Det Norske
Teatret, Scene 3

Ruth Lillegraven:

Cally

Regi: Maren E. Bjørseth
Visuell designar: Katja Ebbel Fredriksen
Dramaturgi: Ingrid Weme Nilsen og Mathilde Holdhus

Cally Monrad (1879–1950) var fyrst på 1900-talet ein særeigen songar, skodespelar og forfattar. På Nationaltheatret song ho Carmen og Madame Butterfly og spela Jeanne d’Arc. I 1909 til 1911 var ho tilknytt Hofoper i Berlin. Folk var usamde om det ho gjorde. Ho var spesiell, og diverre gjorde ho fatale val. Ho vart nazist – og Det Norske Teatrets første (og enno einaste) kvinnelege sjef i dei siste krigsåra. Deretter vart ho mest stroken ut av norsk kulturhistorie.

Stykket om Cally Monrad er ei kjapp, teatersportliknande framsyning, ikkje ulikt det britiske konseptet med Shakespeare på 90 minutt. Ingeborg S. Raustøl gjev livfullt og musikalsk ei lynrask reise gjennom eit mangslunge liv. Tre menn speler ektemenn, beundrarar, kritikarar og så bortetter. Ein av dei, Petter Winther, akkompagnerer henne til og med på piano i songnummera.

Det er ei energisk oppsetjing, som korkje reinvaskar eller fordømmer. Men ho gjer ikkje så mykje anna heller. Ei kvinne som fekk så stor plass i norsk kulturliv, må da ha vore meir interessant enn dette? Vi kjem ikkje mykje nærare henne slik ho her står. Det sterkaste i stykket er faktisk dei historiske opptaka av Cally Monrad sjølv, der ho les og syng Bjørnson-tekstar. Vi høyrer talentet hennar, og først då får òg det tragiske ved henne perspektiv.

Bent Kvalvik

Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.