Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMeldingar

For fire hender

Klaverversjonen av Stravinskijs Vårofferet er krass kost.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Leif Ove Andsnes og Marc-André Hamelin (i framgrunnen) bak kvart sitt flygel i Grieghallen.

Leif Ove Andsnes og Marc-André Hamelin (i framgrunnen) bak kvart sitt flygel i Grieghallen.

Foto: Thor Brødreskift / Festspillene i Bergen

Leif Ove Andsnes og Marc-André Hamelin (i framgrunnen) bak kvart sitt flygel i Grieghallen.

Leif Ove Andsnes og Marc-André Hamelin (i framgrunnen) bak kvart sitt flygel i Grieghallen.

Foto: Thor Brødreskift / Festspillene i Bergen

2826
20220610
2826
20220610

Festspelkonsert

Adams, R. Schumann, Debussy, Stravinskij:

Andsnes & Hamelin

Leif Ove Andsnes og
Marc-André Hamelin, klaver.
Grieghallen, fredag 3. juni

Konstellasjonen er ikkje vanleg: to pianistar bak kvart sitt konsertflygel i ein stor konsertsal, heilt utan noko orkester å gøyma seg bak. Då Leif Ove Andsnes byrja samarbeidet med den kanadiske kollegaen Marc-André Hamelin i 2017, var han open om at slikt kunne koma i konflikt med den kunstnarlege og tekniske intimsona til ein profesjonell pianist: «De fleste pianister er litt redde for dette, fordi det føles sårbart når to pianister har forskjellige anslag, på grunn av instrumentets natur og følsomhet i strengene. Bare det å føle timingen og rytmen sammen kan være veldig utfordrende.»

Eg veit ikkje korleis dei fyrste øvingane deira høyrdest ut, men under konserten i Grieghallen lét det for det meste dønn presist og samstemt. Dei beste partia var likevel der dei våga å dyrka ulikskapen – med kvar sin anslagstype og timing.

Mødesamt

Alle verka på programmet var for to klaver. Det opna med ei kraftoppvisning i samspel: amerikanske John Adams’ (fødd 1947) Hallelujah Junction frå 1996, som er bygd opp av små motiv utvikla gjennom stadige repetisjonar. Eit kvarter varte det, og det var mødesamt å lytta til.

Overgangen kunne ikkje vore større til den tyske romantikaren Robert Schumanns (1810–1856) Seks studiar i kanonisk form, op. 56 (1845). Desse studiane er eigentleg komponerte for «pedalflygel», ein spesiell type klaver med pedal som organistar kunne øva åleine på. (Før ein utvikla orgel med elektrisk driven belg, måtte organisten alltid ha med seg nokon til å driva belgen.) Fleire av kanonane (stykke der to eller fleire stemmer etter kvarandre spelar den same melodien) er yndige atterklangar av barokken. Men dei har òg ein eigen svip av songleg romantikk.

Nytt nivå

Transkripsjonen av Schumann-kanonane blei gjord av Claude Debussy (1862–1918). Av denne franske impresjonisten spelte dei I kvitt og svart, ein suite i tre satsar komponert krigssommaren 1915. Som Andsnes påpeikte – han greip til mikrofonen fleire gonger – er verket fullt av personlege og musikalske referansar. Mellom anna førekjem Luther-salmen «Vår Gud han er så fast ei borg» i andresatsen, som symbol på det militaristiske Tyskland. I dette verket lyfte samspelet deira seg til eit nytt musikalsk nivå.

Debussy dediserte sistesatsen i suiten sin til den russiske komponisten Igor Stravinskij (1882–1971). Den barbariske Stravinskij-balletten Vårofferet (1913) avslutta konsertprogrammet. Alle som har høyrt originalversjonen for orkester, veit at denne struttar av rå rytmikk og beisk harmonikk. Andsnes og Hamelin synte oss at klaverversjonen kling endå beiskare og krassare.

Sjur Haga Bringeland

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Festspelkonsert

Adams, R. Schumann, Debussy, Stravinskij:

Andsnes & Hamelin

Leif Ove Andsnes og
Marc-André Hamelin, klaver.
Grieghallen, fredag 3. juni

Konstellasjonen er ikkje vanleg: to pianistar bak kvart sitt konsertflygel i ein stor konsertsal, heilt utan noko orkester å gøyma seg bak. Då Leif Ove Andsnes byrja samarbeidet med den kanadiske kollegaen Marc-André Hamelin i 2017, var han open om at slikt kunne koma i konflikt med den kunstnarlege og tekniske intimsona til ein profesjonell pianist: «De fleste pianister er litt redde for dette, fordi det føles sårbart når to pianister har forskjellige anslag, på grunn av instrumentets natur og følsomhet i strengene. Bare det å føle timingen og rytmen sammen kan være veldig utfordrende.»

Eg veit ikkje korleis dei fyrste øvingane deira høyrdest ut, men under konserten i Grieghallen lét det for det meste dønn presist og samstemt. Dei beste partia var likevel der dei våga å dyrka ulikskapen – med kvar sin anslagstype og timing.

Mødesamt

Alle verka på programmet var for to klaver. Det opna med ei kraftoppvisning i samspel: amerikanske John Adams’ (fødd 1947) Hallelujah Junction frå 1996, som er bygd opp av små motiv utvikla gjennom stadige repetisjonar. Eit kvarter varte det, og det var mødesamt å lytta til.

Overgangen kunne ikkje vore større til den tyske romantikaren Robert Schumanns (1810–1856) Seks studiar i kanonisk form, op. 56 (1845). Desse studiane er eigentleg komponerte for «pedalflygel», ein spesiell type klaver med pedal som organistar kunne øva åleine på. (Før ein utvikla orgel med elektrisk driven belg, måtte organisten alltid ha med seg nokon til å driva belgen.) Fleire av kanonane (stykke der to eller fleire stemmer etter kvarandre spelar den same melodien) er yndige atterklangar av barokken. Men dei har òg ein eigen svip av songleg romantikk.

Nytt nivå

Transkripsjonen av Schumann-kanonane blei gjord av Claude Debussy (1862–1918). Av denne franske impresjonisten spelte dei I kvitt og svart, ein suite i tre satsar komponert krigssommaren 1915. Som Andsnes påpeikte – han greip til mikrofonen fleire gonger – er verket fullt av personlege og musikalske referansar. Mellom anna førekjem Luther-salmen «Vår Gud han er så fast ei borg» i andresatsen, som symbol på det militaristiske Tyskland. I dette verket lyfte samspelet deira seg til eit nytt musikalsk nivå.

Debussy dediserte sistesatsen i suiten sin til den russiske komponisten Igor Stravinskij (1882–1971). Den barbariske Stravinskij-balletten Vårofferet (1913) avslutta konsertprogrammet. Alle som har høyrt originalversjonen for orkester, veit at denne struttar av rå rytmikk og beisk harmonikk. Andsnes og Hamelin synte oss at klaverversjonen kling endå beiskare og krassare.

Sjur Haga Bringeland

Emneknaggar

Fleire artiklar

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Eit russisk droneåtak råkar ei bustadblokk i Kyiv 10. januar.

Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Ingen Uber i Belarus

Å forstyrre GPS-system handlar ikkje berre om å forvirre russiske dronar. Det gjeld å dirigere dei slik at dei forlèt ukrainsk luftrom fullstendig.

Andrej Kurkov
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.

Foto frå filmen

FilmMeldingar
Håkon Tveit

Filmglede

Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.

Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund

UtdanningSamfunn
Sigurd Arnekleiv Bækkelund

Framandspråka forsvinn

Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis