CD

Cipriano de Rore:

Missa «Vivat Felix Hercules Secundus»

Weser-Renaissance. CPO 2019

CD

Orlando di Lasso:

Bußpsalmen I–VII

Die Singphoniker. CPO 2019

«Internasjonal gotikk» kallar ein den seingotiske måleri- og skulpturstilen i Vest- og Sentral-Europa kring 1400, som uttrykkjer motiva naturalistisk, med rike fargar og folk i forseggjorde, ornamenterte tekstil.

Men òg i musikken oppstod det ein internasjonal stil i denne tida, «den flamske skulen», som i halvtanna hundreår kombinerte streng polyfoni med uttrykkssterk klang på raffinert vis. Flamske komponistar kledde musikarstillingar ved Europas fremste hoff og katedralar, og det er rein vokalmusikk av to seine representantar for skulen det tyske plateselskapet CPO no gjev oss på to nye album.

Formalt balansert

På den fyrste CD-en framfører Weser-Renaissance éi messe og motettar av Cipriano de Rore (1516–1565), flamlendaren som krona karrieren sin som kapellmeister ved Markuskyrkja i Venezia. Messa syner den tradisjonsbundne Rore, utan dei ekspressive tekstutleggingane som pregar dei verdslege madrigalane hans – dette er strengt polyfon og formalt balansert musikk som Weser-Renaissance framfører med stor, jamn klang.

Ein annan kosmopolitisk flamlendar var Orlando di Lasso (1532–1594), som etter oppveksten i Belgia mellom anna tente ved hoffet i Palermo og ved Laterankyrkja i Roma, før han blei hertug Albert V av Bayerns hoffkapellmeister i München. Det er ei samling frå denne siste tida, botssalmane Psalmi poenitentiales, vokalensemblet Die Singphoniker framfører på sitt dobbelalbum.

Multimedialt

Soga bak botssalmane er slik: I 1559 tinga hertugen ei handskrift som skulle sameina bilete, tekst og musikk. Utleggingane i form av målaren H. Mielichs miniatyrar (sjå biletet over), den lærde S. Quicchelbergs kommentarar og – ikkje minst – Lassos musikk gjer manuskriptet til eit multimedialt meisterverk.

På tradisjonelt liturgisk vis har Lasso gjeve kvart salmevers si eiga tonesetjing, med alt frå to til seks stemmer. «Naturalistisk» kan måten han toneset spesielle tekstavsnitt på, kallast, til dømes «dei som er utan forstand» i den andre salmen, der harmoniane sprikjer liksom tilfeldig. Slike parti framfører Die Singphoniker utan overdrive uttrykk. Noko anna hadde då òg blitt smør på flesk – musikken talar for seg sjølv.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.