Førsteklasses hardingfelespel
Per Anders Buen Garnås feira 20 år som hardingfelespelemann med gamle og nye innspelingar.
Hardingfelespelemannen Per Anders Buen Garnås har vunne Landskappleiken fire gonger.
Foto: Gry B. Røiland
Folkemusikk
Per Anders Buen Garnås:
Anno 2001/ Anno 2021
Ta:lik
Hardingfelespelaren Per Anders Buen Garnås (f. 1980) debuterte med soloplata Åleine i 2001. Den gongen vart det spelt inn langt fleire slåttar enn dei 25 som var med på plata.
Då han i fjor skulle markera 20-årsjubileet med ny innspeling, fann han ut at dei uutgjevne slåttane som ikkje vart med på debutplata, framleis tolte dagens ljos. Dermed presenter han samstundes ukjende gamle opptak og nye innspelingar på to separate CD-plater.
Hovudskilnaden er tydelegast merkbar i lydbiletet. Medan dei 20 år gamle opptaka er innspela i ei stor kyrkje med mykje klang, er dei nye tekne opp i eit tørrare lokale og med svært edrueleg bruk av romklang i etterkant. Såleis kjem lydaren tettare på detaljane i spelet, og det vert ein annan intimitet i uttrykket.
At spelestilen er såpass lik både teknisk og musikalsk etter 20 år, inneber ikkje at det er tale om ein utøvar som ikkje har utvikla seg. Snarare viser det kor mogen Garnås var som musikar alt som 21-åring. Og i motsetnad til mange andre jamgamle folkemusikarar som har søkt seg mot mange slags samspelskonstellasjonar innan ulike stilartar, har han konsentrert seg om det tradisjonelle solistiske felespelet frå Telemark.
Sjølvsagt er det noko konserverande og attendeskodande i ein slik arbeidsmåte. Men om ein ser det totale musikklivet under eitt, er det berre sunt at det er god balanse mellom dei som tek vare på det gamle, og dei som dyrkar eksperimenteringslysta.
Men litt nytt – i tradisjonell stil, rett nok – har det òg vorte plass til på platene: fleire eigenkomponerte slåttar, og dessutan onkelen Knut Buens gangar «På gamle tufter».
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Folkemusikk
Per Anders Buen Garnås:
Anno 2001/ Anno 2021
Ta:lik
Hardingfelespelaren Per Anders Buen Garnås (f. 1980) debuterte med soloplata Åleine i 2001. Den gongen vart det spelt inn langt fleire slåttar enn dei 25 som var med på plata.
Då han i fjor skulle markera 20-årsjubileet med ny innspeling, fann han ut at dei uutgjevne slåttane som ikkje vart med på debutplata, framleis tolte dagens ljos. Dermed presenter han samstundes ukjende gamle opptak og nye innspelingar på to separate CD-plater.
Hovudskilnaden er tydelegast merkbar i lydbiletet. Medan dei 20 år gamle opptaka er innspela i ei stor kyrkje med mykje klang, er dei nye tekne opp i eit tørrare lokale og med svært edrueleg bruk av romklang i etterkant. Såleis kjem lydaren tettare på detaljane i spelet, og det vert ein annan intimitet i uttrykket.
At spelestilen er såpass lik både teknisk og musikalsk etter 20 år, inneber ikkje at det er tale om ein utøvar som ikkje har utvikla seg. Snarare viser det kor mogen Garnås var som musikar alt som 21-åring. Og i motsetnad til mange andre jamgamle folkemusikarar som har søkt seg mot mange slags samspelskonstellasjonar innan ulike stilartar, har han konsentrert seg om det tradisjonelle solistiske felespelet frå Telemark.
Sjølvsagt er det noko konserverande og attendeskodande i ein slik arbeidsmåte. Men om ein ser det totale musikklivet under eitt, er det berre sunt at det er god balanse mellom dei som tek vare på det gamle, og dei som dyrkar eksperimenteringslysta.
Men litt nytt – i tradisjonell stil, rett nok – har det òg vorte plass til på platene: fleire eigenkomponerte slåttar, og dessutan onkelen Knut Buens gangar «På gamle tufter».
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.