Rock

Arcade Fire:

We

Columbia

Det flimrar frå fjernsynsskjermen i ei elles nattemørk stove i opningssporet på den nye plata frå Arcade Fire, ein låt som sirklar inn det som vert kalla angstens tidsalder – ei tid der ingen søv, og pillane ikkje hjelper, som det heiter i «Age of Anxiety». Men songen utstrålar alt anna enn resignasjon. Snarare fyller han rommet med den pulserande energien rockebandet har gjort til sitt varemerke, og reindyrkar på We, vårens nye utgiving.

Arcade Fire vart stifta i 2001 i Montreal, og no som då er ekteparet Win Butler og Régine Chassagne i front, med multiinstrumentalistane Richard Reed Parry og Tim Kingsbury i sentrale roller, ein gjeng som har spelt saman sidan debuten Funeral (2004) kom ut. Bror til Butler, Will, har også vore med sidan den gong, men forlét bandet (utan nokon konflikt som bakgrunn) etter at We var ferdig innspelt i fjor. Også trommis Jeremy Gara har vore med lenge, sidan andreplata Neon Bible (2007), så det er ein tettspelt gjeng som kjenner kvarandre godt, vi møter på det som er deira sjette studioplate, fem år etter at Everything Now kom ut.

Blanda mottaking

Det førre albumet fekk blanda mottaking, særleg fordi mange meinte at Win Butler, bandets primære vokalist og tekstforfattar, vart for overtydeleg i ein kulturkritikk som dessutan kjendest forseinka.

Platene til Arcade Fire har alltid vore heilskapleg og ambisiøst orienterte mot det konseptuelle, mot dei store eksistensielle og politiske spørsmåla, og så også denne gongen. I første halvdel tematiserer We menneskeleg isolasjon, og i andre halvdel krafta som ligg i samhaldet og i det kollektive. Albumet er prega av pandemien som bakteppe i eit knippe låtar Butler og Chassagne har laga saman.

Ekko frå 70- og 80-talet

Arcade Fire lagar rockemusikk med tunge ekko frå 1970- og 1980-talet, og Bowie (som dukka opp med ein ukreditert vokal på Reflektor i 2013) er ein sentral referanse på nøkkelsporet «End of the Empire», som kjem i ikkje mindre enn fire delar med nærast skamlaust tydelege musikalske sitat – men det fungerer som berre det. Eg hadde nesten gløymt kor framifrå Butler er som popvokalist, men denne elegien over amerikansk forfall er litt av ei påminning.

Forankringa i det ein kan kalle den klassiske rocketradisjonen vert ikkje mindre tydeleg når Peter Gabriel dukkar opp og korar, eller i valet av Nigel Godrich (Radiohead) som produsent, eller når Butlers og Chassagnes interesser for det litterære kjem direkte til uttrykk i tekstane. (Poeten Lawrence Ferlinghetti er ein viktig inspirasjon for den forløysande krafta We er utstyrt med, som ein slags motmedisin mot kapitalismens tendens til å verke dehumaniserande.)

Plata balanserer fint mellom det spist kritiske og det forsonande og medmenneskelege, mellom sosiologisk og empatisk innsikt. «We unsubscribe/ fuck season five», heiter det snertent protesterande i «End of Empire», i eit slags Netflix-alderens ekko frå Herman Melvilles nektande notar i «Bartleby». Og når tittelsporet avrundar, er det klassisk lighter-og-allsong-materiale, idet Butler spør, «when everything ends, can we do it again?»

We kjem ut 6. mai.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.