Mellom Lindesnes og Nordkapp, eller mellom Lindesnes og Kirkenes, for den del, kjem det så mykje og så avbakleg vêr at det er uråd å vera budd på alt. Det er ikkje eingong råd å informera om alt som kan vera i vente ovanfrå, ikkje for meteorologar heller. Dermed skulle det seia seg sjølv at det kan verta skort på informasjon ein gong iblant. Den store, eller i det minste aldrande, vismannen Henry Kissinger (f. 1923) tok til motmæle ein gong han fekk råd – i etterkant, og da det alltid er for seint – om at han burde ha venta med å ta ei mindre vellykka avgjerd til han hadde tilstrekkeleg med informasjon.

– I ei krise har du aldri nok informasjon. Om det hastar, må du ta avgjerda på grunnlag av den informasjonen du har. Det er aldri nok, sa han.

Dette slo meg for ei knapp veke sidan, da ein ilter norsk vinterturist, som i andletet såg minst like utriveleg ut som Kissinger når han er sur, sat sandfast på Kanariøyane og klaga over at han ikkje fekk informasjon om når det ville verta råd å koma seg nordover att til fedrelandet i sandføyka. Sandfokk er ikkje bra for flymotorar, like lite på Kanariøyane i 2020 som i traktene rundt Island i 2010. Men vinterturisten, den iltre, hadde funne ein syndebukk eller to: talsmenn og -kvinner for flyselskapa SAS og Norwegian.

Heller ikkje desse funksjonærane kunne vita når sandfokket frå Sahara ville ta ein annan retning, eller helst dempa seg litt, slik at flya kanskje kunne både landa, fyllast opp med drivstoff og passasjerar, starta og endatil vera driftssikre. Dermed vart det for skrint med informasjon.

Den som har venta nokre timar, pluss ei natt eller tre, på eit marmorgolv i ei lufthamn med sveittande, svoltne og sure flypassasjerar i aldersgruppa 3 til 85 år, vil forstå at ein kan verta i slett lune av mindre. Det nyttar lite å få påminningar om at det er spill av energi å ergra seg over ting du ikkje kan få gjort noko med.

Men det er nokre erfaringar ein kan ha nytte av. I eit tidlegare liv hende det at eg hadde mellom 80 og 100 reisedagar i året, ofte til eller frå stader der det var krise og der flya ikkje gjekk, i alle fall ikkje til rett tid. Det hende også at dei ikkje gjekk utan at det var ei krise som dugde til overskrifter i nokre dagar. Det eg lærte, var at eg aldri skulle setja meg i rørsle i retning av ein flyplass utan å ha 600 sider lesestoff i handbagasjen. Det er ikkje slik at det løyser alle problem, men det skaffar deg tidtrøyte, sant nok av varierande kvalitet, men tidtrøyte like fullt. No om stunder er det ikkje så farleg om eg ikkje kjem fram til rett tid, men dei 600 boksidene er framleis med, like fullt. Det er nokre innarbeidde vanar som er for gode til at ein skal kasta vrak på dei.

Sandfokk på Kanariøyane er utriveleg, anten det varar lenge eller ikkje. Dei innfødde kallar det calima, det er eit brunt fenomen som kjem fleire gonger kvart år, og til alle årstider. Ørkensand legg seg over alt, spesielt på vindauge, og det dummaste ein kan gjera, er å vaska det av. Det er som å bruka diamantsandpapir i kombinasjon med muskelkraft; det ripar opp glaset, og hus- eller hotellverten vert like sur som vinterturisten. Da får ein i det minste etterlengta informasjon – om storleiken på tillegget på rekninga.

Tiddelibom og huttemegtu. Takke meg til ein sandfri lenestol.

Per Egil Hegge