Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Utsyn frå InderøyMemoarar

Ein veikare statssjef

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Presidentane Joe Biden og Vladimir Putin er i særs ulike kohortar, men møttest i Sveits som fullvaksinerte.

Presidentane Joe Biden og Vladimir Putin er i særs ulike kohortar, men møttest i Sveits som fullvaksinerte.

Foto: Denis Balibouse/Reuters/NTB

Presidentane Joe Biden og Vladimir Putin er i særs ulike kohortar, men møttest i Sveits som fullvaksinerte.

Presidentane Joe Biden og Vladimir Putin er i særs ulike kohortar, men møttest i Sveits som fullvaksinerte.

Foto: Denis Balibouse/Reuters/NTB

3616
20210618
3616
20210618

President Vladimir Putin stod som ein langt veikare statssjef da han møtte den amerikanske presidenten i Geneve denne veka enn Mikhail Gorbatsjov gjorde da han hadde det første toppmøtet sitt med Ronald Reagan i den same byen for snart 36 år sidan.

Joseph Biden hadde samla troppane sine bak seg med vestlege toppmøte i Storbritannia og Brussel før han brukte onsdagen til drøftingar i den staselege villaen ved Geneve-sjøen, og han hadde markert at USA no atter er på plass som ei lojal alliert vestleg stormakt etter fire trasige år med Donald Trump.

Ein ting er at land som i 1985 høyrde «heime» i Sovjetunionen, no var medlemer av Nato (Estland, Latvia og Litauen), og same vegen hadde gamle Warszawapaktstatar som Bulgaria, Romania, Tsjekkoslovakia pluss nokre Moskva-venlege land som ein gong var delar av mangenasjonsstaten Jugoslavia, valt.

Attende i den lojale Moskva-leiren er Belarus med president Lukasjenko, eit alt anna enn solid papir. Det Kreml hadde brent seg på, var den krafta som låg i kampen og sympatien for menneskerettar, ein konstellasjon som konsekvent vart undervurdert ikkje berre i Moskva, men i forbløffande store delar av den vesteuropeiske venstresida. Når historia skal skrivast om dei vestlege marxistiske maktpolitikarane og feilvurderingane deira, ventar det mykje tungarbeid på dei som aldri interesserte seg for det velkjende Stalin-sitatet «Kor mange divisjonar har paven?»

Putin, som er utstyrt med eit heilt anna intellekt enn Brezjnev, har ikkje lært meir av dei feila som Brezjnev gjorde, enn at han fortalde Biden at spørsmålet kring den opposisjonelle motstandaren Aleksej Navalnyj er ei intern russisk sak som ingen utlendingar, og USA aller minst, skal blanda seg i.

Slik var det òg med dei russiske pasientane på sovjetiske mentalsjukehus for vel ein generasjon sidan. Det var ikkje alle av dei som overlevde, men det skulle altså visa seg at dei rådde over fleire divisjonar enn dei store mennene som sat i prydelege uniformar bak drustelege medaljebryst i Kreml.

Og så langt som over landegrensa treng ikkje vi nordmenn gå: Det er mykje lærdom å henta hos dei norske ekspertane som kausjonerte for at dette var heilt forsvarleg etisk og medisinsk praksis. Det er ikkje mange år sidan Putin stod på kritikarane si side. Den tida er etter alt å døma forbi for han, men enno er sluttrekneskapen ikkje gjort opp. Prisen for å føra ein slik politikk er mykje høgare enn toppfolka i Kreml har vore i stand til å skjøna, let det til.

Like før møtet i Geneve kom det nokre visdomsord frå ein rutinert russlandsekspert i Washington, den britiskfødde statsvitaren Fiona Hill. Da ho opplevde at Putin valsa rundt med Donald Trump i Helsingfors for tre år siden, ved at Trump gjekk god for Putins versjon og køyrde bulldosar over sine eigne rådgjevarar, «kjende eg eit sterkt behov for nervemedisin.»

Dette vart hovudgrunnen til at Putin og Biden denne veka gav kvar sin pressekonferanse. Like fullt var dei to i stand til å vise respekt for motparten, og det vart grunnlaget for dei konkrete resultata frå møtet i Geneve: fornya kontakt på ambassadør-nivå, nye samtalar om kjernefysisk nedrustning og eit par punkt til.

Ikkje mykje, men langt meir enn pessimistane hadde spådd.

Framsteg på toppmøte er ofte små. Men det hender at dei er viktige. Og dersom Biden har lykkast med å overtyda Putin om at det har ein høg pris dersom russarane vil halda fram med cyberkrig og innblanding i amerikanske val, kan han ha utretta noko for fleire enn amerikanarane.

Per Egil Hegge

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

President Vladimir Putin stod som ein langt veikare statssjef da han møtte den amerikanske presidenten i Geneve denne veka enn Mikhail Gorbatsjov gjorde da han hadde det første toppmøtet sitt med Ronald Reagan i den same byen for snart 36 år sidan.

Joseph Biden hadde samla troppane sine bak seg med vestlege toppmøte i Storbritannia og Brussel før han brukte onsdagen til drøftingar i den staselege villaen ved Geneve-sjøen, og han hadde markert at USA no atter er på plass som ei lojal alliert vestleg stormakt etter fire trasige år med Donald Trump.

Ein ting er at land som i 1985 høyrde «heime» i Sovjetunionen, no var medlemer av Nato (Estland, Latvia og Litauen), og same vegen hadde gamle Warszawapaktstatar som Bulgaria, Romania, Tsjekkoslovakia pluss nokre Moskva-venlege land som ein gong var delar av mangenasjonsstaten Jugoslavia, valt.

Attende i den lojale Moskva-leiren er Belarus med president Lukasjenko, eit alt anna enn solid papir. Det Kreml hadde brent seg på, var den krafta som låg i kampen og sympatien for menneskerettar, ein konstellasjon som konsekvent vart undervurdert ikkje berre i Moskva, men i forbløffande store delar av den vesteuropeiske venstresida. Når historia skal skrivast om dei vestlege marxistiske maktpolitikarane og feilvurderingane deira, ventar det mykje tungarbeid på dei som aldri interesserte seg for det velkjende Stalin-sitatet «Kor mange divisjonar har paven?»

Putin, som er utstyrt med eit heilt anna intellekt enn Brezjnev, har ikkje lært meir av dei feila som Brezjnev gjorde, enn at han fortalde Biden at spørsmålet kring den opposisjonelle motstandaren Aleksej Navalnyj er ei intern russisk sak som ingen utlendingar, og USA aller minst, skal blanda seg i.

Slik var det òg med dei russiske pasientane på sovjetiske mentalsjukehus for vel ein generasjon sidan. Det var ikkje alle av dei som overlevde, men det skulle altså visa seg at dei rådde over fleire divisjonar enn dei store mennene som sat i prydelege uniformar bak drustelege medaljebryst i Kreml.

Og så langt som over landegrensa treng ikkje vi nordmenn gå: Det er mykje lærdom å henta hos dei norske ekspertane som kausjonerte for at dette var heilt forsvarleg etisk og medisinsk praksis. Det er ikkje mange år sidan Putin stod på kritikarane si side. Den tida er etter alt å døma forbi for han, men enno er sluttrekneskapen ikkje gjort opp. Prisen for å føra ein slik politikk er mykje høgare enn toppfolka i Kreml har vore i stand til å skjøna, let det til.

Like før møtet i Geneve kom det nokre visdomsord frå ein rutinert russlandsekspert i Washington, den britiskfødde statsvitaren Fiona Hill. Da ho opplevde at Putin valsa rundt med Donald Trump i Helsingfors for tre år siden, ved at Trump gjekk god for Putins versjon og køyrde bulldosar over sine eigne rådgjevarar, «kjende eg eit sterkt behov for nervemedisin.»

Dette vart hovudgrunnen til at Putin og Biden denne veka gav kvar sin pressekonferanse. Like fullt var dei to i stand til å vise respekt for motparten, og det vart grunnlaget for dei konkrete resultata frå møtet i Geneve: fornya kontakt på ambassadør-nivå, nye samtalar om kjernefysisk nedrustning og eit par punkt til.

Ikkje mykje, men langt meir enn pessimistane hadde spådd.

Framsteg på toppmøte er ofte små. Men det hender at dei er viktige. Og dersom Biden har lykkast med å overtyda Putin om at det har ein høg pris dersom russarane vil halda fram med cyberkrig og innblanding i amerikanske val, kan han ha utretta noko for fleire enn amerikanarane.

Per Egil Hegge

Det er ikkje mange år sidan Putin sto på kritikarane si side. Den tida er forbi.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis