DIKT

Thor Sørheim:

Det faller så lett

Gyldendal 2018

Thor Sørheim debuterte som poet i 1974. Ser ein attende på rekkja av tolv diktbøker som har kome frå handa hans, har miljø- og naturvern vore tematiske omdreiingspunkt som har strøymt gjennom lyrikken hans. I Det faller så lett kan ein òg skimta ein økopoetisk tendens, til dømes i diktet «Jordfall» der han «fortøyer framtida/ i vannets prognoser». Sørheim har forresten også vore ein snedig trafikk(kritikk)diktar, det finst tre–fire trafikkdikt i denne samlinga.

Fallmotiv

Dei nya dikta slynger seg langsamt. Dei undersøker fallet, alt frå syndefallet, fossen og vasshjulet, via snø- og regnfallet til gravitasjonskreftene. Til og med eit piggsvin kan innskrivast i fallmotivet: «Et lite pinnsvin vralter over gårdsplassen/ i skumringen med børsten i været/ for at himmelen ikke skal falle/ skitten til jorda.»

Dikta til Sørheim er beherska av ei ettertenksam ro, eller, for å tjuvlåne Milan Kunderas boktittel, ein uuthaldeleg lette. Eit balanse- eller vippepunkt, eit mogleg omslag, eit kritisk augeblikk, som trugar å skiple den herskande ordenen, vert nennsamt og umerkeleg innbakt i dikta. På ordnivå og på overflata leikar poeten seg med likskapar i ordlyden, og det er nokså klart kva ord ein kan assosierer til når poeten skriv at «flukten/ søker dekning i selvutløsende katakomber».

Alvor

I titteldiktet vert eit barndomsminne om mora som klipper i eit tekstil, stilt skarpt. Dei klipte delane fell «så lett» til kvar si side av saksa. Det ser lett ut, men handlaget byggjer på trening, slit og feiling. Utanfor fell regnet tungt. Brått vert ein assosiasjon til ein jødisk nabogut som blei henta av politiet, umerkeleg fletta inn, utan brot. Interessant er det at rytmen og diksjonen er like lettfota gjennom heile diktet. Dissonansen slår ikkje inn i forma.

For å nytte ei formulering frå ei av hans eigne diktbøker, Meandertid frå 1992, kunne ein seie at Sørheims poesi påviser «ei råk i alle rutiner». Det er slik Sørheims ironiske og paradoksale stil fungerer. Ordleiken vert alltid kombinert med ein fare, ein risiko, eit alvor. Hos Sørheim fell det tunge lett, og det lette tungt. Og det vert det fine, fascinerande dikt av.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.