Per Egil Hegge vart gravlagd frå Frogner kirke i Oslo torsdag 26. oktober. Kyrkjelyden song salmane «I østen stiger solen opp», «Å, ver hjå meg, for no er kvelden nær» og «Deilig er jorden».

Gravferda vart avslutta med ei kraftfull framføring av Gjøril Songvoll og songarar frå ungdomskoret til Oslo domkyrkje som song «Jesus, din søte forening å smake». Dette var salmen Hans Nilesen Hauge song då han pløgde jorda og fekk kallet i 1796.

Salmane høvde godt til Per Egils bakgrunn og oppvekst der mora var aktiv i kvinneforeininga i Det Norske Misjonsselskap og faren klokkar i Sakshaug kyrkje.

Apropos kraftfull, det var òg Harald Stanghelles gravtale som på imponerande vis fekk fram Per Egil Hegges livsgjerning.

I over ti år, sidan 2012, skreiv Per Egil spalta «Utsyn frå Inderøy» i Dag og Tid. Ein av dei fyrste tekstane handlar om faren og eleven hans i sløyd, Nils Aas. Far til Per Egil skjøna at han ikkje kunne læra Nils noko, så han lét Nils halda på med sitt.

Teksten startar slik: «Ein dag hadde Nils spikka ein nisse. Ingen skulle spikka i sløyden. Dei skulle høvla. Men Nils sat der, tenåringstverr, og spikka. Nissen var reine treskulpturen. Far ville kjøpa han. Han baud ti kroner. I slutten av 40-åra var det mange pengar. ’Mmm’, sa Nils. Far tok seg ein runde i sløydsalen. Då han kom attende til Nils, sat han like tverr, men tomhendt. Nissen? Nei, den hadde han spikka til flis. Ti kroner var han ikkje verd.»

Per Egil kom til å skriva 500 slike stubbar. Om alle mogelege tema. Spalta vart noko av det fyrste mange las i avisa. Her fekk vi innsyn i livet på Inderøy og det inntrønderske, og han kombinerte det med stor kunnskap om verda.

Han fekk berre to avgrensingar: Johan Galtung og m-l-rørsla. Den kvoten var full. Etter ei stund måtte vi utvida med ei avgrensing til: lækjarane og psykiatrane.

I tillegg til spalta skreiv han bokmeldingar og kommentarar. For ein ressurs å få for ein billeg penge! Eg har aldri skjøna meg på aviser som gjev slepp på slike kapasitetar når dei vert eldre.

Halvor Tjønn fekk vi òg inn i avisa frå Aftenposten – vel 60 år – etter tilråding frå Per Egil. «Du får ikkje betre mann», sa han. «No er han utlærd og kan ausa av kunnskapen sin.»

Eg kom til å oppleva Per Egil som ein god rådgjevar eg alltid kunne ringja til. Han var interessert i korleis vi arbeidde med utviklinga av avisa, han hadde jo vore redaktør for A-magasinet – eit vekeblad, det òg.

Per Egil kom ofte til Dag og Tid i Pilestredet, prata med alle og likte å fortelja historier. Det slo meg at han var lettrørt. Det var eit stor gap mellom inntrykket ein kunne få av han som kommentator og kritikar og korleis han var privat.

Per Egil sa eg måtte reisa til Inderøy og til Straumen, møta systera og mannen og skriva om «Tapt land». Så eg gjorde. Trøndelag var eit av dei store nynorskområda i Noreg. I 1946 nytta 63 prosent av innbyggjarane i Nord-Trøndelag nynorsk, og folk song på målet så dei skalv i røysta fram til nedturen på 50-talet. I skulekrins etter skulekrins vart nynorsken røysta ut. I dag er det ingen att.

Sigrun Skjesol, systera, gjorde ein stor innsats for å hindra utviklinga. Det vart mange nederlag, men éin siger har ho: Ho har bidrege til å berga nynorsk liturgi i Mære kyrkje.

Dette og anna snakka vi mykje om, medan han drog nokre setningar på trøndersk med dativformer. «Hain hi buidd sæks måna hen på Strauma, å så hi’n ailler verri på Rolshøgdn.»

Spalta i Dag og Tid kom til å bety mykje for Per Egil. Skrivinga heldt han i gang trass i kreftsjukdomen dei siste åra. For ein gamal bladfyk var det aldri snakk om å stå over ei veke. Sjølv når han var til behandling på Radiumhospitalet, ville han skriva. Då tok eg turen opp med ein berbar PC og fekk ein kaffi medan han skreiv ned ein ny stubb på ein knapp time.

Men som oftast kom han til redaksjonen tysdagane for å skriva spalta si og eta lunsj saman med dei tilsette. Alltid like blid, sjølv om han ofte hadde store smerter etter kreftkurane. Han var sterk og hadde ein særmerkt livsvilje.

Typar og flogvit som Per Egil ville knapt fått sjansen som journalist i dag. Noko han sjølv visste godt. I 1983 utlyste Aftenposten ei stilling i utanriksredaksjonen. 30 unge menneske søkte, og Per Egil bad om å få sjå søknadsbunken fordi han var nysgjerrig. Under tittelen «Vi som drog opp stigen» skreiv i han i Dag og Tid-spalta: «Det var tankevekkjande. Eg var i Aftenposten på 21. året. Og om eg hadde søkt i 1983, med dei kvalifikasjonane eg hadde da eg vart henta inn rett frå gata, i 1962, ville eg vel ha lege om lag på 25. plass og ikkje vorten innkalla til noko jobbintervju.»

Samværet med Per Egil vart sett stor pris på blant alle oss tilsette i Dag og Tid.

Svein Gjerdåker

Svein Gjerdåker er ansvarleg redaktør i Dag og Tid.