Lykkekast med klassikar
Ukuelege Don Quijote sprudlar i overraskande ny versjon.
Rollene som Don Quijote og Sancho Panza vert spelte av høvesvis Svein Harry Schöttker-Hauge og Eirik del Barco Soleglad.
Foto: Stig Håvard Dirdal
Riksteatret
(Fritt etter) Miguel de Cervantes:
Don Quijote
Dramatisering og regi: Yngve Sundvor
Scenografi/kostyme: Leiko Fuseya
Den spøkefulle romanen om den innbilte riddaren Don Quijote er ein grunnstein i litteraturhistoria. Det er vel difor vi tykkjer vi kjenner han, også vi som aldri har lese boka. Nokre av oss har sett meir eller mindre karikerte film- og teaterversjonar, og underteikna må vedgå at kjennskapen er mest tufta på teikneserieutgåva i Illustrerte Klassikere.
Dei som har lese dei mange hundre sidene frå perm til perm, veit nok meir, men vi andre vert òg fengsla og rørte av denne spinngalne mannen som held så urokkeleg på sitt. For han er no ein godgut.
Elegant tolking
Dramatiseringa til Yngve Sundvor tek oss frå først av litt på senga. Her er det brått ei rammeforteljing om ei ulukke og eit dødsfall kring ei teateroppsetjing av Don Quijote. Det er lagt opp til eit metanivå, der skodespelarar spelar skodespelarar. Vi lurer ei stund på: Er dette eit stykke om Don Quijote – eller eit stykke om eit stykke? Men på finurleg vis fletter rammeforteljinga seg saman med ei elegant vriden tolking av originalhistoria, der dei fleste skodespelarane ganske så saumlaust opptrer på fleire røyndsnivå.
Sjølve columbiegget her er sjølvsagt dobbeltidentiteten til hovudpersonen. Don Quijote har forlese seg på riddarromanar og trur han er riddar. Svein Harry Schöttker-Hauge spelar skodespelaren Trygve, som har levt seg så inn i karakteren Don Quijote at han trur han er han. I eit forrykande vitalt og innlevd samspel med Sancho Panza (Eirik del Barco Soleglad) og Anne E. Kokkin, Jenny Ellegård og Patrik Asplund Stenseth i diverse roller vert vi salig dregne inn i ein galenskap vi berre må verdsetja utan å mukke. Vi vert mest redde for å le, av otte for å glipp av noko.
Overskot
Scenebiletet har òg ein metaeffekt, med ein naken, kald framscene, der eit lite dokketeatervindauge på bakveggen opnar seg og syner dei «ekte» fiktive elementa. Regissør og scenograf skal sjølvsagt ærast som dei bør, men denne gongen lyt vi òg nemne Geir Hovland for lys og Gunnar Innvær for lyd. Effektane er oppsiktsvekkande.
Men til sjuande og sist kviler det meste på Svein Harry Schöttker-Hauge. Dette er ein overskotsprestasjon det luktar både kritikarpris og Hedda-statuett av.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Riksteatret
(Fritt etter) Miguel de Cervantes:
Don Quijote
Dramatisering og regi: Yngve Sundvor
Scenografi/kostyme: Leiko Fuseya
Den spøkefulle romanen om den innbilte riddaren Don Quijote er ein grunnstein i litteraturhistoria. Det er vel difor vi tykkjer vi kjenner han, også vi som aldri har lese boka. Nokre av oss har sett meir eller mindre karikerte film- og teaterversjonar, og underteikna må vedgå at kjennskapen er mest tufta på teikneserieutgåva i Illustrerte Klassikere.
Dei som har lese dei mange hundre sidene frå perm til perm, veit nok meir, men vi andre vert òg fengsla og rørte av denne spinngalne mannen som held så urokkeleg på sitt. For han er no ein godgut.
Elegant tolking
Dramatiseringa til Yngve Sundvor tek oss frå først av litt på senga. Her er det brått ei rammeforteljing om ei ulukke og eit dødsfall kring ei teateroppsetjing av Don Quijote. Det er lagt opp til eit metanivå, der skodespelarar spelar skodespelarar. Vi lurer ei stund på: Er dette eit stykke om Don Quijote – eller eit stykke om eit stykke? Men på finurleg vis fletter rammeforteljinga seg saman med ei elegant vriden tolking av originalhistoria, der dei fleste skodespelarane ganske så saumlaust opptrer på fleire røyndsnivå.
Sjølve columbiegget her er sjølvsagt dobbeltidentiteten til hovudpersonen. Don Quijote har forlese seg på riddarromanar og trur han er riddar. Svein Harry Schöttker-Hauge spelar skodespelaren Trygve, som har levt seg så inn i karakteren Don Quijote at han trur han er han. I eit forrykande vitalt og innlevd samspel med Sancho Panza (Eirik del Barco Soleglad) og Anne E. Kokkin, Jenny Ellegård og Patrik Asplund Stenseth i diverse roller vert vi salig dregne inn i ein galenskap vi berre må verdsetja utan å mukke. Vi vert mest redde for å le, av otte for å glipp av noko.
Overskot
Scenebiletet har òg ein metaeffekt, med ein naken, kald framscene, der eit lite dokketeatervindauge på bakveggen opnar seg og syner dei «ekte» fiktive elementa. Regissør og scenograf skal sjølvsagt ærast som dei bør, men denne gongen lyt vi òg nemne Geir Hovland for lys og Gunnar Innvær for lyd. Effektane er oppsiktsvekkande.
Men til sjuande og sist kviler det meste på Svein Harry Schöttker-Hauge. Dette er ein overskotsprestasjon det luktar både kritikarpris og Hedda-statuett av.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.