. april: I dag gjekk turen til Saltgruvone sønnafor Krakow. Dei er vidgjetne, dei mest sermerkte gruvor i verdi, segjest det. Me var ned 150 m., gjekk gjennom fire etasjar, men under oss grov dei ut salt i fleire etasjar under oss. Etterpå var me i ymse museum, der er so mange musé. Og eit utal av kyrkjor.
Me såg inn i fleire av dei. Folk låg på kne og bad, sume stader skrifta dei. Me fylgde ei messe òg. Prestar, munkar, nonnor. I det heile eit rikt kyrkjeliv, som i alle katolske land. Politi og militære såg ein heller lite av.
Jau, soldatar ser ein, men ikkje som stend vakt, helst slike som har fri. Um kvelden ringde Bodil til Piotr, den dokteren Refsdal hadde sagt me skulde ringja til. Han kom, og me drakk kaffi i klædehuset på torget.
Etterpå fylgde han oss til kjellaren under rådhustårnet, der var restaurant. Og ein slik har eg aldri set. Det var dei gamle fengselskjellarane som var laga til. Veldige kvelvar, smog og smette.
Der såg middelaldersk ut. Men var vel ikkje so festleg i gamal tid. Me drakk mjød der, ein myrk sterk drykk, vin med honning. Eit lag med sigøynarar song og spela. Ein festleg kveld. Piotr var ein ung venleg mann, nett ferdig som spesialist i indremedisin. Snakka godt engelsk.
26. april: Og i dag har me vore på Wawel. Me fekk ein mann som snakka godt engelsk og som visste alt um slottet, til å visa oss rundt. Me fekk endåtil sjå avdelingar som elles ikkje folk flest fær sjå. Ja, dette renessanseslottet kan mæla seg med kva som helst av staselege slott i verdi. Det er storslege. Me såg òg etnografisk museum, samlingar med målarstykke, kyrkjekunst og mangt anna. I morgon gjeng turen til Zakopane.
Vart ikkje noko av turen til Zakopane. Regn. Stridregn, so me for i byen og dreiv til nonstid. Då tok me toget til Warsawa. Det var seks timar, endå det køyrde fort i flatt land. Litt høgder og åsar er det rett nok rundt Krakow, men dei er låge. Med gardar alle stader og engjer og åkrar i det endelause. Polen er jordbruksland.
Me kom fram kl. 10 um kvelden. Fekk rom på Metropol, eit stort hotell midt i byen, i nærleiken til Kulturpalasset. Fint rom. Dette var 27. april.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.