Skrømt og dans i Gripes rike
Godt rollespel er grunnmuren i litt for stilisert Maria Gripe-dramatisering.
Gripes teaterstykke er ei blanding av «vanleg» teater og danseteater.
Foto: Øyvind Eide
Nationaltheatret / Kanonhallen:
Maria Gripe:
Agnes Cecilia
Dramatisering, regi og koreografi: Erlend Samnøen
Svenske Maria Gripe har i over femti år vore ein av Nordens mest elska barnebokforfattarar. Med smarte grep har ho kunna gje det kvardagslege eit stenk av magi, ho har elegant handsama knepet med den kinesiske øskja – historier inni historia – og har fortalt oppløftande om einsemd som kjelde til sjølvstende og styrke.
Som kvinneleg forteljar tek ho på sett og vis opp arven etter både Astrid Lindgren og Selma Lagerlöf. Agnes Cecilia er avgjort ei av dei mest populære bøkene. I sceneversjonen som Nationaltheatret no spelar, merkar vi fort den karakteristiske skrivekloa, men òg den sårbare akilleshælen som mest alltid vil finnast i dramatisering av ein roman: Ting må til dels forenklast, og ikkje alt kan kome med. Og forteljingane til Gripe er ofte detaljrike og innfløkte.
Overtydande
Teaterallkunstnaren Erlend Samnøen, som har både dramatisert, regissert og koreografert stykket, har lagt opp framsyninga som ein kombinasjon av «vanleg» teater og danseteater.
Dei som opptrer, er gode, dei klarer langt på veg å skape heile, overtydande rollefigurar i dette grenselandet. Ikkje minst har Monica Dybwad ein sterk og sjarmerande appell som hovudpersonen Nora.
Fortid og notid
Men historia går føre seg i eit spenn mellom fortid og notid, og mellom det ein kallar alternative røynder, og det blir her veksla raskt mellom rasjonelle og irrasjonelle hendingar. Innimellom mystiske og iblant ganske skumle effektar vert den reelle handlingsinformasjonen litt i knappaste laget. Og der det gradvis vert rulla opp ein sår rapport om sorg, svik og forteiing, held framsyninga seg framleis på eit såpass distansert kjenslenivå at det ikkje er før heilt mot slutten at vi kjenner på noko vi kan identifisere oss med.
Når så mykje er sagt: Både visuelt og lydleg er dette elles ei gjennomført, stilrein teaterhending. Musikken av Gaute Tønder er vakker og stemningsskapande. For dei yngste teatergjengarane kan nok dette likevel vere i nifsaste laget. Og kanskje, men ikkje veit eg, vil Agnes Cecilia på teater nå best fram til dei som alt har lese boka.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nationaltheatret / Kanonhallen:
Maria Gripe:
Agnes Cecilia
Dramatisering, regi og koreografi: Erlend Samnøen
Svenske Maria Gripe har i over femti år vore ein av Nordens mest elska barnebokforfattarar. Med smarte grep har ho kunna gje det kvardagslege eit stenk av magi, ho har elegant handsama knepet med den kinesiske øskja – historier inni historia – og har fortalt oppløftande om einsemd som kjelde til sjølvstende og styrke.
Som kvinneleg forteljar tek ho på sett og vis opp arven etter både Astrid Lindgren og Selma Lagerlöf. Agnes Cecilia er avgjort ei av dei mest populære bøkene. I sceneversjonen som Nationaltheatret no spelar, merkar vi fort den karakteristiske skrivekloa, men òg den sårbare akilleshælen som mest alltid vil finnast i dramatisering av ein roman: Ting må til dels forenklast, og ikkje alt kan kome med. Og forteljingane til Gripe er ofte detaljrike og innfløkte.
Overtydande
Teaterallkunstnaren Erlend Samnøen, som har både dramatisert, regissert og koreografert stykket, har lagt opp framsyninga som ein kombinasjon av «vanleg» teater og danseteater.
Dei som opptrer, er gode, dei klarer langt på veg å skape heile, overtydande rollefigurar i dette grenselandet. Ikkje minst har Monica Dybwad ein sterk og sjarmerande appell som hovudpersonen Nora.
Fortid og notid
Men historia går føre seg i eit spenn mellom fortid og notid, og mellom det ein kallar alternative røynder, og det blir her veksla raskt mellom rasjonelle og irrasjonelle hendingar. Innimellom mystiske og iblant ganske skumle effektar vert den reelle handlingsinformasjonen litt i knappaste laget. Og der det gradvis vert rulla opp ein sår rapport om sorg, svik og forteiing, held framsyninga seg framleis på eit såpass distansert kjenslenivå at det ikkje er før heilt mot slutten at vi kjenner på noko vi kan identifisere oss med.
Når så mykje er sagt: Både visuelt og lydleg er dette elles ei gjennomført, stilrein teaterhending. Musikken av Gaute Tønder er vakker og stemningsskapande. For dei yngste teatergjengarane kan nok dette likevel vere i nifsaste laget. Og kanskje, men ikkje veit eg, vil Agnes Cecilia på teater nå best fram til dei som alt har lese boka.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.