Hardare enn juling
Borgarkrig og familietragedie vert kvitglødande teater.
Gisken Armand (t.v.) spelar hovudrolla Nawal. Stine Fevik har ei av støtterollene.
Foto: Øyvind Eide
Nationaltheatret, Kanonhallen:
Wajdi Mouawad:
Forbrent – Nawals hemmelighet
Regi: Maren Bjørseth
Scenografi: Katrin Bombe
Komponist: Alf Lund Godbolt
Omsetjing: av Olav Torbjørn Skare
Dei fleste av oss kjenner oss makteslause over å bli minte på kor grufulle ting folk kan gjere mot andre i krig. Aviser og Dagsrevyen kan konfrontere oss med det i reelle bilete. Men merkeleg nok er det ofte i ei kunstnarleg tolking, på film og på teater, det treffer oss aller hardast i magen.
Stykket den kanadisk-libanesiske dramatikaren Wajdi Mouawad har skrive, med borgarkrigen i Libanon som bakgrunn, rullar opp eit blodig krigs- og familiedrama med ein lagnadssvanger erkjenningsprosess, like notidig appellerande som klassisk, med mange handlingspilar attende til både Shakespeare og Sofokles. Men dette er faktisk meir grufullt enn både Kong Lear og Kong Ødipus.
Nake scenerom
Regissør Bjørseth og scenograf Bombe har plassert stykket i eit ganske nake scenerom i Kanonhallen på Løren, Nationaltheatrets nye, mellombelse amfiscene. Det einaste som skil seg ut frå blackboxen, er nokre bølgjeforma sceneelement og nokre kalde jerndører.
I dette miljøet møter vi den ufatteleg hardt prøvde kvinna Nawal (Gisken Armand) både før og etter at ho døyr, borna hennar Jeanne (Maria Kristine Hildonen) og Simon (Jonas Hoff Oftebro) og i sterke støtteroller Per Christian Ellefsen, Stine Fevik, Anneke von der Lippe, Mari Maurstad og fleire. Etter pausen ser vi òg den kraftutstrålande Yusuf Toosh Ibra i ei rolle vi ikkje skal røpe for mykje om.
Intens dynamikk
Skodespelarane formidlar den ettertenksame teksten i ein intens dynamikk, både i dei lågmælte, såre partia og i dei desperate utbrota. Det er her særskilt fascinerande å sjå kor samstemt Nationaltheatrets veteranar og noviser spelar på lag.
Og i ein tekst som denne, der vi må høyre om dei verst tenkelege fornedringar og dei fælslegaste menneskeslaktingar ein kan tenke seg, ebbar framsyninga paradoksalt nok ut i ein rank, høg byrgskap. Og det stolte og kjenslevare andletet til Gisken Armand lyser på netthinna lenge etter teppefall.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nationaltheatret, Kanonhallen:
Wajdi Mouawad:
Forbrent – Nawals hemmelighet
Regi: Maren Bjørseth
Scenografi: Katrin Bombe
Komponist: Alf Lund Godbolt
Omsetjing: av Olav Torbjørn Skare
Dei fleste av oss kjenner oss makteslause over å bli minte på kor grufulle ting folk kan gjere mot andre i krig. Aviser og Dagsrevyen kan konfrontere oss med det i reelle bilete. Men merkeleg nok er det ofte i ei kunstnarleg tolking, på film og på teater, det treffer oss aller hardast i magen.
Stykket den kanadisk-libanesiske dramatikaren Wajdi Mouawad har skrive, med borgarkrigen i Libanon som bakgrunn, rullar opp eit blodig krigs- og familiedrama med ein lagnadssvanger erkjenningsprosess, like notidig appellerande som klassisk, med mange handlingspilar attende til både Shakespeare og Sofokles. Men dette er faktisk meir grufullt enn både Kong Lear og Kong Ødipus.
Nake scenerom
Regissør Bjørseth og scenograf Bombe har plassert stykket i eit ganske nake scenerom i Kanonhallen på Løren, Nationaltheatrets nye, mellombelse amfiscene. Det einaste som skil seg ut frå blackboxen, er nokre bølgjeforma sceneelement og nokre kalde jerndører.
I dette miljøet møter vi den ufatteleg hardt prøvde kvinna Nawal (Gisken Armand) både før og etter at ho døyr, borna hennar Jeanne (Maria Kristine Hildonen) og Simon (Jonas Hoff Oftebro) og i sterke støtteroller Per Christian Ellefsen, Stine Fevik, Anneke von der Lippe, Mari Maurstad og fleire. Etter pausen ser vi òg den kraftutstrålande Yusuf Toosh Ibra i ei rolle vi ikkje skal røpe for mykje om.
Intens dynamikk
Skodespelarane formidlar den ettertenksame teksten i ein intens dynamikk, både i dei lågmælte, såre partia og i dei desperate utbrota. Det er her særskilt fascinerande å sjå kor samstemt Nationaltheatrets veteranar og noviser spelar på lag.
Og i ein tekst som denne, der vi må høyre om dei verst tenkelege fornedringar og dei fælslegaste menneskeslaktingar ein kan tenke seg, ebbar framsyninga paradoksalt nok ut i ein rank, høg byrgskap. Og det stolte og kjenslevare andletet til Gisken Armand lyser på netthinna lenge etter teppefall.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.