Brølande aleksandrinar
Den nye tilnærminga til Racine er fiffig, men for høgrøysta.
Ina Svenningdal som Berenice og Karl-Vidar Lende som Antiokus.
Foto: Dag Jenssen
Det Norske Teatret, scene 3:
Jean Racine:
Berenice
Omsett av Halldis Moren Vesaas
Regi: Ivar Furre Aam
Scenografi/lysdesign: Norunn Standahl
Den franske klassisisten Jean Racine er ikkje den mest tittgjengde dramatikaren på norske scener. Vi har fått sjå Fedra nokre gonger, sjeldnare Britannicus, og den rojale tragedien Berenice er så vidt vi kan finne ut, berre sett opp éin gong før i Noreg, i gjendiktinga til Halldis Moren Vesaas. Ho er ikkje kreditert denne gongen, men etter alt å døme er det hennar tekst dei nyttar no òg, i oppsetjinga på scene 3. Det høyrest ut som henne. I så fall burde namnet hennar ha stått der, slik namnet til omsetjaren plar gjere.
Utagerande effektar
I det heile er teksten og tekstframføringa både det viktigaste og det mest krevjande momentet når eit klassisk versedrama skal spelast i eit moderne teateruttrykk. Får ei eruptiv, ung teaterframsyning fram den tidlause høgda i dei både poetiske og presise tekstlinene dei store klassiske dramatikarane har skrive? Denne gongen – vel, tja, dei energiske skodespelarane får fram det konkrete innhaldet. Men lange stunder om gongen er det som dei ikkje tek konsekvensane av det dei sjølv seier. Når utagerande effektar og rabiate utspel tek over, verkar det som publikum ikkje veit om dei skal ta inn over seg ein tragedie eller berre le av ein utagerande teaterparodi.
Overdriven røystbruk
Stykket syner oss ein trekanta kjærleikskonflikt, keisartronarvingen Titus vil gifte seg med den palestinske dronninga Berenice, men kan det ikkje av patriotisk-politiske grunnar. Den felles venen deira, kong Antiokus, elskar òg Berenice. Berenice elskar Titus, men kjenner seg nedprioritert og vurderer (kan hende?) og dra av garde med Antiokus. Det endar sjølvsagt i kaos.
Diverre kjennest det i høg grad som om framsyninga òg gjer det, trass i mange fine augneblinkar, ikkje minst frå Ina Svenningdal i tittelrolla, eit originalt talent. Men dei ytre effektane, og særleg den generelt overdrivne røystbruken (vurder å ta med sov-i-ro!), synest ikkje å vere vegen til ei fornya oppleving av Jean Racine denne gongen.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det Norske Teatret, scene 3:
Jean Racine:
Berenice
Omsett av Halldis Moren Vesaas
Regi: Ivar Furre Aam
Scenografi/lysdesign: Norunn Standahl
Den franske klassisisten Jean Racine er ikkje den mest tittgjengde dramatikaren på norske scener. Vi har fått sjå Fedra nokre gonger, sjeldnare Britannicus, og den rojale tragedien Berenice er så vidt vi kan finne ut, berre sett opp éin gong før i Noreg, i gjendiktinga til Halldis Moren Vesaas. Ho er ikkje kreditert denne gongen, men etter alt å døme er det hennar tekst dei nyttar no òg, i oppsetjinga på scene 3. Det høyrest ut som henne. I så fall burde namnet hennar ha stått der, slik namnet til omsetjaren plar gjere.
Utagerande effektar
I det heile er teksten og tekstframføringa både det viktigaste og det mest krevjande momentet når eit klassisk versedrama skal spelast i eit moderne teateruttrykk. Får ei eruptiv, ung teaterframsyning fram den tidlause høgda i dei både poetiske og presise tekstlinene dei store klassiske dramatikarane har skrive? Denne gongen – vel, tja, dei energiske skodespelarane får fram det konkrete innhaldet. Men lange stunder om gongen er det som dei ikkje tek konsekvensane av det dei sjølv seier. Når utagerande effektar og rabiate utspel tek over, verkar det som publikum ikkje veit om dei skal ta inn over seg ein tragedie eller berre le av ein utagerande teaterparodi.
Overdriven røystbruk
Stykket syner oss ein trekanta kjærleikskonflikt, keisartronarvingen Titus vil gifte seg med den palestinske dronninga Berenice, men kan det ikkje av patriotisk-politiske grunnar. Den felles venen deira, kong Antiokus, elskar òg Berenice. Berenice elskar Titus, men kjenner seg nedprioritert og vurderer (kan hende?) og dra av garde med Antiokus. Det endar sjølvsagt i kaos.
Diverre kjennest det i høg grad som om framsyninga òg gjer det, trass i mange fine augneblinkar, ikkje minst frå Ina Svenningdal i tittelrolla, eit originalt talent. Men dei ytre effektane, og særleg den generelt overdrivne røystbruken (vurder å ta med sov-i-ro!), synest ikkje å vere vegen til ei fornya oppleving av Jean Racine denne gongen.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.