Høgtidsstemt
Det er liv og rørsle i Tine Thing Helseths trompettone.
Den norske trompetisten Tine Thing Helseth.
Foto: Anna-Julia Granberg
CD
Ymse komponistar:
Magical Memories for Trumpet and Organ
Tine Thing Helseth, trompet; Kåre Nordstoga, orgel. Lawo 2021
Historisk sett er dei emblematiske for kvar sin musikkstil: Trompeten for militærmusikken og orgelet for kyrkjemusikken. Likevel høver dei godt saman. Sjølv om dei ser svært ulike ut, er dei jo begge blåseinstrument – orgelet har rett nok tangentar, men lyden blir til av luft under trykk som blir leidd gjennom ei mengd ulike piper.
I prektige satsar dannar den klåre orgelklangen ein stabil lydleg vegg der trompeten kan sparka godt ifrå. Men den moderne trompeten er òg svært dynamisk og artikulatorisk smidig. I rolege satsar blandar han seg vakkert med dei linne registera til orgelet. Men dette krev ein dyktig solist som skaper klangleg variasjon utan å ty til for mykje vibrato. Tine Thing Helseth er ein slik solist. På albumet Magical Memories (tittelen burde dei gått nokre rundar til med) musiserer ho i lag med ein annan av dei fremste i Noreg på sitt felt: Kåre Nordstoga, som her spelar i Oslo domkyrkje, der han er domorganist.
Eurovisjonen
Instrumentkombinasjonen er noko som får dei fleste av oss til å tenkja på høgtidsgudstenester og bryllaup. (Vurderer du å gifta deg – kyrkjeleg, vel å merka – er denne plata ein katalog av alternativ. Nokre dugande gravferdsstykke finst òg.) Lite av repertoaret er opphavleg skrive for trompet og orgel, men er arrangert av Helseth, Nordstoga og Jarle Storløkken.
Mykje vil du kjenna att, særleg opningssporet: preludiet frå Marc-Antonie Charpentiers (1643–1704) Te Deum, der dei fyrste åtte taktane utgjer kjenningsmelodien til Eurovisjonen. Framføringa til Helseth og Nordstoga er annleis og mykje betre enn den til Eurovisjonen. Dei får til god flyt og sving, mellom anna av di dei ikkje legg vekt på fire slag i kvar takt, som Eurovisjonen gjer, men berre to slag.
Heltemusikk
Barokkmusikk er her mykje av. Han har eit relativt enkelt og fanfareaktig preg, for barokktrompeten var eit enkelt instrument utan ventilar, der utøvaren hadde færre tonar til rådvelde. Men enkle melodiar er på mange måtar dei vanskelegaste å spela godt. Ein slik melodi finn me i Georg Philipp Telemanns (1681–1767) Heldenmusik, i andresatsen «Die Anmut» («grasiøsiteten»), som Helseth fraserer intelligent og yndefullt.
Melodien kjem att i orgelet òg, men blir ikkje spelt like grasiøst av Nordstoga. Rett nok har ikkje orgelet dei same høva til å skapa dynamisk variasjon. Men ein meir differensiert artikulasjon kunne fint kompensert for dette; Nordstoga er jo ein framifrå organist.
Folketonane er i grunnen det finaste på plata, både når det gjeld framføringa og sjølve musikken. Her spelar dei to instrumenta ei likeverdig rolle, til dømes i «Bryllupsmarsj frå Sørfold», som gjennom Helseth og Nordstoga har fått eit enkelt og lågmælt arrangement.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
Ymse komponistar:
Magical Memories for Trumpet and Organ
Tine Thing Helseth, trompet; Kåre Nordstoga, orgel. Lawo 2021
Historisk sett er dei emblematiske for kvar sin musikkstil: Trompeten for militærmusikken og orgelet for kyrkjemusikken. Likevel høver dei godt saman. Sjølv om dei ser svært ulike ut, er dei jo begge blåseinstrument – orgelet har rett nok tangentar, men lyden blir til av luft under trykk som blir leidd gjennom ei mengd ulike piper.
I prektige satsar dannar den klåre orgelklangen ein stabil lydleg vegg der trompeten kan sparka godt ifrå. Men den moderne trompeten er òg svært dynamisk og artikulatorisk smidig. I rolege satsar blandar han seg vakkert med dei linne registera til orgelet. Men dette krev ein dyktig solist som skaper klangleg variasjon utan å ty til for mykje vibrato. Tine Thing Helseth er ein slik solist. På albumet Magical Memories (tittelen burde dei gått nokre rundar til med) musiserer ho i lag med ein annan av dei fremste i Noreg på sitt felt: Kåre Nordstoga, som her spelar i Oslo domkyrkje, der han er domorganist.
Eurovisjonen
Instrumentkombinasjonen er noko som får dei fleste av oss til å tenkja på høgtidsgudstenester og bryllaup. (Vurderer du å gifta deg – kyrkjeleg, vel å merka – er denne plata ein katalog av alternativ. Nokre dugande gravferdsstykke finst òg.) Lite av repertoaret er opphavleg skrive for trompet og orgel, men er arrangert av Helseth, Nordstoga og Jarle Storløkken.
Mykje vil du kjenna att, særleg opningssporet: preludiet frå Marc-Antonie Charpentiers (1643–1704) Te Deum, der dei fyrste åtte taktane utgjer kjenningsmelodien til Eurovisjonen. Framføringa til Helseth og Nordstoga er annleis og mykje betre enn den til Eurovisjonen. Dei får til god flyt og sving, mellom anna av di dei ikkje legg vekt på fire slag i kvar takt, som Eurovisjonen gjer, men berre to slag.
Heltemusikk
Barokkmusikk er her mykje av. Han har eit relativt enkelt og fanfareaktig preg, for barokktrompeten var eit enkelt instrument utan ventilar, der utøvaren hadde færre tonar til rådvelde. Men enkle melodiar er på mange måtar dei vanskelegaste å spela godt. Ein slik melodi finn me i Georg Philipp Telemanns (1681–1767) Heldenmusik, i andresatsen «Die Anmut» («grasiøsiteten»), som Helseth fraserer intelligent og yndefullt.
Melodien kjem att i orgelet òg, men blir ikkje spelt like grasiøst av Nordstoga. Rett nok har ikkje orgelet dei same høva til å skapa dynamisk variasjon. Men ein meir differensiert artikulasjon kunne fint kompensert for dette; Nordstoga er jo ein framifrå organist.
Folketonane er i grunnen det finaste på plata, både når det gjeld framføringa og sjølve musikken. Her spelar dei to instrumenta ei likeverdig rolle, til dømes i «Bryllupsmarsj frå Sørfold», som gjennom Helseth og Nordstoga har fått eit enkelt og lågmælt arrangement.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.