Tidvis magisk, men ujamn satirehistorikk
Tilbakeblikket på farleg kunst er visuelt sprekt, men teksten taper terreng.
Stykket byd på både skode- og dokkespelarar.
Foto: Erika Hebbert
Teater Innlandet / Theater Corpus
Knut Nærum og Tormod Lindgren:
Simplicissimus
Konsept, regi, scenografi, figur- og kostymedesign: Tormod Lindgren
Musikk: Maja S.K. Ratkje og gruppa POING
Det er sjølvsagt eit brennaktuelt konsept Teater Innlandet går inn for når dei presenterer ei framsyning med historisk tilbakeblikk på karikaturen og satiren som politisk våpen. Det satiriske tidsskriftet Simplicissimus i Berlin hadde alt tidleg i førre hundreåret ein markant profil i europeisk kulturliv. Mange av dei mest toneangivande forfattarane og kunstnarane bidrog der, og det var òg nordmenn med. Med tanke på kva som har hendt no i seinare år, er det jo mest som ein frys på ryggen over kor aktuelt det er. For – kor mykje lenger er vi komne?
Skode- og dokkespel
Allkunstnaren Tormod Lindgren, som òg har sitt eige figurteaterføretak, Theater Corpus, har lagt opp til ein avansert kombinasjon av figurteater og «mennesketeater». Figurane er paradoksalt nok sjelfulle, og teknisk imponerer alle dei medverkande med å kombinere skodespel og dokkespel.
Sjølve stykket er lagt opp nærast i Brecht-tradisjonen, med nøkternt ironiske spelesekvensar avbrotne av frontale songinnslag. Tekstane, som vi må rekne med stort sett er Knut Nærums, er gode og skarpe. Men diverre kjem dei sjeldan fullt ut til sin rett. Den reportasjeaktige dramaturgien krev i denne samanhangen litt for mykje av både aktørar og publikum, og det spektakulære vi ser på, tek i lange stunder luven frå innhaldet.
Pinocchio-effekt
I nokre av dei mest konkrete innslaga, der det handlar om lagnadene til gründeren Thomas Theodor Heine og den norske teiknaren Olaf Gulbransson, ser vi nerven i opplegget. Det vert ein nøkkelreplikk mot slutten, når fru Dagny Bjørnson Gulbransson (Ragni Halle) spør mannen sin, som trur han kan vere politisk nøytral som kunstnar: Har du teikna i blinde? Ser du ikkje dine eigne teikningar?
Det heilt magiske kjem først i dei aller siste sekvensane, der vi får nærlyset på Heine i nokre ettertenksame monologar, og der den mest nifst uttrykksfulle dokka Heine blir ført med ein sanseleg intensitet av Terje Ranes. Det er som ein Pinocchio-effekt, det er like før dokka slit seg laus og vert levande.
Fullt så sterk er ikkje framsyninga som eit heile. Men ho har som nemnt sine augneblinkar.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Teater Innlandet / Theater Corpus
Knut Nærum og Tormod Lindgren:
Simplicissimus
Konsept, regi, scenografi, figur- og kostymedesign: Tormod Lindgren
Musikk: Maja S.K. Ratkje og gruppa POING
Det er sjølvsagt eit brennaktuelt konsept Teater Innlandet går inn for når dei presenterer ei framsyning med historisk tilbakeblikk på karikaturen og satiren som politisk våpen. Det satiriske tidsskriftet Simplicissimus i Berlin hadde alt tidleg i førre hundreåret ein markant profil i europeisk kulturliv. Mange av dei mest toneangivande forfattarane og kunstnarane bidrog der, og det var òg nordmenn med. Med tanke på kva som har hendt no i seinare år, er det jo mest som ein frys på ryggen over kor aktuelt det er. For – kor mykje lenger er vi komne?
Skode- og dokkespel
Allkunstnaren Tormod Lindgren, som òg har sitt eige figurteaterføretak, Theater Corpus, har lagt opp til ein avansert kombinasjon av figurteater og «mennesketeater». Figurane er paradoksalt nok sjelfulle, og teknisk imponerer alle dei medverkande med å kombinere skodespel og dokkespel.
Sjølve stykket er lagt opp nærast i Brecht-tradisjonen, med nøkternt ironiske spelesekvensar avbrotne av frontale songinnslag. Tekstane, som vi må rekne med stort sett er Knut Nærums, er gode og skarpe. Men diverre kjem dei sjeldan fullt ut til sin rett. Den reportasjeaktige dramaturgien krev i denne samanhangen litt for mykje av både aktørar og publikum, og det spektakulære vi ser på, tek i lange stunder luven frå innhaldet.
Pinocchio-effekt
I nokre av dei mest konkrete innslaga, der det handlar om lagnadene til gründeren Thomas Theodor Heine og den norske teiknaren Olaf Gulbransson, ser vi nerven i opplegget. Det vert ein nøkkelreplikk mot slutten, når fru Dagny Bjørnson Gulbransson (Ragni Halle) spør mannen sin, som trur han kan vere politisk nøytral som kunstnar: Har du teikna i blinde? Ser du ikkje dine eigne teikningar?
Det heilt magiske kjem først i dei aller siste sekvensane, der vi får nærlyset på Heine i nokre ettertenksame monologar, og der den mest nifst uttrykksfulle dokka Heine blir ført med ein sanseleg intensitet av Terje Ranes. Det er som ein Pinocchio-effekt, det er like før dokka slit seg laus og vert levande.
Fullt så sterk er ikkje framsyninga som eit heile. Men ho har som nemnt sine augneblinkar.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.