Storslege, men ukjenneleg norrønshow
Robert Wilsons Edda er festleg å sjå og høyre til, men bringar ikkje mytane nærare.
Loke (Eivin Nilsen Salthe), Ty (Joachim Rafaelsen), Volva (Gjertrud Jynge) og Den falske volva (Unn Vibeke Hol) i Robert Wilsons Edda på Det norske teatret.
Foto: Lesley Leslie-Spinks
TEATER
Det Norske Teatret:
Edda
Eit konsept av Robert Wilson med tekstar av Jon Fosse
Regi, scenografi og ljos-
design: Robert Wilson
Teatermannen Robert Wilson er alt ei levande legende i heile den vestlege verda. Uttrykket hans er karakteristisk og lett attkjenneleg, og smaken er som baken; det er ikkje alle teatergjengarar som er like begeistra for han. Det står likevel ikkje til å nekte at han får ting som er ulikt det meste, til å skje på scena. Og det må jo vedgåast at Ibsen-tolkingane hans har kasta spennande nye ljosstreif over velkjent terreng. Det er ein rik og mektig materie han tek fatt i når han går laus på den norrøne mytologien og sjølvaste Edda-dikta.
manglar kunnskap
På skulen har vi vel alle høyrt det obligatoriske om Tor og Odin, Balder, Nanna og Loke osb., men når det kjem til stykket, er vel ikkje allmennkunnskapen så solid at vi kjenner enkelthistoriene i detalj. Det vert eit problem i ei framsyning som denne, som er visuelt blendande og musikalsk raffinert, men som avstår frå å vere instruktivt forteljande.
Uttrykksfull effekt
Wilson køyrer alltid ein gjennomkoreografert, frontal spelestil, som ikkje opnar for så mykje openbert samspel mellom aktørane, men som likevel, på sitt beste, får ein fascinerande, uttrykksfull effekt. Det kan sjå ut som dokketeater med levande dokker. Skodespelarane er sminka og kledde som underlege sci-fi-figurar frå Ringenes herre eller noko slikt. Ein kunne òg få assosiasjonar til Ingebrigt Daviks Taremareby. Dei spelar ut scenene sine med ein vilter og sprudlande energi, plastisk og vokalt gjer dei fjetrande innsats. Det er likevel vanskeleg å ta dei på alvor som persongalleri til Edda-universet, ikkje minst av di dei spelar så likt. Det vert ingen merkbar kontrast mellom dei gode og dei vonde kreftene, heller ingen verkeleg statusskilnad karakterane imellom. Det er kan hende medvite, men dermed vert det heller ikkje så lett å ta inn konfliktane og hendingane som skal drive det heile framover.
Fabelaktig
Dei scenografiske og musikalske løysingane, ved sida av ljoseffektane, er overveldande, ja, fabelaktige. Songleg er det verdt å merke seg at skodespelarar som Gjertrud Jynge og Sigve Bøe kan syngje så det rislar nedetter ryggen. I det heile gjer innsatsen dette absolutt til ei framsyning å setje kryss i taket ved. Dryge to timar utan pause er likevel i meste laget for ei såpass abstrakt teaterhending.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
TEATER
Det Norske Teatret:
Edda
Eit konsept av Robert Wilson med tekstar av Jon Fosse
Regi, scenografi og ljos-
design: Robert Wilson
Teatermannen Robert Wilson er alt ei levande legende i heile den vestlege verda. Uttrykket hans er karakteristisk og lett attkjenneleg, og smaken er som baken; det er ikkje alle teatergjengarar som er like begeistra for han. Det står likevel ikkje til å nekte at han får ting som er ulikt det meste, til å skje på scena. Og det må jo vedgåast at Ibsen-tolkingane hans har kasta spennande nye ljosstreif over velkjent terreng. Det er ein rik og mektig materie han tek fatt i når han går laus på den norrøne mytologien og sjølvaste Edda-dikta.
manglar kunnskap
På skulen har vi vel alle høyrt det obligatoriske om Tor og Odin, Balder, Nanna og Loke osb., men når det kjem til stykket, er vel ikkje allmennkunnskapen så solid at vi kjenner enkelthistoriene i detalj. Det vert eit problem i ei framsyning som denne, som er visuelt blendande og musikalsk raffinert, men som avstår frå å vere instruktivt forteljande.
Uttrykksfull effekt
Wilson køyrer alltid ein gjennomkoreografert, frontal spelestil, som ikkje opnar for så mykje openbert samspel mellom aktørane, men som likevel, på sitt beste, får ein fascinerande, uttrykksfull effekt. Det kan sjå ut som dokketeater med levande dokker. Skodespelarane er sminka og kledde som underlege sci-fi-figurar frå Ringenes herre eller noko slikt. Ein kunne òg få assosiasjonar til Ingebrigt Daviks Taremareby. Dei spelar ut scenene sine med ein vilter og sprudlande energi, plastisk og vokalt gjer dei fjetrande innsats. Det er likevel vanskeleg å ta dei på alvor som persongalleri til Edda-universet, ikkje minst av di dei spelar så likt. Det vert ingen merkbar kontrast mellom dei gode og dei vonde kreftene, heller ingen verkeleg statusskilnad karakterane imellom. Det er kan hende medvite, men dermed vert det heller ikkje så lett å ta inn konfliktane og hendingane som skal drive det heile framover.
Fabelaktig
Dei scenografiske og musikalske løysingane, ved sida av ljoseffektane, er overveldande, ja, fabelaktige. Songleg er det verdt å merke seg at skodespelarar som Gjertrud Jynge og Sigve Bøe kan syngje så det rislar nedetter ryggen. I det heile gjer innsatsen dette absolutt til ei framsyning å setje kryss i taket ved. Dryge to timar utan pause er likevel i meste laget for ei såpass abstrakt teaterhending.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Gjertrud Jynge og Sigve Bøe kan syngje så det rislar nedetter ryggen.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.