Rogaland Teater, Teaterhallen

Thorvald Steen:

Det siste fotografiet

Dramatisering, regi og scenografi: Anders T. Andersen
Kostyme: Kari Helene Gryte

I romanane Det kvite badehuset (2017) og Det siste fotografiet (2019) har forfattaren Thorvald Steen gått tett inn på sitt eige liv og den nære familien, muskelsjukdommen sin og skamma somme av dei næraste har kjent på som følgje av denne. I Anders T. Andersens dramatisering og regi har det blitt ei fin og velspelt framsyning som ikkje berre kastar lys over sjukdommen, som er alvorleg nok i seg sjølv, men som tek opp viktige sosiale og eksistensielle spørsmål knytte til han. Ein tankevekkjar for alle med enkle meiningar om sorteringssamfunnet.

Fungerer godt

Den dramaturgiske løysinga er enkel, men fungerer godt. Dette er dialog- og forteljeteater med innslag av dramatisering, der forteljinga heile tida flyttar seg mellom fleire røyster. Hovudpersonen sjølv (Marko Kanic) sit i rullestol. Rundt seg har han dottera (Mari Strand Ferstad), legen (Even Stormoen) og fetteren (Espen Hana) han i mange år ikkje ante at han hadde. Etter kvart kjem også mora (Kirsten Hofseth) på scenen, og svært, svært motvillig bidreg ho til at vi skjønar meir om kvifor den arvelege sjukdommen helst ikkje skulle snakkast om.

Eit høgdepunkt er scenen der dottera, som alt har fått sjukdommen, litt nølande fortel faren at ho er gravid. Dette er jenta som ti år gammal, då faren spurde om ho ville ønskt at han skulle ta ei vedunderpille mot sjukdommen, om ein slik hadde funnest, svara at det ville ho ikkje, for då ville han ikkje lenger vere den faren ho kjende og var glad i. Sterkt og klokt, som mykje i denne sceneversjonen.

Ein sjukdom

Sjølv om framsyninga gir eit godt konsentrat av dei to bøkene, og sjølv om ho har mange kvalitetar, melder likevel eit spørsmål seg: Er det naudsynt å lage teater av to lett tilgjengelege, leseverdige romanar som med endå større djupn syner fram denne problematikken? Dramatisering av romanar, nye og eldre, er blitt ein sjukdom i norsk teater, og aukar i omfang år for år. Kan det verkeleg vere så smått med anna dramatisk råstoff at teatersjefane og dramaturgane stadig oftare må ty til slike løysingar?

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast skribent
i Dag og Tid.