Storslege, men ukjenneleg norrønshow
Robert Wilsons Edda er festleg å sjå og høyre til, men bringar ikkje mytane nærare.
Loke (Eivin Nilsen Salthe), Ty (Joachim Rafaelsen), Volva (Gjertrud Jynge) og Den falske volva (Unn Vibeke Hol) i Robert Wilsons Edda på Det norske teatret.
Foto: Lesley Leslie-Spinks
TEATER
Det Norske Teatret:
Edda
Eit konsept av Robert Wilson med tekstar av Jon Fosse
Regi, scenografi og ljos-
design: Robert Wilson
Teatermannen Robert Wilson er alt ei levande legende i heile den vestlege verda. Uttrykket hans er karakteristisk og lett attkjenneleg, og smaken er som baken; det er ikkje alle teatergjengarar som er like begeistra for han. Det står likevel ikkje til å nekte at han får ting som er ulikt det meste, til å skje på scena. Og det må jo vedgåast at Ibsen-tolkingane hans har kasta spennande nye ljosstreif over velkjent terreng. Det er ein rik og mektig materie han tek fatt i når han går laus på den norrøne mytologien og sjølvaste Edda-dikta.
manglar kunnskap
På skulen har vi vel alle høyrt det obligatoriske om Tor og Odin, Balder, Nanna og Loke osb., men når det kjem til stykket, er vel ikkje allmennkunnskapen så solid at vi kjenner enkelthistoriene i detalj. Det vert eit problem i ei framsyning som denne, som er visuelt blendande og musikalsk raffinert, men som avstår frå å vere instruktivt forteljande.
Uttrykksfull effekt
Wilson køyrer alltid ein gjennomkoreografert, frontal spelestil, som ikkje opnar for så mykje openbert samspel mellom aktørane, men som likevel, på sitt beste, får ein fascinerande, uttrykksfull effekt. Det kan sjå ut som dokketeater med levande dokker. Skodespelarane er sminka og kledde som underlege sci-fi-figurar frå Ringenes herre eller noko slikt. Ein kunne òg få assosiasjonar til Ingebrigt Daviks Taremareby. Dei spelar ut scenene sine med ein vilter og sprudlande energi, plastisk og vokalt gjer dei fjetrande innsats. Det er likevel vanskeleg å ta dei på alvor som persongalleri til Edda-universet, ikkje minst av di dei spelar så likt. Det vert ingen merkbar kontrast mellom dei gode og dei vonde kreftene, heller ingen verkeleg statusskilnad karakterane imellom. Det er kan hende medvite, men dermed vert det heller ikkje så lett å ta inn konfliktane og hendingane som skal drive det heile framover.
Fabelaktig
Dei scenografiske og musikalske løysingane, ved sida av ljoseffektane, er overveldande, ja, fabelaktige. Songleg er det verdt å merke seg at skodespelarar som Gjertrud Jynge og Sigve Bøe kan syngje så det rislar nedetter ryggen. I det heile gjer innsatsen dette absolutt til ei framsyning å setje kryss i taket ved. Dryge to timar utan pause er likevel i meste laget for ei såpass abstrakt teaterhending.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
TEATER
Det Norske Teatret:
Edda
Eit konsept av Robert Wilson med tekstar av Jon Fosse
Regi, scenografi og ljos-
design: Robert Wilson
Teatermannen Robert Wilson er alt ei levande legende i heile den vestlege verda. Uttrykket hans er karakteristisk og lett attkjenneleg, og smaken er som baken; det er ikkje alle teatergjengarar som er like begeistra for han. Det står likevel ikkje til å nekte at han får ting som er ulikt det meste, til å skje på scena. Og det må jo vedgåast at Ibsen-tolkingane hans har kasta spennande nye ljosstreif over velkjent terreng. Det er ein rik og mektig materie han tek fatt i når han går laus på den norrøne mytologien og sjølvaste Edda-dikta.
manglar kunnskap
På skulen har vi vel alle høyrt det obligatoriske om Tor og Odin, Balder, Nanna og Loke osb., men når det kjem til stykket, er vel ikkje allmennkunnskapen så solid at vi kjenner enkelthistoriene i detalj. Det vert eit problem i ei framsyning som denne, som er visuelt blendande og musikalsk raffinert, men som avstår frå å vere instruktivt forteljande.
Uttrykksfull effekt
Wilson køyrer alltid ein gjennomkoreografert, frontal spelestil, som ikkje opnar for så mykje openbert samspel mellom aktørane, men som likevel, på sitt beste, får ein fascinerande, uttrykksfull effekt. Det kan sjå ut som dokketeater med levande dokker. Skodespelarane er sminka og kledde som underlege sci-fi-figurar frå Ringenes herre eller noko slikt. Ein kunne òg få assosiasjonar til Ingebrigt Daviks Taremareby. Dei spelar ut scenene sine med ein vilter og sprudlande energi, plastisk og vokalt gjer dei fjetrande innsats. Det er likevel vanskeleg å ta dei på alvor som persongalleri til Edda-universet, ikkje minst av di dei spelar så likt. Det vert ingen merkbar kontrast mellom dei gode og dei vonde kreftene, heller ingen verkeleg statusskilnad karakterane imellom. Det er kan hende medvite, men dermed vert det heller ikkje så lett å ta inn konfliktane og hendingane som skal drive det heile framover.
Fabelaktig
Dei scenografiske og musikalske løysingane, ved sida av ljoseffektane, er overveldande, ja, fabelaktige. Songleg er det verdt å merke seg at skodespelarar som Gjertrud Jynge og Sigve Bøe kan syngje så det rislar nedetter ryggen. I det heile gjer innsatsen dette absolutt til ei framsyning å setje kryss i taket ved. Dryge to timar utan pause er likevel i meste laget for ei såpass abstrakt teaterhending.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Gjertrud Jynge og Sigve Bøe kan syngje så det rislar nedetter ryggen.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen