Triumfen i det tragiske
Sara Khorami spelar hovudrolla som Antigone.
Foto: Erika Hebbert / Det Norske Teatret
Det Norske Teatret
Sofokles:
Antigone
Omsett av Halldis Moren Vesaas
Regi: Johannes Holmen Dahl
Scenografi og kostyme:
Nia Damerell
Det er forunderleg, og mest litt nedslåande, kor evigaktuelle dei gamle tragediane frå antikken er når dei verkeleg fungerer på scenen. Det kraftige spennet mellom sivil lydnad og personleg overtyding som til dømes finst i Antigone av Sofokles, skrive om lag 450 år f.Kr., kan visst aldri tape aktualitet. Men eit slikt stykke må sjølvsagt spelast på eit vis som kommuniserer med samtida si. I norsk teater har ein ikkje alltid fått dette til, men denne gongen er det i fullt mon pengane verdt.
Regissør Johannes Holmen Dahl og scenograf Nia Damerell har strippa ned stykket til eit tidlaust, reint oratorium på ein naken, mørk scene, der det visuelle miljøet utelukkande er gjort av lys- og skuggeeffektar, eit nydeleg arbeid av lysdesignar Norunn Standal. Den auditive bakgrunnen er eit vedvarande akkompagnement på slagverk, suggererande utført av Elisabeth Nesset.
Men til sjuande og sist kviler sjølvsagt det heile på skodespelarane og den menneskelege faktoren. I ein langt på veg frontal spelestil, med lite fysisk artisteri, og ein stort sett lågmælt, men intens replikkføring, kjem dei mot oss med brennande kjensle, både Sara Khorami, som den modige, kompromisslause Antigone, Jon Bleiklie Devik som den provoserte, men gradvis erkjennande kong Kreon, da ikkje minst i ein hjarteskjerande konfliktdialog med sonen Haimon, spela med ærleg varme av Christian Ruud Kallum. Rolla som den gamle spåmannen Teiresias er slått saman med rollefunksjonen Koret, og Gjertrud Jynge utfører denne dobbeltrolla med myndig, lagnadssvanger ro.
Eit stykke som endar i elende, burde kan hende gjere oss nedstemde, men no som før syner det seg jo at den menneskelege erkjenninga er ein siger i seg sjølv. Dermed gjev det faktisk ei gledekjensle når teppet går ned for Antigone på Det Norske Teatret.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det Norske Teatret
Sofokles:
Antigone
Omsett av Halldis Moren Vesaas
Regi: Johannes Holmen Dahl
Scenografi og kostyme:
Nia Damerell
Det er forunderleg, og mest litt nedslåande, kor evigaktuelle dei gamle tragediane frå antikken er når dei verkeleg fungerer på scenen. Det kraftige spennet mellom sivil lydnad og personleg overtyding som til dømes finst i Antigone av Sofokles, skrive om lag 450 år f.Kr., kan visst aldri tape aktualitet. Men eit slikt stykke må sjølvsagt spelast på eit vis som kommuniserer med samtida si. I norsk teater har ein ikkje alltid fått dette til, men denne gongen er det i fullt mon pengane verdt.
Regissør Johannes Holmen Dahl og scenograf Nia Damerell har strippa ned stykket til eit tidlaust, reint oratorium på ein naken, mørk scene, der det visuelle miljøet utelukkande er gjort av lys- og skuggeeffektar, eit nydeleg arbeid av lysdesignar Norunn Standal. Den auditive bakgrunnen er eit vedvarande akkompagnement på slagverk, suggererande utført av Elisabeth Nesset.
Men til sjuande og sist kviler sjølvsagt det heile på skodespelarane og den menneskelege faktoren. I ein langt på veg frontal spelestil, med lite fysisk artisteri, og ein stort sett lågmælt, men intens replikkføring, kjem dei mot oss med brennande kjensle, både Sara Khorami, som den modige, kompromisslause Antigone, Jon Bleiklie Devik som den provoserte, men gradvis erkjennande kong Kreon, da ikkje minst i ein hjarteskjerande konfliktdialog med sonen Haimon, spela med ærleg varme av Christian Ruud Kallum. Rolla som den gamle spåmannen Teiresias er slått saman med rollefunksjonen Koret, og Gjertrud Jynge utfører denne dobbeltrolla med myndig, lagnadssvanger ro.
Eit stykke som endar i elende, burde kan hende gjere oss nedstemde, men no som før syner det seg jo at den menneskelege erkjenninga er ein siger i seg sjølv. Dermed gjev det faktisk ei gledekjensle når teppet går ned for Antigone på Det Norske Teatret.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.