Arkivet: Balladen om Solomon Linda og «Mbube»
Solomon Linda & The Evening Birds.
Foto via Wikipedia
Paul Simon får berre ros for den ferske plata Seven Psalms. Slik gjekk det ikkje då han spelte inn Graceland i Sør-Afrika under kulturboikotten av apartheidstaten. Han var blitt hekta på sørafrikansk vokalmusikk med påfallande likskap med den afroamerikanske doowop-stilen han sjølv voks opp med: fleirstemde arrangement med bassongar som markerte rytmen, og frontvokalisten som song falsett.
A capella-gruppa Ladysmith Black Mambazo fekk eit internasjonalt gjennombrot med Graceland. Dei hadde sunge i den lokale mbube-stilen oppkalla etter songen «Mbube» som i 1939 blei spelt inn i Johannesburg av Solomon Linda & The Evening Birds. Linda selde rettane til plateselskapet Gallo for tilsvarande to britiske pund etter dagens kurs. Ti år etter hadde plata selt i 100.000 eksemplar. Pete Seeger og The Weavers tydde zulurefrenget uyimbube («du er ein løve») som wimoweh, og dette blei tittelen på hitversjonen i USA. I 1961 fekk han engelsk tekst og tittel. «The Lion Sleeps Tonight» gjekk heilt til topps på Billboard.
Tallause har spelt inn songen, men då Walt Disney Company brukte han både i The Lion King-filmen og musikalversjonen utan royalty til etterkomarane, gjekk dei til sak, og gamal urett blei omgjord. Netflix-dokumentarfilmen The Lion’s Share frå 2019 fortel historia.
Øyvind Pharo
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Paul Simon får berre ros for den ferske plata Seven Psalms. Slik gjekk det ikkje då han spelte inn Graceland i Sør-Afrika under kulturboikotten av apartheidstaten. Han var blitt hekta på sørafrikansk vokalmusikk med påfallande likskap med den afroamerikanske doowop-stilen han sjølv voks opp med: fleirstemde arrangement med bassongar som markerte rytmen, og frontvokalisten som song falsett.
A capella-gruppa Ladysmith Black Mambazo fekk eit internasjonalt gjennombrot med Graceland. Dei hadde sunge i den lokale mbube-stilen oppkalla etter songen «Mbube» som i 1939 blei spelt inn i Johannesburg av Solomon Linda & The Evening Birds. Linda selde rettane til plateselskapet Gallo for tilsvarande to britiske pund etter dagens kurs. Ti år etter hadde plata selt i 100.000 eksemplar. Pete Seeger og The Weavers tydde zulurefrenget uyimbube («du er ein løve») som wimoweh, og dette blei tittelen på hitversjonen i USA. I 1961 fekk han engelsk tekst og tittel. «The Lion Sleeps Tonight» gjekk heilt til topps på Billboard.
Tallause har spelt inn songen, men då Walt Disney Company brukte han både i The Lion King-filmen og musikalversjonen utan royalty til etterkomarane, gjekk dei til sak, og gamal urett blei omgjord. Netflix-dokumentarfilmen The Lion’s Share frå 2019 fortel historia.
Øyvind Pharo
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.